سلامت نیوز:تاکنون صنعت گردشگری در کشور رشد اندکی داشته است. برای مثال سال گذشته بیش از ششمیلیون گردشگر خارجی از ایران بازدید داشتهاند که درآمدزایی معادل هشتمیلیارد دلار از این محل بهدست آمده است.
به گزارش سلامت نیوز، آرمان نوشت: در حالی که این درآمد بهدلیل وجود ظرفیتهای متعدد و متنوع گردشگری در ایران چندان مناسب نیست و نیازمند عزم مسئولان امر برای توسعه گردشگری در کشور است. در این میان برخی از کشورها با خلاقیت روزبهروز جاذبههای گردشگری را افزایش داده و همین اقدام باعث توسعه گردشگری و افزایش درآمد ملی شده است. آنچه در ادامه میخوانید نظرات اردشیر اروجی، مدیرکل سابق دفتر آمار و برنامهریزی سازمان میراث فرهنگی در گفتوگو با خبرنگار «آرمان» است.
جذابیتهای متعددی غیراز ظرفیتهای موجود همچون اماکن فرهنگی و تاریخی، مکانهای طبیعی و ... میتوان در کشور تعریف کرد. برای مثال برخی کشورها مدام جذابیتهای تازهای برای گردشگران ایجاد میکنند. این جذابیتها میتواند در چه زمینههایی باشد و شرایط ایران در اینباره چگونه است؟
در کشور ما جاذبههای گردشگری متنوع و متعدد است. این در حالی است که این جاذبهها هماکنون بالقوه هستند و باید بالفعل شوند. در گردشگری این تعریف وجود دارد که جاذبه باید به محصول تبدیل شود تا بتوان از آن استفاده کرد. تاکنون اقدامات انجام شده در اینباره اندک بوده است. برای مثال هماکنون از طریق رسانه ملی یک آبشار زیبا نمایش داده میشود؛ در حالی که راه دسترسی، امکانات و خدمات جذب گردشگر در آنجا وجود ندارد و تاکنون از سوی دفاتر مسافربری مورد توجه قرار نگرفته است. در کشور ما برای حدود 20رشته گردشگری جاذبه وجود دارد. برای مثال کشور ایران در زمینه گردشگری فرهنگی رتبه دهم جهان را دارد. همچنین بهلحاظ بناهای تاریخی و بازارهای سنتی و پیشرفته، موزهها و مقابر مشاهیر برجسته همچون حافظ، سعدی، خیام، عطار، ابوعلی سینا و ... از امکانات برخوردار است. برای مثال در قونیه قبر مولوی به یک محصول گردشگری تبدیل شده و سالانه چندینمیلیارد دلار برای کشور ترکیه درآمد بههمراه دارد. جالب است بدانید که مولوی میگوید هفت شهر عشق را عطار گشت ما هنوز اندر خم یک کوچهایم.
این بیت مصداق بارز گردشگری در ایران است. باید دانست که شیخ عطار استاد مولوی بوده، اما قبر عطار در نیشابور غریب و مغفول مانده است. در دیگر کشورها برای تبدیل جاذبههای طبیعی و تاریخی به محصول گردشگری، تبلیغات، سرمایهگذاری، برگزاری تورهای گردشگری، سهولت در دسترسی، ایجاد امکانات در رفتوآمد و ... را مورد توجه قرار میدهند. این در حالی است که تاکنون در کشور ما به هیچیک از جاذبههای گردشگری توجه نشده است.
ایران در بخش صنایع گردشگری از دیرباز صاحب سبک و ایده بوده است. هماکنون در اینباره وضعیت به چه شکل است؟
در بخش گردشگری صنایع و سوغات ایران رتبه پنجم را در جهان دارد. هماکنون حدود 9 شهر در کشور ما بهعنوان شهرهای جهانی صنایع دستی در زمینههای سفالگری، فرش، قلمزنی، کارهای صنایع دستی در شورا مصوب شده است. این در حالی است که تاکنون از450 نوع صنایع دستی در جهان 350 نوع آن در ایران است. در این میان از کشورهایی همچون چین و هند صنایع دستی به کشور ما وارد میشود که این وضعیت اعتراض اصناف صنایع دستی را بهدنبال داشته است.
از دیگر جاذبههای گردشگری در کشور میتوان به تنوع ادیان اشاره کرد در اینباره توضیح دهید.
در طول تاریخ کشور ایران مجموعه مسالمتآمیز ادیان و مذاهب بوده و است. برای مثال هماکنون پیروان ادیان بزرگ آسمانی در کشور با کمال آرامش با یکدیگر در تعامل هستند. برای مثال با گشتوگذار در خیابان 30 تیر میتوان مسجد، کلیسا و کنیسه را در کنار یکدیگر مشاهده کرد. برای مثال چندی قبل جشن سده در روستای چم، استان یزد برگزار شد و تمامی افراد میتوانستند از آن بازدید کنند. همچنین در بخش ادیان و مذاهب میتوان گردشگری رمضان را فعال کرد. برای مثال در دبی و دیگر کشورهای عربی شاهد توسعه گردشگری ادیان و مذاهب هستیم. در کشور ما هم میتوان با توسعه گردشگری رمضان و توسعه گردشگری اعیاد مذهبی و گردشگری محرم اقدامات مناسب انجام داد. برای مثال سال گذشته یکی از دفاتر خدمات گردشگری تعدادی از خارجیها را دعوت کرد و در یکی از هیاتها گردشگران ابراز تمایل برای حضور در صفهای زنجیرزنی کردند. این اقدام در شبکههای اجتماعی با بازتاب مناسب همراه بود. این در حالی است که گردشگری ایران در این زمینه چندان قوی نیست.
ایران بهواسطه طبیعت چهار فصل میتواند یکی از مقصدهای گردشگران در طول سال باشد.آیا تاکنون سازمان میراث فرهنگی و گردشگری توانسته از این ظرفیت به شکل مناسب استفاده کند؟
کشور ما در زمینه طبیعت گردی رتبه پنجم جهان را بر اساس گزارشات سازمانهای بینالمللی دارد. هماکنون 11 اقلیم از 13 اقلیم جهان در کشور ایران است. جالب است، بدانید که تنوع اقلیمی در کشور وجود دارد. برای مثال در زمستان در مناطق بهشدت سرد امکانات اسکی و در مناطق جنوب امکانات ورزشهای ساحلی وجود دارد. در بخش طبیعتگردی هم 130 گونه جانوری وجود دارد. در کشور 20 منطقه حفاظت شده تحت حفاظت محیطزیست است. برای مثال در کشور ما درخت سرو چهارهزارساله ابرکوه وجود دارد و میتوان در این زمینه تبلیغات فراوان انجام داد.
تنوع اقلیمی در کشور از فراوانی بالایی برخوردار است. این مقوله میتواند برای گردشگران جذابیتهای فراوان داشته باشد.
در اغلب نقاط کشور گردشگری مناسبتی و آیینی وجود دارد و همین امر میتواند برای گردشگران جذاب باشد، چون در کشور ما بهدلیل تنوع اقلیمی خرده فرهنگهای متنوع وجود دارد. برای مثال ترکمنها مراسم زیبا با لباسهای زیبا و محلی اجرا میکنند. این مراسم آیینی در بین هر یک از قومیتها به شکل متنوع و زیبا اجرا میشود. درضمن مراسم کوچ عشایر به زیبایی انجام میشود و در این زمینه کتابها نوشته و فیلمها ساخته شده است، اما این مساله بهعنوان جاذبه گردشگری در کشور معرفی نشده است. از دیگر جاذبههای گردشگری میتوان به فصل برداشت محصول، جشن مهرگان و ... اشاره کرد. این در حالی است که سازمان گردشگری و میراث فرهنگی میتواند از طریق دفاتر گردشگری این جاذبههای گردشگری را تحت عنوان محصول گردشگری مورد استفاده قرار دهد. هر چند این سازمان خود را به اقدامات غیراصولی مشغول کرده و در نتیجه در کشور ما با وجود جاذبههای فراوان گردشگری بیرونق است.
درباره دیگر ظرفیتهای گردشگری در کشور توضیح دهید.
در کشور جاذبههای ورزشی متعدد همچون کوهپیمایی بهدلیل وجود قلههای مناسب میتواند رونق داشته باشد. از سوی دیگر اسکی بر روی چمن، اسکی بر روی برف، غارنوردی، ورزشهای دریایی، زورخانهها بهعنوان جاذبه ورزشی با قدمتی سههزارساله میتواند مورد توجه قرار گیرد، اما تاکنون در کشور ما هیچاقدام مناسبی انجام نشده است. همچنین دستاندرکاران گردشگری میتوانند به موسسه استاندارد حلال که در تهران هم دفتر دارد، مراجعه و آرم دفتر حلال را کسب کنند. با وجود این، تاکنون هیچاقدامی برای توسعه گردشگری حلال در کشور انجام نشده و هنوز ایران جزو فهرست گردشگری حلال دنیا نیست.
با وجود ظرفیتهای بینظیر کشور چرا تاکنون گردشگری ایران چندان توسعه نیافته است؟
با بررسی تیتر وارد ظرفیت گردشگری در این مطلب میتوان گفت که ظرفیت گردشگری در ایران فراوان است، اما سازوکار مناسب برای تبدیل جاذبه به محصول در کشور وجود ندارد. در این شرایط سازمان گردشگری و میراث فرهنگی باید همت خود را به این بخش اختصاص دهد. همچنین این سازمان باید درباره توسعه خدمات به گردشگران اقدامات فراوان انجام دهد. برای مثال باید با تجهیز فرودگاهها بتوان امکانات مطلوب به گردشگران ارائه داد. همچنین کمبود واحدهای اقامتی، توسعه شبکه حملونقل هوایی، ریلی، اتوبوس و جادهای باید مورد بازبینی قرار گیرد. آموزش نامناسب نیروی انسانی و نبود سرویس بهداشتی مناسب برای گردشگران چه به شکل بین راهی و چه در جاذبهها و کمبود مراکز رفاهی در مجاورت جاذبهها، نبود منوی غذایی متنوع، عدم سازماندهی زیرساختو... از نارساییهای شایع در بخش گردشگری کشور است.
نظر شما