سلامت نیوز:دختران کوچکی که تا دیروز عروسک بازی می‌کردند، امروز پای سفره عقد می‌نشینند و زن و مادر می‌شوند. باور آن باید برای بسیاری سخت باشد، اما در برخی از مناطق ایران این ازدواج‌ها همچنان مرسوم است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان، مساله تنها وضع قانون نیست، این موضوع بخش مهم‌تری تحت‌عنوان فرهنگ غالب مردم و آداب و رسوم دارد، آداب و رسومی که شاید به اشتباه سال‌هاست در برخی از مناطق جا افتاده و در فرهنگ عامه‌مردم ریشه دوانده است. زهرا ساعی، عضو کمیسیون‌اجتماعی مجلس، می‌گوید: « آنچه امروز باید برآن متمرکز بود، تغییر قوانین به همراه کار فرهنگی در این زمینه است و تا زمانی که مباحث فرهنگی را در این خصوص اصلاح نکنیم همچنان کمابیش درگیر این مساله هستیم. قانون افزایش حداقل سن ازدواج هیچ‌گونه مغایرتی با اقدامات دولت برای تسهیل ازدواج جوانان و کمک به تشکیل خانواده و تحکیم بنیان‌خانواده در جامعه ندارد و با کاهش آسیب‌های اجتماعی ناشی از ازدواج زودهنگام کودکان در واقع می‌تواند یاری‌رسان مسئولان در راستای تحکیم بنیان خانواده باشد. بنابراین باید به فکر اصلاح قانون و فرهنگ به‌صورت هم‌زمان و همچنین اصلاح نگاه بخشی از جامعه به مسائل اجتماع باشیم.»
آخرین وضعیت طرح افزایش سن ازدواج چیست و چه مراحلی را در مجلس طی کرده است؟
طرح افزایش حداقل سن‌ازدواج اکنون آماده شده ، به امضای همکاران رسیده است و در تلاشیم آن را در کمیسیون خاص خود مطرح کرده و به صحن بیاوریم.
این طرح در چه کمیسیون‌هایی بررسی شده و ایرادهای گرفته شده به آن چیست؟
به صورت رسمی این طرح در کمیسیون‌‌های فرهنگی و زنان بحث شده و کمیسیون زنان بسیار پیگیر به نتیجه رساندن آن است. اکنون در قالب یک طرح نوشته شده و به امضای نمایندگان مجلس رسیده و در مرحله طرح مجدد در مجلس و صحن است تا در نهایت تصویب یا رد شود.
مهم‌ترین موانع را در ارتباط با تصویب طرح چه می‌دانید؟
متاسفانه در حوزه زنان همواره دچار نگاه‌های افراط و تفریطی هستیم که باعث حواشی در مسائل زنان می‌شوند. حواشی پیرامونی افزایش حداقل سن ازدواج نیز از ناشی از این نگاه است. بنابراین اگر مسائل صریح و شفاف بیان شوند یا آنکه زودتر رسانه‌ای شوند به‌نظر دچار حواشی خواهند شد. در حال‌حاضر از یک سو دچار معضل افزایش سن ازدواج در جامعه هستیم و براساس آمارهای سازمان آمار کشور سن ازدواج در دختران و پسران افزایش یافته و آمار ازدواج کاهش یافته است. از طرف دیگر نیز در برخی از مناطق کشور با پدیده ازدواج زودهنگام دختران و پسران به دلایل متعدد مانند باورهای سنتی و آداب‌و‌رسوم روبه‌رو هستیم. در این مناطق دختران به‌دلیل مسائلی مانند فقر مالی و مادی زود شوهر داده می‌شوند و خانواده شان به ازدواج آنها رضایت می‌دهند. این مساله فعالان حقوق کودک و نمایندگان را نگران کرده است، زیرا برخی از این دختران شرایط ازدواج را به درستی ندارند و بنابراین آمار طلاق نیز نسبت به آمار ازدواج در آنها بیشتر است و بسیار نگران‌کننده است که آنها در سنین کم بیوه شوند.
اینگونه ازدواج‌ها در مناطق دور افتاده و حاشیه کلانشهرها رخ می‌دهد. در برنامه پنج‌ساله ششم به منظور افزایش حداقل سن ازدواج دختران و پسران ماده قانونی را برای کاهش سن ازدواج آوردیم تا نهادهای مسئول و سازمان‌ها و نهادهای متولی در راستای کاهش سن ازدواج تلاش کنند. بنابراین هر یک از این موضوعات جایگاه و مراحل رسیدگی خود را دارند و طرح افزایش حداقل سن ازدواج به منزله آن نیست که نمایندگان بنا به افزایش سن ازدواج دارند. در واقع پافشاری برای تصویب این قانون مربوط به تمام دختران و پسران با هر رده سنی نیست و مختص پسران و به‌ویژه دخترانی است که به آنها ظلم می‌شود و در سنین کودکی بدون رضایت و شرایط احراز ازدواج وارد یک زندگی شده و تشکیل خانواده می‌دهند. پیش از این عقد نکاح بین دختران 13ساله و پسران 15ساله خوانده می‌شد و زیر این سن منوط به اذن ولی و تشخیص دادگاه صالحه بود. در این طرح عقد نکاح برای دختران قبل از 13 سال و پسران پیش از 16 سال ممنوع اعلام کردند و حداقل سن ازدواج را در دختران 16 سال و در پسران 18 سال قرار دادند و عقد ازدواج بین 13 تا 16 سال را منوط به اذن ولی و تشخیص دادگاه صالحه کرده‌اند. امیدواریم بتوانیم در مناطقی که اجحاف در حق دختران می شود برای کاهش آن تلاش کنیم و در واقع نوعی بازدارندگی قانونی داشته باشیم.
بسیاری از کارشناسان معتقدند افزایش حداقل سن ازدواج بیش از تغییر قانون نیازمند تغییرات فرهنگی است، در این ارتباط چه نظری دارید؟
قانون تا حدودی در مسائل فرهنگی و اجتماعی می‌تواند تاثیرات مثبت داشته باشد و اگر بی‌قانونی رخ دهد قانون ابزار کار خواهد شد و‌درصد پیشگیری بسیار کمی دارد. این مساله فرهنگی و اجتماعی است بنابراین در کنار طرح قوانین اگر بنا به بازدارندگی باشد و بخواهیم پیگیر مساله به وجود آمده باشیم باید بحث پیشگیری را بسیار فعال‌تر کنیم، زیرا باورهای سنتی بسیاری در این مناطق است. مرکز آمار کشور اکنون‌درصد ازدواج و طلاق دختران و پسران کم سن و سال را در شهرهایی که اینگونه ازدواج‌ها مرسوم است، در اختیار دارد. مباحث فرهنگی در این ارتباط بسیار مهم است، باید در این مناطق نسبت به عواقب این تصمیم آگاهی‌رسانی شود و کار مسئولان‌فرهنگی بسیار سخت، سنگین و مهم است. به‌عنوان مثال بحث فرهنگسازی از طریق آموزش و پرورش این مناطق و رسانه ملی نیز می‌تواند تبعات این تصمیم را برای خانواده‌ها مشخص و معرفی کند. ازدواج زودهنگام قطعا تبعات منفی نیز دارد که جامعه باید از آن آگاه شود و برای کاهش آن می‌توان به فرستادن مبلغان دینی و مذهبی در هنگام رجوع به این مناطق سفارش کرد که در هنگام سخنرانی و طرح درس در این مناطق به این مساله بپردازند. آموزش و پرورش نیز سهم بزرگی در ارتقای‌فرهنگی دارد، بنابراین باید بحث پیشگیری را داشته و از منظر قانونی بتوانیم قوانین را اصلاح و فرآیند را تکمیل کنیم و آن را سر و سامان دهیم. در واقع نیاز به اصلاح قانون و اقدامات فرهنگی بسیار در این زمینه داریم.
برخی از این زنان هنگام رسیدن به سن بلوغ، طلاق می‌گیرند. بنابراین چرا گاهی با وجود‌درصدی از طلاق در این دختران نسبت به تغییر قانون حداقل سن ازدواج با مقاومت هایی مواجهیم؟
زیرا اطلاع‌رسانی به درستی انجام نمی‌شود، در واقع باید بتوان مسائل را دچار حاشیه نکرد و به درستی موضوعات، نیت و هدف را پیگیری کرد و در این ارتباط باید نگاه سیاسی به مسائل اجتماعی را نیز کاهش داد. در کنار آن نیز نباید از یاد برد که این مساله فقهی است و بنابراین در ارتباط با آن باید احتیاط کرد. به این منظور کمیسیون زنان با مراجع عظام قم دیدار داشتند و این موضوع را طرح کرده‌اند، زیرا این مسائل را از دایره شرعیات و فقه‌اسلامی نمی‌توان خارج کرد. بنابراین باید بحث به‌روزرسانی و پویایی فقه شیعه را در مناطق آسیب‌زا و دچار مشکل استفاده کرد و به این دلیل دست یاری به سوی علما دراز کرده‌ایم تا این مشکل را حل کنند. در برخی مناطق تفاوت سنی دختر از همسرش بسیار زیاد است و دقیقا در این هنگام موضوع نگران‌کننده می‌شود، زیرا گاهی این دختران در قبال مبلغی پول در اختیار شوهرانشان قرار می‌گیرند و در واقع فروخته می‌شوند و باید تعامل بیشتری با فقهای زن و علمای حوزه علمیه قم داشته باشیم تا تصمیمی متناسب با شرع بگیریم.
نظر شما