سلامت نیوز:موقعیت جغرافیایی ایران در منطقه و کاهش بارندگی‌ها در یک دهه اخیر موجب شده بارها مدیریت منابع آبی کشور، ارتقای سیستم‌های آبیاری کشاورزی، تفکیک سیستم آبرسانی شرب و غیرشرب برای شهرها، استفاده از آب‌های ژرف و مسائلی از این دست مورد توجه قرار گیرد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از صبح نو ،اگرچه در خلال طرح و بحث این مسائل هرازگاهی بارش‌هایی در گوشه‌و‌کنار کشور اتفاق می‌افتد و معضل کمبود آب دوباره از ذهن‌ها پاک می‌شود، اما باید با این واقعیت کنار آمد که با پدیده تغییر اقلیم مواجهیم و حتی بارش‌های هرازگاه نیز نمی‌تواند معضل کم‌آبی در این سرزمین پهناور را برطرف کند.

روز گذشته انتشار خبر بارش‌های بیش از حد معمول در مهرماه سال‌ جاری موجب خوشحالی بسیاری از مخاطبانی شد که این خبر را خوانده بودند. آقای صادق ضیائیان، رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری ایسنا به تشریح وضعیت بارش و دمای کشور در مهرماه، به‌عنوان نخستین ماه از سال زراعی جدید پرداخت. به گفته وی میزان بارش‌ها بیش از حد میانگین بوده و حتی میانگین دما نیز در بیشتر استان‌های کشور کمتر از مقدار ثبت‌شده بوده است.

به گفته وی، در مهرماه، نخستین ماه سال زراعی سال‌۹۸-۹۷،  10.4میلی‌متر بارش در کل کشور داشتیم و با توجه به اینکه میانگین بارش بلندمدت کشور در ماه مهر، 6.8‌میلی‌متر ثبت شده،‌ ماه گذشته نسبت به میانگین بلندمدت 3.6میلی‌متر افزایش بارش داشته‌ایم. از آنجایی که در مهرماه سال گذشته، میانگین بارش کشور 7.3میلی‌متر بود در مهرماه امسال نسبت به سال گذشته، 3.1میلی‌متر افزایش بارندگی گزارش شده است.

رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی در ادامه با اشاره به پربارش‌ترین استان کشور در ماه گذشته گفت: مازندران در مهرماه سال جاری ۱۲۷‌میلی‌متر بارش دریافت کرده است که نسبت به میانگین بلندمدت افزایش ۵۳‌میلی‌متری را نشان می‌دهد.
ضیائیان با بیان اینکه در ماه گذشته اغلب استان‌ها بارش بیش از معمول را تجربه کرده‌اند، گفت: در ماه مهر در استان‌های اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و زنجان به ترتیب 13.6، ۸، 5.5 و 5.6‌میلی‌متر بارش کمتر از میانگین بلندمدت بود.

این کارشناس سازمان هواشناسی در ادامه به وضعیت بارشی استان تهران اشاره و بیان کرد: تهران در مهرماه، حدود ۲۰‌میلی‌متر بارندگی داشته که نسبت به میانگین بلندمدت این ماه، ۱۳‌میلی‌متر و نسبت به سال گذشته ۱۲‌میلی‌متر افزایش بارش داشته است.
رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی در بخش دیگر گفت‌وگو با اشاره به وضعیت دمایی کشور گفت: شرایط دمایی سراسر کشور به استثنای تعداد محدودی از استان‌ها در ماه گذشته در حد معمول بوده است.

به گفته ضیائیان، در ماه گذشته بیشترین افزایش دما در استان‌های خوزستان و ایلام با 1.6 و 1.5‌درجه سلسیوس تجربه شد. از سوی دیگر استان‌های خراسان‌رضوی و خراسان‌جنوبی با 1.5 و 1.4 ‌درجه سلسیوس نسبت به میانگین بلندمدت کاهش دما داشتند. وی در پایان بیان کرد: در مهرماه سال جاری، دمای استان تهران نسبت به میانگین بلندمدت، نیم‌درجه کمتر بوده است.

برون رفتیم یا نه؟
بهمن‌ماه سال گذشته بود که اظهارات یک استاد پیشکسوت هواشناسی درباره خشکسالی‌ها واکنش‌های زیادی را برانگیخت. آن زمان آقای حسین اردکانی، استاد هواشناسی و از بنیان‌گذاران سازمان هواشناسی کشور در گفت‌و‌گو با رسانه‌ها گفته بود: من یک هواشناس سالخورده‌ام که حدود ۶۰‌سال است که به‌طور مداوم وضعیت جوی کشور عزیزم ایران و همچنین تمام نیم‌کره شمالی را مدنظر و بررسی دارم اما اینچنین وضعیت بحرانی را که تقریباً خشکسالی مطلق است، ندیده‌ام.
آقای سید صادق ضیائیان، رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی اواخر خردادماه امسال نیز در گفت‌و‌گو با رسانه‌ها در باره شایعه خروج از دوره خشکسالی گفته بود: باید دید که مبنای علمی صحبت این افراد چیست؛ چرا که یافته‌های علمی محققان در دنیا، دانشمندان کشور و تحقیقات سازمان هواشناسی روند کلی کاهش بارش و افزایش دما را نشان می‌دهد و بعضاً ممکن است در سال‌های آتی، یک تا دو سال، سال‌های قابل قبولی از نظر بارش داشته باشیم. البته رییس مرکز خشکسالی تأکید کرده بود که با توجه به قرار گرفتن ایران در کمربندی خشک و نیمه‌خشک، خشکسالی‌ها ادامه خواهد داشت.
البته در بهار امسال نیز بارش‌های خوبی در کشور رخ داد که تاحدودی کاهش بارش در فصل زمستان را جبران کرد. با این وجود و بر اساس آمار ارائه شده از سوی رییس مرکز ملی خشکسالی کشور در 50‌سال اخیر، حدود 50‌میلی‌متر از متوسط بارش‌ها کاسته شد و هم‌اکنون میانگین بارندگی‌ها به 230‌میلی‌متر رسیده است. این در حالی است که این عدد در 30‌سال گذشته بیش از 270‌میلی متر بوده است.
 
هنوزهم صرفه‌جویی؟
شاید الان که شما در حال خواندن این گزارش هستید در بیرون از محلی که نشسته‌اید شاهد بارش باران و حتی برف باشید. در چند روز اخیر با ورود توده هوای سرد و بارشی به کشور، بسیاری از استان‌های کشور شاهد بارش بوده‌اند. حتی ارتفاعات رشته کوه‌های البرز و زاگرس هم سفیدپوش شده‌است اما واقعیت این است که نباید با یک بارش امیدوار به رفع مشکل آب در کشور بود. همانطور که در ادبیات فارسی ضرب‌المثل «با یک گل بهار نمی‌شه» را بارها شنیده‌ایم باید این مطلب را باور کنیم که ایران در منطقه خشک قرار گرفته و در حفظ محیط‌زیست و به‌خصوص مصرف آب باید به شدت، برنامه‌ریزی شده عمل کرد. گفته می‌شود که در ایران 92‌درصد آب در بخش کشاورزی، 6‌درصد در بخش خانگی و دو درصد هم در بخش صنعت و خدمات مصرف می‌شود. با توجه به این آمار به‌خوبی می‌توان متوجه شد که مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی با مکانیزه کردن آبیاری و استفاده از شیوه‌های نوین که البته در سال‌های اخیر از سوی برخی کشورهای منطقه نیز به‌درستی مورد استفاده قرار گرفته‌اند می‌توان تحول بزرگی در مصرف آب ایجاد کرد. حتی تفکیک آب شرب از آب غیر‌شرب در شهرها، نوسازی سیستم‌های فرسوده آبرسانی به‌خصوص در شهرهای بزرگ، راه‌اندازی سیستم تصفیه فاضلاب و بازگردانی آب تصفیه‌شده به چرخه صنعتی یا کشاورزی از دیگر اقداماتی است که در صورت تحقق می‌تواند تأثیر بسیاری در بهره‌گیری درست از منابع محدود آبی کشور داشته باشد؛ اگرچه با وجود همه این اقدامات نباید از یاد برد که صرفه‌جویی در مصرف و آموزش فرهنگ درست استفاده از آب کاری است که باید از خانواده‌ها آغاز شده و از سوی هموطنان مورد توجه قرار گیرد.