سلامت نیوز:از وقتی چشم باز کرده، خود را در چهاردیواری زندانی که مادرش در آن دوران محکومیتش را می‌گذراند، دیده است. نامش آزاده است.اسمی که با این روزهای زندگی و شرایط او سنخیت ندارد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ،موهای لخت و خرمایی‌رنگش را از جلو صورتش کنار می‌زنم و با دست چانه‌اش را که از قهر به سینه چسبانده بالا می‌آورم. وقتی می‌پرسم چند سالت است با همان اخمی که با یک من عسل هم نمی‌شود شیرینش کرد، سه تا از انگشت‌هایش را بالا می‌آورد. آزاده از روزی که به دنیا آمده جز زنان در بند و در و پنجره‌های میله‌دار ذهنیت دیگری از زندگی ندارد. نه می‌داند خانه چیست نه می‌داند پارک چه شکلی است. هفته‌ای سه روز مثل همه زندانی‌ها به هواخوری می‌رود و از میان دیوار‌های بلند زندان به آسمان آبی نگاه می‌کند. ریحانه تنها بچه‌ای است که آزاده در طول عمرش دیده و از وقتی او همراه مادرش به بند آمده کمی خلق و خوی آزاده بهتر شده است. این حرف‌ها را مسئول بند می‌زند و می‌گوید: بچه‌های زندان بی‌گناه‌ترین محکومان دنیا هستند. راست می‌گوید. به چهره مظلوم آزاده که از روز اول در زندان به دنیا آمده نگاه می‌اندازم. هیچ ردی از شادابی و سرزندگی کودکانه در او به چشم نمی‌خورد.
کابوس تلخ تولد در زندان
کابوسی تلخ‌تر از تولد و زندگی در زندان نیست. الهام کوخایی، مدافع حقوق کودکان و فعال اجتماعی، با بیان این حرف می‌گوید: امروز در حالی شاهد زندگی کودکان در کنار مادران زندانی‌شان هستیم که به نظر می‌رسد آمار دو هزار و 300 کودک بی‌گناه در بند تفاوت زیادی با واقعیت‌های موجود داشته باشد. او در حالی به شرایط اسفبار کودکان زندانی در زندان‌ها اشاره می‌کند که معتقد است: در زندان‌ها کودکان دو دسته‌اند. یک دسته کودکانی‌اند که بخت با آنها یار است و در زندان‌هایی هستند که مهدکودک و امکانات نگهداری ویژه کودک دارند، که تعداد این زندان‌ها از انگشت‌های یک دست فراتر نمی‌رود.
دسته دیگر هم کودکانی هستند که باید در تمام دوران محکومیت مادر، همراه او در بند باشند. کودکانی که هیچ ارتباطی با بیرون ندارند و در آینده با مشکلات بسیاری در جامعه روبه‌رو خواهند شد. کوخایی در حالی که پرونده بچه‌های زندان را برایمان مرور می‌کند، می‌گوید: خیلی از کارشناسان روان‌شناسی و اجتماعی نظریه نگهداری کودکان در زندان را زیر سوال می‌برند، اما وقتی وارد زندگی این بچه‌ها می‌شویم می‌بینیم زندگی در زندان از امنیت بیشتری برای آنها برخوردار است. کودکانی که اگر در کنار مادرشان در زندان نباشند باید زندگی در کنار پدرانی معتاد و بی‌مسئولیت را تجربه کنند و این شرایط به هیچ وجه به نفع آنها نخواهد بود.
بچه‌های غریبه با خانه
زندگی بچه‌های قد و نیم‌قد بند زنان کرج مصداق حرف‌های کوخایی است؛ بچه‌هایی که یک سال می‌شود از زندگی دائمی در بند رها شده و حالا در سالنی مجزا زندگی می‌کنند. نرگس یکی از این بچه‌هاست که بر خلاف مهتاب، دوستش، طعم خوش زندگی در جایی به نام خانه را تجربه کرده است.
73 کودک زندانی در کرمانشاه
بچه‌های زندان فقط تا دو سالگی می‌توانند در بند و کنار مادر بمانند، بعد از آن باید در فضایی جداگانه نگهداری شوند. گرچه خیلی از زندان‌ها این قانون را رعایت می‌کنند اما خیلی از زندان‌ها هم هستند که دیده می‌شود بچه‌های بالای دو سال باز در کنار مادران حضور دارند و این مساله سلامت روانی کودکان را به شدت تهدید می‌کند. تبسم نعمتی، فعال اجتماعی، می‌گوید: طبق قانون، زندان‌هایی می‌توانند برای ایجاد مهدکودک در زندان اقدام کنند که تعداد بچه‌های زیر 6 سال در آن به 15 نفر برسد. خیلی از زندان‌ها این شرایط را ندارند و نمی‌توانند این مجوز را کسب کنند. لذا دیده می‌شود مادر، کودک خود را در کنار خودش نگهداری می‌کند؛ کودکی که هم کنجکاو است هم باهوش و تمام اخلاق و رفتار زندانیان را الگوی خود قرار می‌دهد.در کرمانشاه اما این‌طور نیست و حالا 73 کودک زندانی می‌توانند در مهدکودک ویژه خود حسابی کودکی کنند. مریم یکی از این کودکان است. دختر چهار ساله‌ای که از دو سال پیش همراه مادرش در زندان به سر می‌برد و دو سال می‌شود از بند رها شده و در دنیای جدید زندگی خود را شروع کرده است.
طیبه محمدی، یکی از مددکارانی که در زندان کرمانشاه رفت و آمد دارد، می‌گوید: در این زندان سعی شده همه امکانات آموزشی برای بچه‌ها فراهم شود و تغذیه آنها به صورت جداگانه تهیه شود اما نکته مهم تعامل اجتماعی بچه‌های زندان و محرومیت آنها از این امکان است. بچه‌های در بند تنها با مسئولان زندان که اکثرا خانم هستند تعامل دارند و دیدن یک مرد برای آنها خیلی عجیب و غریب است به طوری که گاه آنها مردان را به آدم‌های کت و شلواری می‌شناسند و این نوع رفتار در بین بچه‌هایی که در زندان متولد شده‌‌اند خیلی بیشتر است.
نیکوکارانی که به یاری بچه‌ها آمدند
وقتی اعتبارات دولتی پاسخگوی نیاز برای ساخت مهدکودک در زندان‌ها نیست چاره‌ای نیست جز اینکه خیرین وارد کار شوند؛ مانند حرکت خیرخواهانه‌ای که در بند زنان اصفهان اتفاق افتاد. معاون امور اجتماعی بهزیستی اصفهان در این باره می‌گوید: «در سایه تعامل و همکاری خیرین اصفهانی، امروز مهدکودکی در بند زنان این شهر تاسیس شده و تمامی هزینه‌های آن توسط خیرین تامین می‌شود. به گفته مرضیه فرشاد، خیریه حضرت علی‌اصغر(ع) با ایجاد فضایی استاندارد زمینه نگهداری 30 کودک زیر 6 سال را در بند زنان اصفهان فراهم کرده و کودکان زیر 6 سالی که همراه مادر در زندان هستند از این مهد کودک استفاده می‌کنند.
مراقب بچه‌های زندان باشیم
در کنار همه موافقان ساخت مهدکودک در زندان‌ها، کوروش محمدی، جامعه‌شناس، نظر دیگری دارد. کارشناسی که معتقد است اگر دوران محکومیت مادر بیش از دو سال است و بعد از دو سال بچه‌ها باید از مادر جدا شوند، چرا باید اصلا این وابستگی دوساله شکل بگیرد؟او با اشاره به واگذاری کودکان به مراکز بهزیستی در خیلی از استان‌ها می‌گوید: قطع وابستگی کودک از مادر و سپردن آنها به مراکز نگهداری بهتر باید قبل از دو سالگی رخ دهد، در دورانی که کودک درک کمتری از شرایط اطرافش دارد .
نظر شما