سلامت نیوز:دکتر نیره توکلی، جامعه شناس و پژوهشگر حوزۀ زنان در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز، گفت:« خشونت با زنان به دو صورت در فضای عمومی (نهادهای جامعۀ بزرگتر، نظیر فضاهای شهری، نهادهای قانونی و فرهنگی کل جامعه و به طور کلی کنشگران بزرگ در حد سیاستگذاریهای کلی برای جامعه) و فضای خصوصی ( خانواده) صورت می گیرد. خشونت در فضای خصوصی پشت درهای بسته اتفاق می افتد و محیط آن خانواده است.»
وی افزود:« خانواده به لحاظ سنی و جنسی محیط یکدستی نیست. اگر این خانواده نتواند کارکردی که از آن انتظار می رود انجام دهد، دژکارکرد (بدکارکرد و بدسرپرست و آسیب دیده) به شمار میآید. این کارکردها میتوان عبارتند از تامین رفاه ، امنیت ، سلامت، عشق و رسیدگی اقتصادی، مراقبت از کودکان (دختر و پسر) و زنان و افراد سالمند و تامین امنیت آنان. در این صورت، ممکن است در پشت درهای بستۀ خانواده خشونت با اعضای خانواده از جمله زنان و دختران اتفاق بیفتد که حتی نسبت به خشونت در فضای عمومی بسیار شدیدتر باشد.»
وی با اشاره به افزایش خشونت ها در فضای خانواده در دوران انزوا و قرنطینۀ کرونایی گفت:«در این مدتی که کرونا شیوع پیدا کرده است حضور افراد بالاجبار در داخل خانواده ها افزایش پیدا کرده و فضای خانوادهها بستهتر شده و نظارتی هم نه میتواند وجود داشته باشد و نه از قبل نظارتی وجود داشته است. گرچه در خانوادههایی که مشکلات مالی و فرهنگی و همسازی اعضا و اختلالات روانی و اعتیاد کمتر است، ممکن است حضور بیشتر افراد در کنار یکدیگر علاقه و انس و محبت آنان را به یکدیگر افزایش دهد، زندگی در خانوادههای دچار مشکلات مختلف، به ویژه مشکلات مالی و اختلال روانی افراد مختلف، یا اعتیاد و بدسرپرستی یا اعمال خشونتاند، مشکل است. »
وی افزود:« در دوره قبل از شیوع کرونا، ممکن بود که افراد با جدایی مکانی موقتی (مثلا رفتن بر سر کار یا مطرح کردن مشکلات با افراد دیگر و حتی درد دل) بخشی از این مشکلات را از لحاظ روانی تخلیه کنند و از نظر روحی تقویت شوند. جداییهای موقتی در بخشی از روز کمک می کرد افراد بتوانند با بازسازی روحی خود، توان بیشتری برای برخورد با مشکلات داشته باشند، هر چند که می-بایست فکری برای حل اصولی مشکل هم داشته باشند. اما با تداوم مشکلات حضور دایم افراد در فضای بسته به خشونتها با اعضای آسیبپذیرتر، از جمله زنان و دختران و سالمندان (و حتی افراد معلول جسمی و روحی) دامن زده است.»
این پژوهشگر حوزه زنان درباره خشونت با زنان در فضاهای عمومی گفت:«در اکثر موارد فضاهای شهری برای حضور زنان مناسب نیست که این نوعی خشونت و تبعیض با زنان است.مثلاً، در وسایل نقلیه عمومی اتوبوس و مترو) کابین مخصوص زنان فضای کمتری نسبت به مردان دارد. بسیاری از زنان در فضاهای عمومی مورد آزار لفظی یا جسمی قرار می گیرند که این نیزنوعی خشونت است.»
وی افزود:« در بسیاری از موارد کار رسانه ای کافی، به ویژه از رسانۀ ملی) صورت نمیگیرد که زنان را در فضاهای عمومی سزاوار خشونت ندانند. در نتیجه، گویی به فرهنگ عمومی و به افراد متجاوز (مردان) حق خشونت لفظی داده میشود و، با سرزنش قربانی خشونت، خشونت مضاعف اعمال میشود. مثلاً زن آزاردیده سرزنش می شود که به دلیل لباس زیبایی که بر تن داشته مورد خشونت قرار گرفته است.»
دکتر توکلی افزود:« درحوزه عمومی با مواد قانونی روبروییم که باعث می شود خشونت با زنان جنبۀ قانونی پیدا کند. یعنی وقتی که حقی را از زنان دریغ می کنیم مثلا حقوق مالی ، ارث، حضانت و سرپرستی، این خود نوعی خشونت با زنان است.»
وی گفت:« مثلاً اینکه حتی اگر با زنان در فضای خصوصی خشونت شود حق ندارند از خانه بیرون بروند یا به جایی پناهنده شوند و کسی که به آنها پناه دهد مستوجب مجازات میشود، بر امکان خشونت بیشتر با آنها دامن میزند.»
وی گفت: « اخیراً، فضای جامعه، فضای سرد و ناامیدکننده و فضای مرگ و پر از اخبار ناراحت کننده از تحریم ها و موقعیت بد اقتصادی است و ایجاد محدودیت ها، چه در فضای مجازی و چه در فضای بیرونی واقعی، برای فعالیتهای فرهنگی و کارآفرین و شادی آفرین، نظیر فعالیتهای موسیقایی و نمایشی. بدرفتاری های بی دلیل و آزاد نگذاشتن فضای مجازی و فرهنگی مانع از این شده که شور و نشاط به جامعه تزریق شود و کرونا هم در این میان بیدا می کند و در چنین وضعیتی ممکن است در خانواده ها شاهد بروز انواع خشونت ها باشیم.»
وی گفت:« متاسفانه قوانین حمایتی از زنان یا کودکان تصویب نمی شود یا به آن اهمیتی داده نمی شود. زنان خانواده ،جز نقش همسری، در نقش دختر و خواهر و مادر نیز ظاهر میشوند، اما در این نقشها نیز ممکن است با آنها خشونت شود و مواد قانونی صریح و روشنی در مورد حق و حقوق قانونی آنها و وظایف سرپرستان خانواده در مورد آنها وجود ندارد.»
دکتر توکلی تاکید کرد:« باید نظارت ها بر خانواده ها بیشتر باشد و باید مواد قانونی، تبعیضهای جنسیتی را به گونه ای از بین برد که فرادستی و فرودستی از نظر فرهنگی محو شود. در این صورت، شاید دیگر برادر به خود اجازه ندهد خواهرش را کتک بزند یا پدر با دخترش خشونت روا دارد و مشخص است که زن و شوهر هم رابطه بهتری خواهند داشت.»
وی در پایان گفت:« در این موقعیت نقش مشاوران دلسوز چه به صورت تلفنی و چه به صورت حضوری اهمیت بسیاری دارد که بتوانند شرایط خاص خانواده ها را دریابند و بتوانند آنها را تخلیه روانی و برای همسازی راهنمایی کنند. متاسفانه برخی از مشاورانی را می شناسیم که فقط به صورت فرمالیته و تشریفاتی انجام وظیفه می کنند. کسانی که حقوق می- و در موقعیت هایی قرار می گیرند که مردم به آنها ارجاع داده می شوند باید در امور خانواده ها دلسوزتر برخورد کنند و خانواده ها را به درستی راهنمایی کنند که بتوانند در این شرایط حساس با مشاوران صحبت کنند و مشکلاتشان حل شود.»
نظر شما