سلامت نیوز:آلودگی هوا شهرهای بزرگ كشور و به‌طور خاص پایتخت ادامه دارد و خبر از باد و باران هم تا مدتی نیست. همچنان آنهایی كه از این وضع انتقاد می‌كنند انگشت‌شان به سوی سوختن «مازوت» نشانه رفته و آنهایی كه باید در قبال این وضعیت پاسخگو باشند نه شفاف‌سازی می‌كنند و نه دست‌شان به جایی می‌رسد كه اقدامی كنند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ،در این میان حرف‌های دیگری هم به میان آمده و فرضیه‌هایی فضای مجازی را به خود مشغول كرده است. از جمله آنكه تولید ارزدیجیتال و مزرعه‌های استخراج بیت‌كوین بار بسیار زیادی به شبكه برق تحمیل كرده‌اند و همین سبب بالارفتن مصرف برق می‌شود. از آنجا كه عمده برق تولیدی كشور از طریق نیروگاه‌های حرارتی وارد شبكه می‌شود كه با سوخت فسیلی كار می‌كنند این افزایش مصرف به افزایش بیشتر سوخت‌های فسیلی منجر شده و در نتیجه آلودگی هوا را به فعالیت مزارع تولید بیت‌كوین نسبت داده‌اند.
اما همه این اظهارنظرها فقط در حد نظر باقی مانده و هیچ استدلال علمی، پژوهش میدانی و تحلیل تخصصی در این باره منتشر نشده است. از سوی دیگر مساله‌ای چون «آلودگی هوا» كه میان‌بخش محسوب می‌شود مثل همه تجارب میان‌بخش در كشور ما متولی مشخصی ندارد و هر دستگاهی سعی می‌كند با توجیه عملكرد خود صرفا از بار مسوولیت شانه خالی كند. همین شده كه این روزها بیشتر می‌شنویم كه مسوولان وزارت نیرو تاكید دارند در نیروگاه‌های اطراف تهران مازوت مصرف نمی‌شود.
اگر چنین است پس چرا همچنان هوای تهران آلوده است؟ رییس سازمان حفاظت محیط زیست می‌گوید هر روز 2 ساعت خاموشی بدهید بهتر از آن است كه مازوت بسوزانید و برق تولید كنید. اما او نیز نمی‌گوید كه اگر در نیروگاه‌های اطراف تهران مازوت سوزانده نمی‌شود پس منشا آلودگی چیست؟ در همین حال گفته می‌شود در نیروگاه شهید رجایی در نزدیكی قزوین مازوت مصرف می‌شود و بعد مسعود تجریشی، معاون سازمان حفاظت محیط زیست به تاكید می‌گوید:پژوهش دانشگاه شهید بهشتی تهران نشان می‌دهد مازوت سوختن در نیروگاه شهید رجایی تاثیری در آلودگی هوا ندارد.
كار تعیین مسوولیت و ضمانت اجرای آن در كارهای میان‌بخش آن هم نظیر مساله آلودگی هوا كه دست‌كم 20 نهاد مجری و مرتبط دارد همین می‌شود. در نهایت باید حق داد كه اینك نبود شفافیت در داده‌های موثر در تحلیل وضعیت مهم‌ترین نقص در مدیریت و كاهش آلودگی هواست. چیزی كه بهاره آروین، عضو شورای شهر پایتخت خواستار آن شده، همین است. شفاف بگویید در تهران كدام نهادها و كدام دستگاه‌ها برق و گاز بیشتری مصرف می‌كنند تا بدانیم تكلیف چیست. اما آیا شركت توانیر تن به چنین كاری خواهد داد؟همه آنچه امسال تجربه كرده‌ایم درحالی رقم خورده كه به سبب دوركاری‌ها در شرایط شیوع كرونا ترددها كمتر شده است. مدارس عملا در ماه‌های گذشته تعطیل بوده‌اند. دانشگاه‌ها نیز آنلاین فعالیت می‌كردند و نه حضوری. پس آنچه اینك نفس‌های‌مان را به شماره انداخته از كجا جان گرفته است؟
در همین حال دكتر عباس شاهسونی، رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت با بیان اینكه كیفیت هوای كلانشهر تهران در وضعیت بسیار ناسالم قرار دارد، تاكید كرد: عموم مردم به خصوص گروه‌های حساس از تردد غیرضروری در سطح شهر خودداری كنند. با توجه به پایداری هوا و افزایش ترددها در سطح شهر، كیفیت هوای شهر تهران در وضعیت بسیار ناسالم قرار دارد.
او كه با ایسنا سخن می‌گفت تاكید كرد: با توجه به اینكه آلاینده مسوول ذرات معلق است، افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی یا ریوی، سالمندان و كودكان، باید از هر گونه فعالیت فیزیكی خارج از منزل اجتناب كنند. افراد دیگر نیز باید از فعالیت‌های طولانی یا سنگین در خارج از منزل اجتناب كنند.شاهسونی همچنین خاطرنشان كرد: در این شرایط، در صورت عدم رعایت استفاده از ماسك مناسب و حضور در فضای آزاد، احتمال افزایش قابل‌توجه بیماری‌های قلبی یا ریوی و مرگ زودرس در بیماران قلبی و سالمندان و افزایش قابل توجه علایم تنفسی در كل جمعیت وجود دارد.رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت تاكید كرد:
با توجه به ارتباط افزایش غلظت آلاینده‌های هوا به خصوص غلظت ذرات معلق كوچك‌تر از ۲.۵ میكرون و میزان ابتلا و مرگ ناشی از كووید ۱۹، از عموم مردم به خصوص گروه‌های حساس مانند بیماران قلبی، ریوی، زنان باردار، سالمندان، كودكان، بیماران مبتلا به دیابت و آسم درخواست می‌شود كه از تردد در فضای آزاد اجتناب كنند.اما آنچه عضو شورای شهر برای مشخص كردن وضعیت خواست، «شفافیت» بود.
رییس كمیته شفافیت شورای شهر اعلام كرد كه به نمایندگی از شهروندان تهرانی از وزارتخانه‌های نفت و نیرو می‌خواهم فیش گاز و برق صنایع و ساختمان‌های عریض و طویل دولتی را شفاف كنند تا معلوم شود بخش عمده مصرف انرژی كشور در كجاست. بهاره آروین در نطق پیش از دستور خود در جلسه دیروز شورای شهر تهران با اشاره به وضعیت آلودگی هوای تهران با بیان اینكه آلودگی هوا تنها معضل این شهر است كه مستقیم و بی‌واسطه سلامت و جان شهروندان را هدف می‌گیرد و هر نوع راه‌حل فردی هم در برابر آن بی‌ثمر است، گفت:
مساله‌ای كه جز از طریق سیاستگذاری جامع‌نگر و پیگیرانه قابل حل نخواهد بود.او در بخش دیگری از نطق خود تاكید كرد: این جملات را هفتم آبان ماه ۹۶ در صحن علنی شورا گفته‌ام؛ همان ماه‌های ابتدایی آغاز به كار شورای پنجم. امروز بیست و سوم دی ماه ۹۹ است؛ آخرین ماه‌های كار شورای پنجم. بیش از سه سال گذشته و هوای شهر آنچنان مستمر و شدید آلوده است كه نفس اغلب شهروندان را به شماره انداخته است.
او گفت: در تمام سه سال گذشته، ترافیك و آلودگی هوا، نه فقط اولویت‌دارترین مساله از دیدگاه شهروندان تهرانی؛ بلكه اولویت‌دارترین موضوع برای تمام تلاش‌ها و پیگیری‌های ما اعضای پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران بوده است؛ از پیگیری‌های مستمر و بی‌وقفه برای وصول اعتبارات مترو و تجهیز و گسترش ناوگان حمل‌ونقل عمومی گرفته تا سیاستگذاری‌های معطوف به كاهش ترافیك و آلودگی هوا از طریق هزینه‌زا كردن استفاده غیرضروری از خودروی شخصی.
اما امروز آلودگی هوا از هر زمان دیگری شدیدتر است. آروین تصریح كرد: درحالی‌كه به دلیل شرایط ناشی از شیوع ویروس كرونا، شهر نیمه‌تعطیل است، مدارس و دانشگاه‌ها به شكل مجازی فعالند، همایش‌ها و جلسات و رویدادها یا لغو شده‌اند یا به صورت مجازی برگزار می‌شوند، اولویت كار در بخش دولتی و خصوصی با دوركاری است و خلاصه عبور و مرور در شهر به حداقل رسیده، اما آلودگی هوا از هر زمان دیگری شدیدتر است. چرا و چگونه چنین شده است؟او با تاكید بر اینكه شهر نیمه‌تعطیل است اما هوا از هر زمان دیگری آلوده‌تر است، گفت:
دی‌اكسید گوگرد پس از سال‌ها به شهر بازگشته است؛ آن هم با شدتی عجیب و باورناپذیر. چرا و چگونه چنین شده است؟ هیچ‌كس پاسخگو نیست، هیچ پاسخ صریح و شفافی داده نمی‌شود. جسته و گریخته شنیده می‌شود در نیروگاه‌ها و صنایع اطراف شهرها مازوت می‌سوزانند یا گازوییل غیراستاندارد و با درجه گوگرد بالا. اینها تكذیب می‌شود، تایید می‌شود، نفس شهروندان روز به روز تنگ‌تر می‌شود و واقعیت در هاله‌ای تیره و كدر از تایید و تكذیب‌های مدام پنهان می‌شود.او در ادامه نطق خود كه متن آن را در اختیار رسانه‌ها قرار داد با بیان اینكه نفس شهروندان به شماره افتاده است و هیچ‌كس پاسخگوی علت اصلی و واقعی این حجم از آلودگی هوای شهرها نیست، گفت:
برای سالیان متمادی، تردد شهروندان با خودروی شخصی در سطح شهر، عامل اصلی آلودگی هوای پایتخت شناخته می‌شد و بار اصلی كاهش آلودگی هوا بر دوش آنها گذاشته می‌شد، حالا شهر نیمه‌تعطیل است و مقایسه ترافیك خیابان‌ها با سال‌های گذشته نشان می‌دهد كه حجم خودروهای شخصی در معابر اگر كمتر نشده باشد، بیشتر هم نشده است.
هوا اما بسیار آلوده‌تر است. عجیب آنكه باز هم مقصر مردم دانسته می‌شوند كه با مصرف بالای برق و گاز، نیروگاه‌ها را ناگزیر از مازوت‌سوزی كرده‌اند! آروین با بیان اینكه در تاریكی و تیرگی حاصل از عدم شفافیت، جای قاضی و متهم عوض می‌شود. مردم كه باید قضاوت‌گر عملكرد دولتمردان در مدیریت شرایط باشند، می‌شوند متهم ردیف اول: گاز و برق كمتر مصرف كنید تا مازوت سوزانده نشود! درحالی‌كه هیچ‌كس نمی‌گوید مصرف‌كنندگان اصلی و بزرگ گاز و برق در كشور صنایع هستند و فیش برق و گاز ساختمان‌های عریض و طویل دولتی چندین برابر فیش‌های خانگی شهروندان است.
در تاریكی و تیرگی حاصل از عدم شفافیت، دولت از زیر بار مسوولیت‌های مسلمش شانه خالی می‌كند و باز هم همه بار حل مسائل به دوش مردم گذاشته می‌شود.آروین تصریح كرد: به نمایندگی از شهروندان تهرانی از وزارتخانه‌های نفت و نیرو می‌خواهم فیش گاز و برق تمام مشتركان پرمصرف در بخش دولتی و صنایع را شفاف كنند تا معلوم شود بخش عمده مصرف انرژی در كشور كجاست؛ تا شفاف شود كه چقدر برق و گاز در انبوه پرشمار ساختمان‌های دولتی چند ده طبقه هدر می‌رود چون لابد برای دولت و زیرمجموعه‌اش، پول این حجم از مصرف گاز و برق از این جیب به آن جیب محسوب می‌شود و زور دولت و نصایحش درباره صرفه‌جویی فقط برای شهروندان و مشتركان خانگی است.
به گفته او، سوال بجایی است اگر پرسیده شود چطور دولت می‌تواند به دلیل كرونا، كسب‌وكارهای خرد انبوه اصناف و مردم را دو هفته تمام با تعطیلی كامل مواجه كند و آن‌وقت با این حجم از آلودگی كه مستقیما شهروندان را به كام مرگ می‌كشاند، دستور تعطیلی صنایع پرمصرف و آلاینده را نمی‌دهد؟ آیا خاموشی و قطع برق فقط باید شامل حال مردم و مشتركان خانگی شود؟
دولت هیچ مسوولیتی در برابر مدیریت مصرف انرژی در بخش دولتی و صنایع ندارد؟ كرونا كه تمام مدارس و دانشگاه‌های شهر را به تعطیلی كشانده است نمی‌تواند صنایع غیرضرور و آلاینده را به صورت موقت هم كه شده تعطیل كند كه دست‌كم شهروندانی كه هنوز گرفتار كرونا نشده‌اند، اندكی بتوانند نفس بكشند؟
آروین اضافه كرد: در این شرایطی كه دیگر خودروها منبع اصلی آلایندگی هوا نیستند، طبعا سیاستگذاری‌ها و اقدامات شورای شهر و شهرداری نیز كمك چندانی به حل مساله نمی‌كند اما باز هم شفافیت تنها ریسمان نازك باقیمانده میان ما و مردم است. شهرداری تهران می‌تواند تمام اطلاعاتش در باب منابع آلاینده هوای شهر را به صورت شفاف و سیستماتیك در اختیار شهروندان قرار دهد. از تعداد خودروهای ترددكننده در معابر تا خودروهای دیزلی كه تردد پرشمارشان در شب غلظت آلاینده‌ها را در ساعات اولیه صبح افزایش می‌دهد؛ از نتایج آزمایش‌های مستمر كیفیت سوخت عرضه‌شده در جایگاه‌ها، از میزان آلاینده‌های مختلف در نقاط مختلف شهر از جمله میزان آلاینده‌ها در اطراف نیروگاه‌ها و صنایع.
نظر شما