سلامت نیوز:تالاب ارزشمند انزلی، مهاركننده سیلابها، مطبوعكننده هوا، پناهگاه پرندگان و آبزیان، رویشگاه لالهها و نیلوفرهای آبی ، پالایشدهنده آلایندهها ، تامینكننده آب كشاورزی مزارع پیرامون و تفرجگاه انسانها در هزاران سال گذشته حالا در وضعیت بحرانی قرار گرفته است.به گفته كارشناسان محیطزیست و منابع طبیعی، رسوبات حوضه آبخیز تالاب انزلی به علت ضعف عملیات آبخیزداری و تخریب بیش از اندازه پوشش گیاهی و جنگل تراشی، سالانه بالغ بر 585هزار تن خاك به صورت رسوب به این تالاب سرازیر میشود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه صبح نو ،ورود بیش از یك میلیارد و 200میلیون تن گل و لای ناشی از رسوبات حاصل از شستوشوی چهار هزار كیلومتر مربع خاك حوضههای آبریز 11رودخانه منتهی به تالاب و كمآبیهای اخیر، شریانهای حیاتی تالاب انزلی را كه زمانی عمقش به 11متر میرسید، مسدود كرده است .از سویی هرساله بیش از 32میلیون مترمكعب فاضلاب خانگی شهرستانهای رشت، انزلی، صومعهسرا، فومن و ماسال (حوضه آبخیز تالاب انزلی ) ، حجم عظیمی از پسماندها و حدود دو میلیون لیتر سموم و كودهای شیمیایی از طریق مزارع كشاورزی وارد تالاب میشود.
درپی انتشار تصاویر و فیلمهایی از کاهش شدید عمق تالاب انزلی طی هفته گذشته، باید این موضوع را در نظر بگیریم که کاهش عمق تالاب انزلی موضوع جدیدی نیست و بیش از یک دهه است که اتفاق افتاده و لازم است در جهت مقابله با عوامل تهدیدکننده این تالاب مهم اقدامات جدی صورت گیرد. نسیم طوافزاده، دبیر گروه هماندیشی سازمانهای غیردولتی تالابی کشور در این باره گفته: چند عامل عمده در زمینه کاهش سطح آب تالاب انزلی مطرح است که از جمله آنها میتوان به ورود رسوبات از بالادست رودخانههای تأمینکننده آب تالاب به بستر تالاب اشاره کرد بهخصوص رودخانههایی که از حوضه آبریز تالش به سمت تالاب انزلی سرازیر هستند.
این کارشناس ضمن بیان اینکه مساله کاهش سطح آب تالاب انزلی موضوع تازهای نیست و بیش از یک دهه است که اتفاق افتاده، ادامه داد:جنگلتراشیهایی که در ارتفاعات بالادست این رودخانهها صورت گرفته سبب افزایش خاک در دسترس شده است و این موضوع باعث میشود که هر باران شدیدی تبدیل به سیل شود و خاک در دسترس از مسیر کوهستان پایین آید و در زمان کاهش فشار آبهای روان در دل تالاب رسوب کند و باقی بماند. او با اشاره به اینکه ورود فاضلاب شهرهای رشت، انزلی، صومعه سرا و روستاهای اطراف تالاب نیز از دیگر عوامل کاهش عمق این تالاب است، اظهار کرد: این فاضلابها میزان زیادی نیتروژن و فسفر را وارد آب تالاب انزلی میکنند که باعث افزایش رشد گیاه در دل تالاب و ایجاد حالت خودشکوفایی شدید میشود.
طول عمر این گیاهان براثر خودشکوفایی کاهش پیدا میکند و در نتیجه زمانی که این گیاهان از بین میروند به کف تالاب میروند و کف تالاب بالا میآید.مدیرعامل موسسه سبزکاران بالان با بیان اینکه یک سری عوامل درکنار یکدیگر باعث کاهش عمق تالاب انزلی شدهاند، درباره راهکارهای مقابله با این معضل گفت: نمیتوان با استفاده از روشهای عمومی مانند برداشت از کف تالاب یا لایروبی اقدام به بهبود شرایط تالاب انزلی کرد چراکه لایروبی عمل مفیدی برای تالاب نیست و باعث برهم خوردن بستر تالاب و محل تخمریزی بسیاری از ماهیان میشود. از این رو به یک برنامه جامع در این زمینه نیاز است.
وی در ادامه تصریح کرد: برای بهبود وضعیت تالاب انزلی نیاز است اقداماتی در بالادست حوضه این تالاب از جمله نصب تلههای رسوبگیر در بالادست اراضی کوهستانی و کاهش ورود مواد آلی به تالاب انجام شود تا از میزان رسوبات وارد شده به تالاب کاسته شود.دبیر گروه هماندیشی سازمانهای غیر دولتی تالابی کشور اضافه کرد: ورودی آب این تالاب نیز به شدت کاهش پیدا کرده است و بنابر دلایل مختلفی اکنون آب رودخانههای تغذیهکننده این تالاب یعنی رودخانههای گوهررود و زرجوب که در خارج از شهر رشت به یکدیگر میپیوندند و رود پیربازار را تشکیل میدهند، کاهش یافته است.
گرچه شرکت آب منطقهای استان گیلان ادعا میکند که از آب گوهررود و رودخانه سیاهرود برداشت نمیکند اما واقعیت این است که ورودی آب از این رودها کم شده و تنها فاضلاب است که به سمت تالاب میرود. به گفته طوافزاده، سد شفارود در نزدیکی تالش نیز مشکلات متعددی را برای رودخانههای اطراف بهوجود آورده است چراکه حاشیه دریاچه این سد طوری طراحی شده که آبهای جاری اطراف به سمت آن جریان پیدا میکند و این مساله باعث شده بسیاری از رودخانههای این منطقه با بحرانی جدی روبهرو شوند.
همچنین کاهش آب ورودی رودخانههای خالکایی و مرغک که بخشی از آن بهدلیل تغییرات اقلیمی و بخشی دیگر بهعلت مدیریت غلط منابع آب در مناطق مختلف استان رخ داده است، نیز کم شدن سطح آب تالاب انزلی را تشدید میکند.دبیر گروه هماندیشی سازمانهای غیر دولتی تالابی کشور با اشاره به اینکه مسوولان میتوانند در بهبود وضعیت تالاب انزلی نقش داشته باشند، تصریح کرد: مهمترین نکته در زمینه بهبود شرایط تالاب انزلی تغییر نگاه جمعی به حوضه تالاب و توجه پیوسته به آن است. بهبود وضعیت این تالاب تنها توسط یک نهاد مانند سازمان حفاظت محیطزیست نمیتواند رقم بخورد و باید تمام نهادهای ذیربط در این زمینه با یکدیگر همکاری کنند تا با اقداماتی نظیر تغییر الگوهای کشاورزی در حاشیه تالاب از ورود کود و سموم کشاورزی یا فاضلاب به این تالاب جلوگیری شود.
سند تالاب انزلی اصلاح میشود
تالاب انزلی فقط با مساله آلودگی و کاهش ورودی آب مواجه نیست. در یک ماه اخیر بحثهایی نیز درباره انتقال سند این تالاب به نام وزارت نیرو مطرح شده که البته مخالفتهای بسیاری را به دنبال داشته است. در پی انتقال سند تالاب انزلی به وزارت نیرو و پیگیری این وزارتخانه برای دریافت سند ۴۲تالاب دیگر ،رییس سازمان جنگلها گفت: تالابها به هیچوجه قابل واگذاری نیستند.
درمورد تالاب انزلی نیز اشتباه شده است و سند این تالاب بهزودی به سازمان جنگلها بازخواهد گشت. مسعود منصور با تاکید بر اینکه تالابها به هیچوجه قابل واگذاری نیستند، اظهار کرد: براساس قانون وزارت نیرو، سازمان حفاظت محیطزیست و سازمان جنگلها وظایف مشخصی از جمله حفاظت، تعیین حد بستر و... تالابها را برعهده دارند. باوجود وظایف متعدد، سند مالکیت تالابها باید بهعنوان انفال برای منابع طبیعی حفظ شود. وی در ادامه با اشاره به اینکه هیچ استناد قانونی مبنی بر انتقال سند تالابها به اسم وزارت نیرو نداریم، تصریح کرد: سند تالاب انزلی بهدلیل اشتباه اداره ثبت استان گیلان به اسم وزارت نیرو شد.
نظر شما