به گزارش سلامت نیوز به نقل از ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات، هفته گذشته معاون وزیر کشور و رئیس سازمان امور اجتماعی از خودکشی ۱۰۰ هزار نفر در سال خبر داد. تقی رستم وندی گفت: «البته مرگ و میر ناشی از این اقدامات حدود ۵۰۰۰ تا ۵۵۰۰ نفر است، با این حال اگر این سیر صعودی مدیریت نشود در آینده نه چندان دور در رده کشورهایی قرار خواهیم گرفت که میزان خودکشی در آن نگران کننده است.»
سال گذشته هم سازمان پزشکی قانونی آماری را منتشر کرد که نشان میداد قربانیان خودکشی در ۸ ماه اول سال ۱۳۹۹، نسبت به مدت مشابه در سال قبل، بیش از ۴ درصد افزایش داشته است. باز هم آمارها نشان میدهد که روزانه بیش از ۱۳ نفر در ایران خودکشی میکنند که بیشتر هم افراد ۱۵ تا ۳۵ ساله هستند. اگر آمار خودکشی ۱۰۰ هزار نفر در سال را که سال ۹۷ وزارت بهداشت هم اعلام کرده بود، در نظر بگیریم بهطور متوسط از هر ۱۰۰ هزار نفر ایرانی، ۱۲۵ نفر اقدام به خودکشی میکنند که ۵۴ درصد خودکشیهای منجر به مرگ در میان جوانان زیر ۳۰ سال است. فکر نکنید این مسأله فقط در ایران شایع است. در جهان هر ۴۰ ثانیه یک نفر جان خودش را میگیرد و بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، سالانه ۸۰۰ هزار نفر در اثر خودکشی جان خود را از دست میدهند.
نشانههای خطرناک
بعد از مرور این آمارها و حس کردن یک زنگ خطر بد نیست مرور کنیم که چه مسائلی معمولا فرد را به خودکشی سوق میدهند و نشانههای خودکشی چیست و چطور میشود به افراد کمک کرد؟
پیوند میان خودکشی و اختلالهای روانی، به خصوص افسردگی، تا حد زیادی به رسمیت شناخته شده اما بسیاری از خودکشیها به شکل آنی و در مواقع بحران اتفاق میافتند و وقتی که فرد در مواجهه با تنشهای زندگی، مشکلات اقتصادی، شکستهای عاطفی یا درد و بیماریهای مزمن دچار فروپاشی میشود به خودکشی جدی فکر میکند. البته به گفته سازمان بهداشت جهانی، درگیری، حوادث ناگوار، خشونت، بدرفتاری، خسارت جانی و مالی و حس تنهایی، خطر خودکشی را بالا میبرد. اما از کجا متوجه شویم که کسی در اطراف مان به خودکشی به صورت جدی فکر میکند؟ اگر بین دوستان و اعضای خانواده و نزدیکان تان این نشانهها را دیدید حتماً حساس شوید و راهی برای مسأله پیدا کنید:
افسردگی، احساس شدید گناه و شرمر انتقاد از خود و خشم، حس بیگانگی، انزوا و تنها بودنر داشتن سابقه اقدام به خودکشیر داشتن یک نقشه مفصل برای خودکشیر استفاده از موادمخدر و مشروبات الکلیر حس بی ارزش بودن و پایین بودن عزت نفسر احساس ناامیدی، عجز و بیهودگیر حرف زدن درباره کشتن خود یا پوچ بودن زندگیر تجربه یک رویداد استرس زا یا آسیبی سخت مانند مرگ یکی از عزیزانر تغییرات رفتاری چشمگیر مانند گوشه گیر شدن
واقعیت این است که تقریباً هرکسی که اقدام به خودکشی میکند، نشانه یا هشداری از این اقدام نشان داده است. حتی اشاره غیر مستقیم به مرگ یا خودکشی را نادیده نگیرید. جملههایی مانند «وقتی من رفتم متأسف خواهید شد» و «من هیچ راهی ندارم» جملههای کلیدی هستند که به محض شنیدن از یک شخص باید در مورد آن فکر کرد. حتی اگر این جملات به شوخی گفته شود، ممکن است بیانگر احساسات جدی خودکشی باشد. خیلیها این تصور را دارند که کسی که از خودکشی حرف میزند این کار را انجام نمیدهد اما این فکر اشتباه است.
حرف بزنید
کمک کردن به کسی که افکار خودکشی دارد کار راحتی نیست. این را باید از ابتدا بدانید و بپذیرید که کار سختی در پیش دارید. اِما کرینگتون، سخنگوی یک خیریه بریتانیایی که در زمینه بهداشت روانی فعالیت میکند، گفتگو را بهترین راه برای کمک به این افراد میداند اما میگوید: «پیش از هر چیز باید بپذیریم که مکالمه سختی است و از آن دست گفتوگوهایی نیست که هر روز داریم. بنابراین عصبی و نگران خواهید بود و این طبیعی است. شما نمیتوانید شرایط را بدتر کنید چون اوضاع تا جایی که امکان دارد بد است. مهمترین نکته این است که بدون قضاوت گوش دهید.» به همین دلیل گفتگو با این افراد شرایط خاص خودش را دارد و باید حواس تان به این مسائل باشد:
- مکانی خلوت را انتخاب کنید، جایی که طرف مقابل در آن احساس راحتی کند.
- مطمئن شوید هر دوی شما وقت کافی برای حرف زدن دارید.
- اگر حرف اشتباهی زدید، نترسید؛ به خودتان زیاد سخت نگیرید.
- تمرکزتان روی طرف مقابل باشد، تماس چشمی برقرار کنید و گوشیتان را کنار بگذارید. همه توجهتان را به او بدهید.
- صبور باشید. ممکن است طول بکشد و چند بار مجبور به سعی کردن شوید تا طرف مقابل شروع به حرف زدن کند.
- از سوالات باز استفاده کنید که پاسخشان بیشتر از بله یا نه باشد. مطمئن شوید منظورتان درست منتقل شده است.
- حرف طرف مقابل را قطع نکنید و راهحل ارائه ندهید. وسط مکالمه ایدههای خودتان در مورد احساسات احتمالی او را مطرح نکنید.
- مطمئن شوید میداند از کجا میتواند کمک حرفهای بگیرد.
برای کمک کردن به این افراد باید پیش فرضهای اشتباه ذهن تان را تغییر دهید. مثل باور نادرست این که «هرکسی که سعی در کشتن خود دارد، دیوانه است». واقعیت این است که بیشتر افرادی که خودکشی میکنند، روان پریش یا دیوانه نیستند. این افراد عموما ناراحت، غمگین، افسرده و یا ناامید هستند، اما پریشانی شدید و درد عاطفی لزوما نشانه بیماری روانی نیست.
باور نادرست دیگر این است که «اگر کسی مصمم به کشتن خود باشد، هیچ چیز مانع او نمیشود.» در صورتی که ممکن است حرف زدن درست شما یا مداحلههای حرفهای فرد را از تصمیمش منصرف کند.
کمک حرفهای بگیرید
بنیاد ملی پیشگیری از خودکشی در آمریکا در کنار حرف زدن میگوید: «دوستتان را تشویق کنید که به سراغ متخصص برود، کمک حرفهای و پزشکی بگیرد و به او اطمینان بدهید که در کنارش هستید.» اورژانس اجتماعی با شماره تلفن ۱۲۳ مدتی است که به افرادی که قصد خودکشی دارند کمک میکند و مشاوره میدهد و اگر خودتان چنین افکاری دارید میتوانید با آنها تماس بگیرید یا به کسی که به خودکشی فکر میکند این شماره را پیشنهاد دهید.
به تازگی هم گروهی از استادان روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران خط تماس مداخله در بحران ایجاد کردهاند که از ساعت ۱۴ تا ۲۴ شب به کسانی که در بحرانهای روانی مانند خودکشی قرار دارند کمک میکنند و میتوانید از طریق شماره تلفن ۵۴۴۶۷۰۰۰ با آنها تماس بگیرید. آنها در مدت کوتاه فعالیت شان توانستهاند مانع انجام ۲۰ خودکشی شوند.
نظر شما