به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه صبح نو ،همزمان پرونده الکترونیک سلامت شامل همه اسناد و مدارک تشخیصی و درمانی و دارویی بیماران است؛ پرونده‌ای که باید بتوان با یک کدملی و شماره‌تلفن همراه به آن دسترسی پیدا کرد و در کشور و در ۲۴ساعت شبانه‌روز ازسوی مراکز بهداشتی و درمانی قابل مشاهده باشد.

پرونده‌ای که تحقق آن در قوانین برنامه توسعه کشور و حتی قوانین بودجه سالانه مورد تاکید قرار گرفته و هنوز خبری از تشکیل آن در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیست.طرح نسخه الکترونیک، گام نخست و اساسی در تحقق پرونده الکترونیک سلامت است؛ طرحی که به‌تنهایی بخش بزرگی از پرونده الکترونیک سلامت را تشکیل می‌دهد و اگر جایگاه مناسبی از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایجاد می‌شد، داده‌های نسخه الکترونیک به‌صورت مستقیم در آن بخش ته‌نشین شده و هر لحظه ازسوی پزشکان و با اجازه بیمار (از طریق رمز دو مرحله‌ای) قابل دسترسی خواهد بود.

تشکیل پرونده الکترونیک سلامت که سال‌هاست در دولت‌های مختلف مورد تاکید قرار گرفته و هر وزیری که آمد، بر تشکیل آن تاکید کرد، هنوز محقق نشده است. اگر پرونده الکترونیک سلامت یا حداقل پوسته اولیه آن، به‌عنوان ظرفی که بتواند مظروفی با عنوان نسخه الکترونیک را در خود جای دهد، تاکنون تشکیل شده بود، نظام سلامت می‌توانست از مزایای فراوان آن بهره‌مند شود.

در دو استان مشارکت کمتری در استفاده از نسخه الکترونیک مشاهده شده است؛ کمترین مشارکت در استان خراسان رضوی با حدود ۸۹درصد و همچنین در استان تهران با حدود ۹۲درصد است. اما خبرها حاکی از پیشرفت فوق‌العاده این طرح است.در آخرین اظهار نظرها، مدیر عامل سازمان تامین ‌اجتماعی، میرهاشم موسوی در جلسه بررسی وضعیت نسخه‌الکترونیک گفت که: در زمینه نسخه‌الکترونیک با وجود پیشرفت قابل‌ملاحظه، هنوز با نقطه مطلوب فاصله داشته و در آینده نزدیک باید تمامی نسخ در بستر سامانه الکترونیک تجویز و پیچیده شوند.

روند درصد تحقق نسخه‌الکترونیک در سازمان بیمه سلامت بیانگر جهش قابل‌توجه در فاصله آذر تا دی‌ماه ۱۴۰۰ است. روندی که از اول فروردین‌۱۳۹۹ در حد یک درصد تحقق بود و در فروردین ۱۴۰۱ به تحقق ۹۹درصدی رسیده است. هرچند در این زمینه مشکلاتی از طرف برخی پزشکان یا مشکلاتی مانند کندی و قطعی اینترنت رخ می‌دهد و باعث آزار بیماران می‌شود اما درمجموع می‌توان نسخه الکترونیک را طرحی موفق در راستای تحقق دولت الکترونیک دانست. در زمینه تحقق نسخه الکترونیک در استان‌ها نیز به‌جز خراسان رضوی و تهران، بقیه استان‌ها در زمینه صدور نسخه الکترونیک تا ۴اردیبهشت ۱۴۰۱ به ۹۹ و ۱۰۰درصد رسیده‌اند.
 
 

مشکل تعدد درگاه‌های نسخه الکترونیک ادامه دارد

 یکی از مشکلاتی که در طرح نسخه الکترونیک وجود دارد، تعدد درگاه‌ها و پنل‌های سازمان‌های بیمه‌گر و نداشتن زبان واحد است. یعنی اگر شخصی با بیمه درمانی تامین اجتماعی به پزشک مراجعه کند و همزمان بیماری با بیمه سلامت مراجعه داشته باشد، پزشک باید از دو پنل مجزای تامین اجتماعی و بیمه سلامت استفاده کند. این ماجرا در داروخانه‌ها نیز مشکل‌ساز است. همچنان تعدد درگاه‌های نسخه الکترونیک وجود دارد و این مشکل مورد انتقاد پزشکان است.

پزشک می‌گوید با چند درگاه مواجه است و حتی داروخانه‌ها و بیمارستان‌ها نیز این مشکلات را دارند. این موضوع نیز الزام داشت تا براساس مقررات پیش‌بینی‌شده، درگاه یکپارچه ایجاد شود.«مهدی یوسف‌زاده»، مدیر طرح ملی سلامت الکترونیک شورای فناوری اطلاعات می‌گوید: هرچند بعد از انجام این کار، برخی مشکلات هنوز وجود دارد. یکی از مشکلات، نبود درگاه واحد نسخه الکترونیک است. پزشک می‌گوید با چند درگاه مواجه است و حتی داروخانه‌ها و بیمارستان‌ها نیز این مشکلات را دارند. این موضوع نیز الزام داشت تا براساس مقررات پیش‌بینی‌شده، درگاه یکپارچه ایجاد شود.

نزدیک به ۱۷صندوق بیمه‌گر در کشور داریم که بزرگ‌ترین آن‌ها، سازمان بیمه سلامت و سازمان تامین‌اجتماعی هستند که ۹۳درصد افراد را تحت پوشش دارند. تعدد درگاه‌های نسخه الکترونیک، چالشی ایجاد کرد که هنوز برطرف نشده است؛ البته تعدد درگاه‌ها مشکل فنی نیست و بستگی به این دارد که چرا اراده آن هنوز شکل نگرفته است.

یوسف‌زاده می‌گوید: اول دی‌ماه ۱۴۰۰ که قرار بود نسخه الکترونیک به‌صورت سراسری اجرا شود، به یکی از بیمارستان‌ها و چند مرکز درمانی و داروخانه مراجعه کردیم. در همان اول دی‌ماه ۱۴۰۰ می‌توان گفت ۹۰درصد پزشکان و پرسنل مراکز برای نخستین‌بار با سامانه آشنا شده بودند و همان لحظه تماس می‌گرفتند که نام کاربری و کلمه عبور برای آن‌ها تعریف شود. این در حالی است که اجرای اولیه طرح از سوم فروردین ۱۴۰۰ بود و تا آن زمان حدود ۹ماه از اجرای اولیه گذشته بود اما تا آن زمان از سامانه استفاده نشده بود.

یوسف‌زاده بیان می‌کند: به‌طور قطع از اول دی‌ماه ۱۴۰۰ تاکنون تغییراتی ایجاد شده و به‌هرحال سیستم اطلاعات بیمارستانی(HIS) به سامانه‌های نسخه الکترونیک متصل شده‌اند. یکی از مشکلات در بیمارستان‌ها، مشکل قواعد بود و این به ۸ تا ۹سال پیش برمی‌گردد که وزارت بهداشت باید اقدامات لازم را شروع می‌کرد.

به‌طور مثال، پزشک می‌گفت از این نظر دچار مشکل است که چند دستیار دارد و آن‌ها نمی‌توانند به سامانه نسخه الکترونیک متصل شوند. در سیستم پیشین، پزشک خودش نام کاربری و کلمه عبور را در اختیار بقیه می‌گذاشت اما این در قاعده تعریف نشده بود و وزارت بهداشت هم اقدامی در این زمینه انجام نداده بود. این مشکلات فنی نیست و مشکلات قواعد است؛ البته تاکنون تا حد زیادی این مشکلات برطرف شده است.
 
 

نسخه الکترونیک، نیازمند همکاری همه است

طرح نسخه الکترونیک در چند برنامه توسعه کشور موردتاکید قرار گرفته و در برنامه ششم توسعه نیز وزارت بهداشت مکلف شد توسعه نظام سلامت الکترونیک را پیش ببرد. در سال۱۳۹۹ در قانون بودجه نیز تاکید شد که نسخه الکترونیک باید ازسوی سازمان‌های بیمه‌گر اجرایی شود. براساس اعلام سازمان بیمه سلامت ایران، حدود ۱۱۱هزار پزشک شامل طرف قرارداد و غیر طرف قرارداد در سامانه‌های این سازمان ثبت شده‌اند که از این میزان، ۸۹درصد نسخه الکترونیک می‌نویسند و حدود ۱۱درصد به هیچ عنوان نسخه الکترونیک ثبت نمی‌کنند.

رضایی، معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت درباره بزرگ‌ترین مشکل نسخه الکترونیک گفت: بزرگ‌ترین مشکلی که درحال‌حاضر در طرح نسخه الکترونیک داریم، عدم ورود همزمان دستگاه‌های مسوولی است که باید وارد این عرصه می‌شدند اما همه به این نتیجه رسیدند که گذر از روش سنتی و دیجیتالی‌شدن خدمات سلامت، ضرورتی انکارناپذیر است.

این مفهوم و نیاز به واسطه اجرای نسخه الکترونیک، در حوزه سلامت جا افتاده و بسیار ارزشمند است. تا پیش از اجرای نسخه الکترونیک، هیچ شبکه ارتباطی منسجمی بین ارائه‌دهنده و خریدار خدمات و متولی خدمات سلامت وجود نداشت و با اجرای نسخه الکترونیک، این شبکه ارتباطی شکل گرفته که می‌تواند نقطه‌ای برای آغاز اقدامات بزرگ در خدمات الکترونیک سلامت باشد.

طبق آمارهای سازمان بیمه سلامت، از مجموع ۸۶هزار و ۲۵۸پزشک طرف قرارداد با این سازمان، ۷۷هزار و ۳۰نفر، نسخه‌های ۱۰۰درصد الکترونیک می‌نویسند و چهارهزار و ۱۲۱نفر بین ۸۰ تا ۱۰۰درصد نسخه‌ها را تا پایان فروردین‌ماه ۱۴۰۱ به‌صورت تمام الکترونیک نوشته‌اند. همچنین تعداد سه‌هزار و ۴۳۳نفر نسخه الکترونیک ننوشته‌اند.
 
 

چه تعداد از پزشکان نسخه الکترونیک نوشته‌اند؟

بر اساس آمارهای سازمان بیمه سلامت؛ از مجموع ۸۶هزار و ۲۵۸پزشک طرف قرارداد با این سازمان، ۷۷هزار و ۳۰نفر نسخه‌های ۱۰۰درصد الکترونیک می‌نویسند و چهارهزار و ۱۲۱نفر بین ۸۰ تا ۱۰۰درصد نسخه‌ها را تا پایان فروردین‌ماه ۱۴۰۱ به‌صورت تمام الکترونیک نوشته‌اند. همچنین تعداد سه‌هزار و ۴۳۳نفر نسخه الکترونیک ننوشته‌اند.

نکته دیگر در آمار پزشکان غیر طرف قرارداد با سازمان بیمه سلامت است. از ۱۶هزار و ۷۰۹پزشکی که با سازمان بیمه سلامت قرارداد ندارند، ۱۴هزار و ۳۴۱نفر تا پایان فروردین‌ماه، نسخه‌های خود را به‌صورت الکترونیک نوشته‌اند.