آندوسکوپی چیست و چه کاربردی دارد؟

آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی یا EGD (ازوفاگوگاسترودئودنوسکوپی) روشی برای تشخیص و درمان مشکلات در دستگاه گوارش فوقانی است.

به گزاش سلامت نیوز به نقل از هاپکینس مدیسن، دستگاه گوارش فوقانی شامل مری، معده و اولین قسمت روده کوچک شما (اثنی عشر) است.

این روش با استفاده از یک لوله بلند و انعطاف پذیر به نام آندوسکوپ انجام می شود. این لوله دارای یک نور کوچک و دوربین فیلمبرداری در یک طرف است. لوله در دهان و گلوی شما قرار می گیرد. سپس به آرامی از طریق مری و معده شما و به دوازدهه شما وارد می شود. تصاویر ویدئویی از دوربین وارد شده، بر روی مانیتور دیده می شود.

ابزارهای کوچک نیز ممکن است در داخل آندوسکوپ قرار داده شوند. از این ابزارها می توان برای موارد زیر استفاده کرد:

نمونه بافت را برای بیوپسی ( نمونه برداری) بگیرند
مواردی مانند مواد غذایی که ممکن است در قسمت فوقانی دستگاه گوارش گیر کرده باشند را بردارند
خونریزی را متوقف کنند
اقداماتی مانند جراحی آندوسکوپی، لیزر درمانی یا باز کردن انسداد یک ناحیه باریک را انجام دهد

چرا ممکن است به آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی نیاز داشته باشم؟

آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی می تواند برای تشخیص و درمان مشکلات دستگاه گوارش فوقانی استفاده شود.

اغلب برای یافتن علت علائم غیر قابل توضیح مانند:

مشکل در بلع (دیسفاژی)
کاهش وزن غیر قابل توضیح
درد بالای شکم یا درد قفسه سینه که مربوط به قلب نیست
استفراغ مداوم به دلیل نامعلوم (استفراغ غیرقابل درمان)
خونریزی در دستگاه گوارش فوقانی

آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی می تواند برای شناسایی اختلالات یا مشکلاتی مانند موارد زیر استفاده شود:

GERD (بیماری ریفلاکس معده به مری)
باریک شدن (گرفتگی) یا انسداد
بزرگ شدن وریدهای معمولی در مری شما (واریس مری)
قرمزی و تورم (التهاب) و زخم
تومورها، یا سرطانی (بدخیم) یا غیر سرطانی (خوش خیم)
حرکت بخشی از معده به سمت بالا، به داخل یا در کنار مری شما (فتق هیاتال)
آسیب ناشی از بلع مواد بسیار مضر مانند مواد شوینده خانگی و مواد شیمیایی
بیماری سلیاک
بیماری کرون دستگاه گوارش فوقانی
عفونت های دستگاه گوارش فوقانی

آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی نیز می تواند مشکلات موجود در دستگاه گوارش فوقانی را درمان کند. از این روش می توان برای موارد زیر استفاده کرد:

کنترل خونریزی
حذف تومورها یا پولیپ
باز کردن (گشاد کردن) نواحی باریک
حذف کردن چیزهایی که ممکن است گیر کرده باشد
لیزر درمانی
لوله ای که برای تغذیه از راه لوله تعبیه می شود یعنی لوله گاستروستومی از راه پوست را در معده قرار می دهد
وریدهای غیر طبیعی را در مری می بندد (واریس مری)
از آندوسکوپ می توان برای نمونه برداری از بافت (بیوپسی) یا نمونه مایع دستگاه گوارش استفاده کرد. آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی ممکن است برای بررسی معده و دوازدهه شما پس از جراحی انجام شود.

پزشک شما ممکن است دلایل دیگری برای توصیه آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی داشته باشد.

خطرات آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی چیست؟

برخی از عوارض احتمالی که ممکن است با آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی رخ دهد عبارتند از:

عفونت
خون ریزی
پارگی و یا سوراخ شدن اندام های داخلی مثل اثنی عشر، مری یا معده

چگونه برای آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی آماده شوم؟

پزشک شما این روش را برای شما توضیح خواهد داد. هر سوالی در مورد این روش دارید از او بپرسید.

ممکن است از شما خواسته شود که یک فرم رضایت نامه را امضا کنید که اجازه انجام این روش را می دهد. فرم را با دقت بخوانید و اگر چیزی واضح نیست سوال بپرسید.
اگر به هر دارو، لاتکس، نوار چسب و داروهای بیهوشی (موضعی و عمومی) حساسیت دارید ، به پزشک خود اطلاع دهید.
از شما خواسته می شود تا 8 ساعت قبل از آزمایش غذا نخورید و ننوشید. این معمولاً به معنای عدم خوردن یا نوشیدن بعد از نیمه شب است. ممکن است 1 یا 2 روز قبل از اندوسکوپی دستورالعمل های بیشتری در مورد پیروی از یک رژیم غذایی خاص به شما داده شود.
اگر باردار هستید یا فکر می کنید باردار هستید به پزشک خود بگویید.
اگر سابقه اختلالات خونریزی دارید به پزشک خود اطلاع دهید. اگر از داروهای رقیق کننده خون، آسپرین، ایبوپروفن یا سایر داروهایی که بر لخته شدن خون تأثیر می گذارد، استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد قبل از عمل مصرف این داروها را قطع کنید.
پزشک به شما دستورالعمل هایی در مورد نحوه آماده سازی روده خود برای آزمایش می دهد. ممکن است از شما خواسته شود که یک ملین، تنقیه یا شیاف ملین مصرف کنید. یا ممکن است مجبور شوید مایع خاصی بنوشید که به آماده سازی روده شما کمک می کند.
اگر بیماری دریچه قلب دارید، ممکن است قبل از آزمایش داروهای ضد بیماری (آنتی بیوتیک) به شما داده شود. این ممکن است در شرایط خاصی توصیه شود، مانند زمانی که اتساع انجام می شود.
در حین انجام این روش تشخیصی، بیهوشی کامل نخواهید داشت و در واقع خوابی عمیق برای شما در نظر گرفته شده است. بعد از انجام این عمل ممکن است کمی احساس گیجی داشته باشید پس حتما برای بازگشت به منزل به همراه نیاز داشته باشید.

هر دستورالعمل دیگری را که پزشک به شما می دهد برای آماده شدن دنبال کنید.

در طی آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی چه اتفاقی می افتد؟

روش انجام آزمایش ممکن است بسته به شرایط شما و عملکرد پزشک شما متفاوت باشد.

به طور کلی، آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی این فرآیند را دنبال می کند:

از شما خواسته می شود که هر گونه لباس، جواهرات، یا سایر اشیایی را که ممکن است با این روش تداخل داشته باشد را بردارید. اگر از دندان مصنوعی استفاده می کنید، از شما خواسته می شود که آنها را تا پایان آزمایش خارج کنید.
اگر از شما خواسته شود لباس را دربیاورید، لباسی به شما داده می شود تا بپوشید.
یک آنژیوکت (داخل وریدی) در بازو یا روی دست شما گرفته می شود. دارویی برای آرام کردن شما (یک آرام بخش) به داخل IV یا همان آنژیوکت تزریق می شود.
ضربان قلب، فشار خون، تعداد تنفس و سطح اکسیژن شما در طول عمل بررسی می شود.
روی میز اشعه ایکس به پهلوی چپ دراز می کشید و سرتان به جلو خم شده است.
داروی بی‌حس‌کننده ممکن است به پشت گلوی شما اسپری شود. این کار ممکن است باعث اوق زدن شما شود زیرا لوله از گلوی شما به معده شما عبور می‌کند. اسپری ممکن است طعم تلخی داشته باشد. حبس کردن نفس در حین اسپری کردن گلوی شما ممکن است طعم آن را کاهش دهد.
شما نمی توانید بزاقی را که ممکن است در طول عمل در دهان جمع شده است قورت دهید. زیرا لوله در گلوی شما قرار دارد. بزاق از دهان شما هر از چند گاهی ساکشن می شود.
یک محافظ دهان در دهان شما قرار می گیرد که مانع گاز گرفتن لوله می شود. همچنین از دندان های شما محافظت می کند.
هنگامی که گلوی شما بی حس شد و آرام بخش شما را آرام کرد، پزشک لوله را در دهان و گلوی شما قرار می دهد. او لوله را به سمت پایین مری، از طریق معده و دوازدهه هدایت می کند.
با حرکت لوله در امتداد ممکن است مقداری فشار یا تورم احساس کنید. در صورت نیاز، نمونه هایی از مایع یا بافت را می توان در هر زمانی در طول آزمایش برداشت. سایر روش ها، مانند رفع انسداد، ممکن است در حالی که لوله در جای خود قرار دارد انجام شود.
پس از انجام معاینه و انجام مراحل، لوله خارج می شود.

بعد از آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی چه اتفاقی می افتد؟

پس از انجام عمل، شما را به اتاق ریکاوری می برند تا تحت نظر باشید. هنگامی که فشار خون، نبض و تنفس شما ثابت شد و بیدار و هوشیار بودید، به بخش منتقل خواهید شد. یا ممکن است مرخص شوید. اگر به خانه می روید، نباید رانندگی کنید.
شما اجازه نخواهید داشت چیزی بخورید یا بنوشید تا زمانی که رفلکس گگ یا همان حس انتهای گلوی شما برگردد. این برای جلوگیری از خفگی شما است. ممکن است هنگام قورت دادن تا چند روز گلودرد و درد داشته باشید. این احساس طبیعی است.
ممکن است بعد از عمل احساس نفخ داشته باشید.
می توانید به رژیم غذایی و فعالیت های عادی خود بازگردید، مگر اینکه دستورالعمل دیگری داشته باشید.

اگر یکی از موارد زیر را دارید با پزشک خود تماس بگیرید: