وضعیت سلامت روان در ایران
وضعیت سلامت روان در ایران به دلیل افزایش آمار افسردگی، اضطراب، درگیری و تعارض در کشور این روزها خوب نیست. اکثر مردم ایران از اختلالات روانی رنج می‌برند. طبق آمار ۱۲ درصد از مردان و ۱۶ درصد از زنان در کشور دچار افسردگی هستند، هرچند جامعه‌شناسان معتقدند این رقم چندان صحت ندارد و واقعیت مشکلات روانی در جامعه بیش از این است.
این ارقام در شهری مانند تهران با جمعیت بیش از ۱۰ میلیون نفر خطرناک‌تر است، زیرا پایتخت به بالاترین تعداد درگیری‌های روانی کشور رسیده است.
آمار پزشکی در مورد وضعیت سلامت روان در ایران
برای ارزیابی وضعیت سلامت روان در ایران، طبق آمار پزشکی پنج ماهه نخست امسال بیش از ۴۶ هزار مورد افسردگی مشاهده شد. دلایل ایجاد مشکلات خاص در سلامت روان به سرعت گسترش می‌یابد. مسئولان وزارت بهداشت، درمان و امور اجتماعی هر روز اذعان دارند که بحران‌های اقتصادی آسیب‌های اجتماعی را افزایش می‌دهد. مسئولین این را قبول دارند که مشکلات اقتصادی عامل اصلی تأثیر منفی بر ذهن مردم است. در جامعه امروز استفاده از خدمات مشاوره به دلیل هزینه بالا در خانواده‌های ایرانی جایی ندارد.
نقش مشکلات اقتصادی در وضعیت سلامت روان در ایران
در اردیبهشت ماه سال جاری، علی اسدی، معاون بهداشت روان، حفاظت اجتماعی و انارکولوژی وزارت بهداشت، آمار مبتلایان به اختلالات روانی و علل آن را منتشر کرد. او گفت: «در شرایط اقتصادی بحران‌ها، آسیب‌های اجتماعی می‌تواند افزایش یابد.» بدیهی است که مشکلات اقتصادی بر سلامت روان جامعه تأثیر منفی دارد.
در شرایط کنونی جامعه کمتر فردی را می‌بینیم که دچار استرس و افسردگی نباشد. حتی اگر افسردگی ساده‌ای را در نظر بگیریم که به کسالت ختم می‌شود، باز هم مردم ایران حال و هوای خوبی ندارند.
بیشترین اختلالات روانی با توجه به وضعیت سلامت روان در ایران امروز
با توجه به وضعیت سلامت روان در ایران، افسردگی و اضطراب شایع‌ترین بیماری روانی در ایران محسوب می‌شود، حدود ۱۷ تا ۸۸ درصد جمعیت کشور با علائم افسردگی و اضطراب شناخته شده اند. در کل اگر بخواهیم یک میانگین آماری داشته باشیم. حدود ۲۵ درصد از جمعیت کشور نیازمند خدمات روانپزشکی هستند، البته باید توجه داشت که این آمار گاهی به ۳۰ درصد هم می‌رسد.
افراد دارای افسردگی، اضطراب، اختلالات خواب، اختلالات رفتاری، پرخاشگری و غیره در فهرست بیماران روانی قرار می‌گیرند و ارقام زیادی به این دسته از افراد نسبت داده می‌شود. افسردگی، استرس و پرخاشگری در رتبه‌های اول تا سوم قرار دارند و عمده بیماریهای روانی کشور محسوب می‌شوند.
درمان قطعی بیماران روانی در کشور
آیا امیدی به درمان قطعی بیماران روانی هست؟ صحبت در مورد قطعیت درمان انواع اختلالات عصبی و روانپزشکی به ویژه گروه اختلالات ارثی و ویرانگر (مانند اسکیزوفرنی) چندان واقع بینانه نیست، اما بسیاری از بیماری‌ها و اختلالات شایع قابل درمان هستند.
افسردگی، اضطراب، اختلال وسواس فکری و غیره که در آن بیمار دستورات پزشک را در خصوص مصرف مناسب دارو برای مدتی کاملاً رعایت می‌کند و علاوه بر اقدامات غیر دارویی از سایر اقدامات غیر دارویی نیز استفاده می‌کند می‌تواند بهبود یابد. روشی موازی برای درمان این اختلالات و در صورت امکان تغییر در شیوه زندگی وجود دارد. در این صورت، درمان قطعی بیماران دور از دسترس نیست.
کمبود دارو برای درمان بیماران روانی در کشور
با وجود وضعیت سلامت روان در ایران و آمارهای رسیده وضعیت دارو و درمان بیماران اعصاب و روان چگونه است؟
متأسفانه باید بگوییم، اصلا وضعیت خوب نیست! با وجود نبودن داروهای ساده برای اختلالات روانی، روانپزشکان نیز ابراز نگرانی کرده‌اند و تا حد امکان در برابر این کمبود مقاومت می‌کنند. جایگزینی داروهای کمیاب با نمونه‌های دیگر یکی از اقداماتی است که آن‌ها در این شرایط انجام می‌دهند، اگرچه این کار عوارض خاص خود را دارد. اما، برای ترغیب بیماران به تعویض دارو، چاره‌ای جز این اقدام و حفظ آرامش وجود ندارد و روانپزشک اجازه ندارد نگرانی خود را به بیمار منتقل کند.
سخن آخر
مطالعه درباره وضعیت سلامت روان در ایران نشان می‌دهد که اکثریت مردم سلامت روان خود را به خوبی ارزیابی نمی‌کنند. اما در این شرایط چگونه به خانواده های دارای بیمار اعصاب و روان کمک کنیم؟
شاید مهم‌ترین فعالیت در بهبود سلامت روان افراد ابتدا درک مشکل خانواده باشد؛ زیرا یک فرد بیمار علاوه بر خود چندین نفر از اعضای خانواده را هم درگیر می‌کند. بهترین کمک به خانواده‌ها این است که اطلاعات آن‌ها را در مورد بیماریهای اعصاب و روان بالا ببریم و در صورت توان کمک‌های مالی خود را دریغ نکنیم.
منابع:
مجله پایش نشریه پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی
تسنیم
tasnimnews.com/fa/news/1400/07/18/2587135
سایت رسمی شبکه سلامت
ایرنا
وبسایت دکتر پرویز علی وردی
نظر شما