به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایران، می‌گویند میزان درد سنگ کلیه مثل تیر خوردن و حتی درحد درد زایمان است؛ یعنی شدت درد ناشی از شکستن همزمان بیست استخوان. مطالعات ملی نشان می‌دهد حدود ۷ درصد افراد ممکن است در طول زندگی به بیماری سنگ کلیه مبتلا شوند و اکنون هم ۲.۲ درصد از جامعه به سنگ کلیه مبتلا هستند که بار بیماری این افراد بسیار بالاست و می‌تواند منجر به درد، عفونت و نارسایی کلیه هم شود.
به طور طبیعی ایران در منطقه کمربند سنگ قرار دارد و با توجه به گرم و خشک بودن آب و هوای کشور، شیوع سنگ کلیه هم بسیار بالاست. البته این آمار بالاتر از کشورهای دیگر نیست و تقریباً در تمام دنیا ۳ تا ۱۵ درصد آمار شیوع سنگ کلیه گزارش می‌شود. از دیرباز درمانهای محلی و حالا مجازی برای درمان سنگ کلیه میان مردم رواج بسیار داشته است. خوددرمانی‌هایی مثل خوردن آب جو بدون الکل، آب معدنی چشمهای خاص، آب ترب، آب پوست هندوانه و... گستردگی این بیماری آنقدر بالاست که در این بخش حتی عطاری‌ها هم بیکار نمانده‌اند و با تبلیغ قرصهای جور واجور، خبر از معجزه درمان سنگ کلیه می‌دهند. اما این درمان‌ها واقعاً تأثیرگذار است؟
دکتر محمدهادی رادفر، متخصص اورولوژی و دبیر جامعه اورولوژی ایران با اشاره به برخی از شایعات در فضای عمومی جامعه نسبت به درمان سنگ کلیه میگوید:«ایران یکی از شایعترین مناطق برای ابتلا به سنگ کلیه است و به طور طبیعی آقایان بیشتر از خانمها مبتلا به سنگ کلیه میشوند. در بیماری‌های مرتبط با رشته اورولوژی، سنگها و سرطانها بیشترین بار بیماری را ایجاد می‌کنند. آنچه مهم است اینکه برخی درمان‌ها به اصطلاح کمک‌کننده به سنگ کلیه است که هیچ فایدهای برای بیماران ندارد.»
او توضیح می‌دهد:«دستگاههای تصفیه آب، فیلترها و... به طور کلی هیچ تأثیری در عدم ابتلا به بیماری سنگ کلیه ندارد. ما در مناطق مختلف ترکیب آب آشامیدنی متفاوتی داریم اما آنچه که به عنوان آب آشامیدنی در ایران وجود دارد سالم بوده و مشکلی ایجاد نمی‌کند. خیلی روی ترکیب آب آشامیدنی نگرانی نداریم، مشکل اصلی کم نوشیدن آب است.»
متخصصان اعتقاد دارند مصرف منطقی آب در طول شبانه‌روز برای هر فرد دو تا سه لیتر است. شاید شنیده باشید که می‌گویند مادرانی که کودک شیرخوار دارند، آب جوشیده شده به او بدهند! دکتر رادفر با اشاره به برخی توصیهها برای مصرف آب برای نوزادان میگوید:«در سنین پایین بویژه نوزادی که تازه شروع به نوشیدن آب می‌کند، به خاطر اینکه هنوز سیستم ایمنی بدنش کاملاً تقویت نشده، توصیهها بر این است که آب را جوشانده و بعد به نوزادان بدهند، اما در سنین بالاتر همان آب آشامیدنی که در دسترس همه قرار دارد، آب خوبی برای نوشیدن است، مهم به اندازه مصرف کردن آن است.»
سنگ‌های کوچک را جدی بگیرید
خوردن آب سالم هم خیلی مهم است، چون بیمارانی که سنگ کلیه دارند به سمت نوشیدن آب معدنی می‌روند. نکته قابل توجه برای خرید آب معدنی این است که افراد آبی که در ظروف پلاستیکی قرار دارد و در تابش مستقیم نور خورشید است، مصرف نکنند.
این متخصص اورولوژی میگوید:«اگر ظروف پلاستیکی آب در گرمای هوا و تابش مستقیم نور خورشید باشد، می‌تواند مشکل ایجاد کند، چرا که برخی از ترکیبات پلاستیکی وارد آب می‌شود.»
سنگ حتی کوچک، اگر در محل نامناسبی از محل تخلیه ادرار قرار گرفته باشد و درمان مناسب برایش ایجاد نشود، می‌تواند آسیب جدی به کلیهها وارد کند و در طولانی‌مدت منجر به عفونتهای مکرر و حتی از بین رفتن کارکرد کلیهها شود.
دکتر رادفر در این‌باره توضیح می‌دهد:«سنگها گاهی بدون علامت هستند و برخی اوقات در ابتدا دردهایی شدید احساس می‌شود، اما بعد از مدتی از بین میرود، ولی سنگ هنوز در بدن بیمار وجود دارد. متأسفانه بیماران زمانی که درد ندارند، فکر می‌کنند مشکل حل شده و دیگر برای درمان اقدام نمیکنند. بیمارانی داریم با سنگ‌های بزرگی در کلیه که می‌گویند دو سال پیش یک هفته درد داشتند و دکتر به آنها گفته سنگ کلیه دارند، اما بعد از خاموش شدن درد دیگر پیگیر درمان نشدند. شاید به مرور زمان درد برطرف شده باشد، اما سنگ همچنان به مشکل‌سازی ادامه می‌دهد. بنابراین برطرف شدن درد را نباید پای بهبود سنگ کلیه گذاشت.»
قرصهایی با چاشنی مخدر
تجربه نشان می‌دهد گاهی درمانهای خانگی برای درمان سنگ کلیه جواب داده است؛ حتی قرصهایی که برخی از عطاری‌ها برای دفع سنگ کلیه میفروشند، مؤثر عمل می‌کند، گویی آب روی آتش است. دکتر رادفر در مورد تأثیر این درمان‌ها میگوید: «مردم تصور می‌کنند این درمان‌ها جواب داده است، در صورتی که داستان فرق دارد. مثلاً گفته می‌شود ترب را با برگ آب گرفته، در طول روز چند نوبت بنوشید. در اینجا باید بگویم ماهیت ترب نیست که سبب کاهش درد یا درمان می‌شود، بلکه نوشیدن مایعات است که تأثیرگذار بوده؛ حتی افراد اگر به همان اندازه آب خالی هم بخورند، همان نتیجه را خواهند گرفت؛ به این معنی که با خوردن نوشیدنیهایی مثل ماالشعیر، هندوانه، چای یا حتی اینکه گفته می‌شود پوست هندوانه را بجوشانید و بخورید و... فقط حجم ادرار را بیشتر می‌کنید. اگر پزشک میگوید برای کاهش درد، مصرف مایعات را افزایش دهید، فقط کافی است خوردن آب را بیشتر کنید. خوردن این نوشیدنیها نمیتواند سنگ کلیه را حل کند یا بشکند.»
او در مورد قرصهای معجزهگر که بعضی از عطاری‌ها مدعی هستند سنگ کلیه را درمان می‌کند هم میگوید:«داروهایی که در عطاری‌ها به فروش میرسد باید تحت نظر سازمان غذا و دارو باشد. متأسفانه بعضی از این داروها نه مشخصات دارد، نه تاریخ و نه نام شرکت سازنده. ترکیبات این داروها مواد غیرمجاز و مخدر است و بیمار بعد از مصرف با کاهش درد روبه رو می‌شود و فکر می‌کند درمان شده در صورتی که تسکین دردش به علت مصرف مواد مخدر است.»
مصرف بیش از اندازه ویتامین «ث» سنگساز است
در یک رژیم غذایی سالم و متعادل تمام ویتامین‌ها وجود دارد و نیازی نیست افراد بدون مشورت با پزشک ویتامینهای مختلف را مصرف کنند. یکی از این ویتامین‌ها که مصرف بیش از اندازه آن باعث سنگ کلیه می‌شود، ویتامین «ث» است، چون بعضی از افراد فکر می‌کنند خوردن این ویتامین به صورت قرص یا قرص جوشان هیچ ضرری ندارد و حتی سبب تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود. دکتر رادفر اما نظر دیگری دارد:«مصرف ویتامین «ث» باعث افزایش اگزالات (عامل بروز سنگ کلیه) در بدن می‌شود؛ البته مصرف این ویتامین در افرادی که نیازمند آن هستند مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند اما مصرف خودسرانه خطراتی دارد و می‌تواند زمینه‌ساز مشکلاتی شود. همچنین چای پررنگ و قهوه هم حاوی اگزالات است که باید چای کمرنگ خورده شود و میزان مصرف قهوه هم کاهش پیدا کند.»
به گفته دبیر جامعه اورولوژی ایران، در حال حاضر جراحی‌های سنگ کلیه به روشهای لیزری، آندوسکوپی و بسته انجام می‌شود و دوره نقاهت بیماران بسیار کوتاه شده است و به ندرت جراحی سنگ کلیه به روش باز صورت می‌گیرد. همچنین بزودی یکی از پیشرفتهترین دستگاههای لیزر که در سطح دنیا وجود دارد وارد ایران می‌شود که در درمان سنگ کلیه بسیار مؤثر خواهد بود.
ایران دومین کشور منطقه
در دانش اورولوژی است
دکتر امیرحسین کاشی، دبیر علمی بیست و هشتمین کنگره جامعه اورولوژی ایران با اشاره به رتبه جهانی ایران در دانش اورولوژی میگوید: «هیچ ایرانی برای انجام جراحی‌های اورولوژی به خارج از کشور اعزام نمیشود چرا که ایران در جهان رتبه 20 و منطقه‌ای رتبه دو را دارد. در حال حاضر هزار و 400 اورولوژیست و ۲۰۰ رزیدنت در کشور داریم که به میزان کافی نیاز بیماران را پوشش می‌دهند. وضعیت ایران در زمینه جراحی‌های اورولوژی هم در سطح برتر منطقه قرار دارد، به جز جراحی‌های رباتیک تمام جراحی‌ها در حال انجام است.»
او با اشاره به اینکه نبود ربات جراح اختلالی در جراحی‌های اورولوژی ایجاد نمی‌کند، توضیح می‌دهد: «هر ربات جراح چیزی حدود ۳ تا ۵ میلیون دلار هزینه دارد و نگهداری سالانه آنها هم حدود ۱۲۰ هزار دلار است.
ربات عین جراحی انسانی است و ارائه خدمات را راحت‌تر می‌کند اما نبودش منجر به تهدید جان بیماران در کشور نیست.»
دکتر کاشی درباره برخی ادعاها که نسبت به بهتر بودن آب‌های حاوی PH بیان می‌کند: «این ادعاها کذب است. به طور کلی آب شرب شهری مورد تأیید است و نیازی هم به استفاده از آب معدنی نیست. برخی شرکت‌های دارویی هم در حال تولید فرآورده‌هایی هستند که در درمان سنگ کلیه مؤثر باشد. ما مذاکره کردیم که ورود کنیم و مطالعات بالینی داشته باشیم، اما تاکنون نتایج خوبی نداشت. این آمادگی را داریم که درباره سایر ادعاهای درمانی درمورد سنگ کلیه هم کارآزمایی انجام دهیم.»
به گفته این متخصص اورولوژی، اگر کسی سنگ کلیه و مثانه داشته باشد نباید مکمل کلسیم بخورد اما مصرف شیر، پنیر، دوغ و ماست ایرادی ندارد. سنگ در کودکان به دلیل کمبود پروتئین و فقر تغذیه ایجاد می‌شود اما در بزرگسالان ناشی از بزرگی پروستات است. مهم‌ترین، پایدارترین و موفق‌ترین توصیه در این باره افزایش مصرف آب است. یکی از عواملی که بویژه در مناطق کویری منجر به سنگ‌سازی بیشتر در افراد می‌شود، محدودیت مصرف آب است. ضرورت دارد که افراد ۲.۵ تا ۳ لیتر در طول روز آب بنوشند و این مصرف باید در زمان‌های مختلف تقسیم و بخشی هم در شب مصرف شود. خوردن این میزان آب در یک بازه زمانی کوتاه فایده ندارد.
نظر شما