به گزارش سلامت نیوز به نقل از clevelandclinic، اگر والدین هستید، احتمالا بارها با گریه‌ها و قهرهای شدید کودکتان روبه‌رو شده‌اید و شاید از خود پرسیده باشید: «چرا کودکم من را می‌زند؟»
یاد گرفتن کنترل احساسات مهارتی است که همه‌ی ما باید آن را یاد بگیریم. برخی بچه‌ها زمان بیشتری برای تسلط به خودشان نیاز دارند. اما همیشه مشخص نیست که رفتار پرخاشگرانه‌ی کودک شما بخشی از فرایند یادگیری اوست یا از حد خارج شده است.
چرا کودکان خردسال پرخاشگری می‌کنند؟
دکتر امیلی ماد، روان‌شناس کودک، می‌گوید: «به‌طور کلی، انتظار داریم کودکان خردسال گاهی رفتارهای پرخاشگرانه داشته باشند. در این سن، بچه‌ها به دلیل نداشتن مهارت‌های زبانی کافی، احساساتشان را بیشتر با رفتار فیزیکی نشان می‌دهند. مثلا هل دادن دوست در زمین بازی، می‌تواند طبیعی باشد و لزوما نشانه پرخاشگری نیست.»
کودک شما ممکن است وقتی خسته، گرسنه، یا بی‌حوصله است، نتواند احساسش را بیان کند و دست به رفتارهای فیزیکی مثل زدن، گاز گرفتن یا هل دادن بزند.
چه زمانی باید نگران رفتار پرخاشگرانه کودک باشیم؟
معمولا با رسیدن به حدود ۷ سالگی، بچه‌ها مهارت زبانی کافی برای بیان احساساتشان را پیدا می‌کنند و رفتارهای پرخاشگرانه باید کمتر شود.
اگر این اتفاق نیفتاد، مخصوصا اگر کودک خود یا دیگران را در معرض خطر قرار می‌دهد یا مدام وسایل را خراب می‌کند، وقت آن است که نگران شوید.
علائم هشداردهنده که نباید نادیده بگیرید:
-
مشکل داشتن در یادگیری و مدرسه
-
ناتوانی در برقراری ارتباط با همسالان
-
اختلالات مکرر در خانه
-
مشکل در خواب یا غذا خوردن
دکتر ماد تاکید می‌کند: «این علائم می‌توانند نشان‌دهنده مشکل اصلی دیگری باشند، مثل ADHD، اضطراب، مشکلات یادگیری یا اوتیسم. این اختلالات می‌توانند باعث بروز رفتارهای پرخاشگرانه یا مشکلات ارتباطی شوند.»
اگر این رفتارها بر عملکرد روزمره کودک تاثیر گذاشته، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک کودکتان می‌تواند در صورت نیاز شما را به روان‌شناس کودک یا دیگر متخصصان ارجاع دهد.
روش‌های مدیریت پرخاشگری کودکان
آرامش خود را حفظ کنید
اولین و مهم‌ترین قدم این است که وقتی کودکتان کسی را زد یا پرخاشگری کرد، خودتان آرام بمانید و احساساتتان را کنترل کنید.دکتر ماد می‌گوید: «اگر والدین هم با خشم واکنش نشان دهند، کودک هم پرخاشگرتر می‌شود. مثلا اگر کودک داد بزند و والدین هم سر او داد بزنند، این رفتار بدتر خواهد شد.»
سعی کنید برای کودک، الگوی کنترل احساسات باشید. یعنی آگاهانه عصبانیت یا نگرانی‌تان را کاهش دهید.
وقتی می‌شود «بله» بگویید، اما رفتار پرخاشگرانه را هرگز نپذیرید
اگر کودک به‌خاطر دلایل ساده (مثلا لیوان آبی به جای سبز می‌خواهد) ناراحت است، بد نیست با او کنار بیایید. اما اگر بحث خرید خوراکی مورد علاقه‌اش در فروشگاه است و این را با داد و پرخاشگری دنبال می‌کند، نباید تسلیم شوید؛ چون این رفتار را تقویت می‌کنید.
در این مواقع، احساسات کودک را شناسایی و بیان کنید. مثلا بگویید: «می‌دانم ناراحت و عصبانی هستی چون می‌خواستی آن غلات را بخری.»
هرگز با خشونت (مثل کتک زدن یا تنبیه بدنی) پاسخ ندهید. در عوض، رفتار را به‌صورت ایمن هدایت کنید: «من باید مطمئن بشم که تو و من در امانیم. نمی‌توانی من را بزنی، اما می‌توانی به بالش ضربه بزنی.»
مرز بگذارید و حق انتخاب بدهید
برای مثال بگویید: «ما الان باید از فروشگاه برویم. دوست داری به من کمک کنی غذاها رو اسکن کنیم یا ببریم توی ماشین؟»
رفتار خوب را تشویق کنید
وقتی کودک آرام است یا رفتار خوبی دارد، او را تحسین کنید و دقیق بگویید چه چیزی را دوست داشتید. مثلا: «من خیلی خوشم اومد که وقتی بازی‌ات تموم شد، به خواهرت گفتی. امروز خیلی خوب تقسیم کردی. آفرین!»
نیازی به جایزه یا خوراکی نیست؛ تشویق کلامی خودش کافی است.
کمک کنید احساساتش را بیان کند
با کودک در مورد احساساتش حرف بزنید. مثلا: «می‌بینم الان خیلی عصبانی هستی.» این کار احساس کودک را تایید و او را به استفاده از کلمات به‌جای رفتار فیزیکی تشویق می‌کند.
الگوها و محرک‌ها را شناسایی کنید
مثلا اگر هر روز قبل از مدرسه قهر می‌کند، برنامه صبحگاهی‌تان را ساده‌تر و منظم‌تر کنید. زمان‌بندی کنید و هشدار بدهید: «۱۰ دقیقه دیگه باید بریم.» از تایمر فیزیکی استفاده کنید تا کودک زمان را ببیند.
اهداف کوچک بگذارید (مثلا ۴ روز از ۵ روز به موقع به مدرسه رفتن) و وقتی موفق شد، او را تشویق کنید.
پاداش‌های مناسب پیدا کنید
روی پاداش‌های مالی یا مادی تمرکز نکنید. در عوض، زمان ویژه با شما، انتخاب شام یا فیلم خانوادگی، پاداش‌های خوبی هستند. بچه‌های کوچکتر، به تشویق و پاداش‌های فوری نیاز بیشتری دارند.
چه زمانی به متخصص مراجعه کنیم؟
اگر روش‌های مختلف را امتحان کردید و هنوز کودک شما پرخاشگر است یا نمی‌توانید جلوی زدن و خشونتش را بگیرید، با پزشک کودک صحبت کنید.
دکتر ماد می‌گوید: «به خاطر بسپارید شما تنها کسی نیستید که درگیر این رفتارهاست. کودکتان هم درگیر است و در اصل دلش می‌خواهد رفتار خوبی داشته باشد. روان‌شناسان کودک می‌توانند به حل این چالش‌ها کمک کنند. از پزشک کودک خود درباره متخصص‌های خوب در منطقه‌تان بپرسید.»
نظر شما