به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایران، زبان هم را نمی‌فهمیدیم؛ انگار بین ما و نوجوانانی که به نسل «زد» معروفند، دیوارهای بزرگی بود از جنس سوءتفاهم. بزرگ‌ترها تصور می‌کردند این نسل برایش آب و خاک و وطن معنایی ندارد، اما تهاجم رژیم صهیونیستی به کشورمان روی دیگری از این نسل را نشان داد، وقتی که همین نسل زدی‌ها شجاعت و وطن را برای بزرگ‌ترها معنایی جدید بخشیدند.
فربد یکی از آنهاست. در روزهایی که بیشتر افراد به دنبال رفتن به مکان امنی بودند، خانواده فرشته در تهران ماندند، چون فربد پسر 14 ساله‌شان حاضر به ترک شهر نمی‌شد. فرشته می‌گوید:«هر کاری کردیم پسرم نیامد. ما هم به خاطر او ماندیم. نکته جالب این بود که انگار هیچ ترسی نداشت.»
در روزهای جنگ و دلهره، والدینی از جنس فرشته کم نبودند، اما نوجوانانی که بدون توجه به هشدارها زندگی معمولی‌شان را ادامه می‌دادند، چه تصوری از جنگ داشتند؟ آرمان 18 سال دارد. او می‌گوید:«به نظرم زمان جنگ تن به تن گذشته و حالا دوره هوش مصنوعی و جنگ تکنولوژی است، برای همین رفتن به مکانی دیگر بی‌معناست. من در بیشتر این روزها به دیدار دوستانم می‌رفتم و هیچ موشک و پهپادی نتوانست زندگی‌ام را مختل کند.»
شیوا اما دختر 16 ساله‌ای است که هنوز خاطرات تلخ صدای پدافند و انفجار شبانه برایش عادی نشده است. او می‌گوید:«من در ابتدا خیلی می‌ترسیدم، فکر می‌کردم دشمن قدرت زیادی دارد، اما وقتی خبرهای شلیک موشک و پهپاد به اسرائیل را شنیدم، دلم آرام گرفت و در اعماق وجودم به ایرانی بودنم افتخار کردم.»
بومیان دیجیتال، جسور و آگاهند
روایت‌های نسل زد از روزهای آتش و دود کم نیست. این نسل که به نسل دیجیتال موسوم هستند، در فضای مجازی هم پای کار وطن ماندند. عکس‌ها و استوری‌هایی از پرچم کشورمان و شعرها و مضامین مرتبط با وطن، آن هم از سوی نسلی که موسیقی غربی را گوش می‌دهد و هنرمندان خارجی را همانند نمونه‌های وطنی می‌شناسد، از نکات جالب توجه در دوره جنگ 12 روزه بود.
دکتر «حمیلا بخشی» روانشناس با بیان اینکه نسل زد نسلی هستند که خصوصیات مثبت و منفی را در خود جمع کرده‌اند، می‌گوید:«این نسل را «دیجیتال نیتیو» یا بومیان دیجیتال می‌نامند، زیرا با اینکه از کودکی در فضای مجازی حضور داشته و در این فضا رشد کرده‌اند.» این روانشناس با اشاره به اینکه والدین در تربیت این نسل به آنها اعتمادبه‌نفس داده‌اند، می‌گوید:«خانواده‌ها، دوستی با این نوجوانان را سرلوحه کارشان قرار داده، برای آنها احترام قائل شده‌اند و با آنان مشورت می‌کنند. یعنی به نوعی والدین دموکراسی را وارد خانواده‌های خود کرده‌اند که باعث شده این نسل نسبت به سایر نسل‌ها متفاوت باشد.
البته تک‌فرزندی و داشتن یک فرزند از سوی والدین هم مزید بر علت شده، از طرفی دسترسی به شبکه‌های اجتماعی هم این نسل را خاص‌تر کرده است.» بخشی، نسل زد را نسلی می‌داند که در مجموعه‌ای از فرهنگ‌ها زندگی می‌کنند.
دکتر بخشی می‌گوید:«این نسل بجز خانواده و دوستان، یک فرهنگ سومی هم دارند. آنها در شبکه‌های مجازی خرده‌فرهنگ‌ها را هم جذب می‌کنند.
در حقیقت این بچه‌ها سه‌فرهنگی هستند. نوجوانان چندان اعتمادی به سنت‌ها ندارند و در برابر آن مقاومت می‌کنند، اما بیشتر به خود واقعی‌شان فکر می‌کنند. خودشان را می‌بینند. با اینکه افراد باهوشی هستند، در تعاملات اجتماعی ضعیفند.»
این روانشناس در تعریف نسل زد به خودشناسی قوی در بین افراد این نسل اشاره می‌کند:«آگاهی عجیبی نسبت به خودشان دارند که ناشی از خودشناسی است. از هر ابزاری بهره می‌برند تا دیده شوند. این دیده شدن برای آنها مهم‌تر از هر مسأله‌ای است. در دریافت و تحلیل اطلاعات سرعت بسیار بالایی دارند. به شکل پیچیده‌ای نیازهای اجتماعی و روانشناختی آنها درهم تنیده شده است.»
شجاعت و عشق به وطن نکته‌ای بود که در روزهای بحران در بین نوجوانان نسل زد به چشم می‌خورد؛ نکته‌ای که این روانشناس آن را به کمتر بودن تجربه زیستی این افراد مرتبط می‌داند:«یک علت جسور بودن، این است که این بچه‌ها تجربه زیست کمتری دارند.
هنوز مسئولیت یک خانه و خانواده را تجربه نکرده‌اند، در نتیجه ترسی هم ندارند، اما نگرانی والدین ناشی از تجربه زیست‌شان است. آنها دارای یک زندگی، خانه و خانواده و مسئولیت هستند، به همین دلیل است که سعی در حفظ آنها داشته‌اند، اما نوجوانان هنوز عهده‌دار مسئولیتی نیستند.»
این روانشناس معتقد است، نسل زدی‌ها اشتهای کاذبی برای به دست آوردن خبر و مطلع شدن دارند و به راحتی به مسائل دسترسی دارند و به سهولت از اوضاع باخبر می‌شوند و می‌خواهند خودشان را نشان بدهند. او می‌گوید:«این نسل در این دوران نیز همواره دوربین به دست بودند، ویدیو و پادکست تهیه و اخبار را بازنشر می‌کردند. این موارد باعث می‌شود وقتی به عنوان یک انسان مشغول کاری هستند، تأثیرپذیری کمتری از اوضاع و احوال می‌گیرند و ترس کمتری را هم تجربه می‌کنند.
واکنش عاطفی آنها مثل والدینشان نیست. نسل زد بیشتر هیجانی، کنجکاو و جست‌وجوگر هستند. ترس برای آنها معنا ندارد، بنابراین واکنش عاطفی‌شان نسبت به والدین بسیار متفاوت است. حس دیده شدن و قدرت و اینکه من در حال کنترل اوضاع هستم، بر کنش‌های اجتماعی این افراد اثرگذاری زیادی دارد. به عبارت دیگر آنها سرگرم هیجاناتی هستند که والدینشان نیستند.
پدر و مادرها یک‌طور واکنش نشان می‌دهند، اما تحلیل و تفسیر نوجوانان از جنگ به شکل دیگری است.
بمب و موشک برای آنها زیاد مهم نیست.» بخشی، با بیان اینکه بچه‌های نسل زد حاصل ترکیب پیچیده‌ای از عوامل فرهنگی، اجتماعی، شناختی و متفاوت از والدین خود هستند، تأکید می‌کند:«ترسی که نسل زد دارد، بیشتر اضطراب اجتماعی است. آنها آگاه به فضای مجازی و علم دیجیتال هستند. با جست‌وجوهایی که می‌کنند، کارها را خوب انجام می‌دهند. به‌روزند اما اکثر آنها این خلأ را در روابط اجتماعی دارند و در این مورد ضعیف هستند.
چون یاد گرفته‌اند مطالبه‌گر و جسور باشند، شیوه‌های سنتی در تعاملات خانوادگی و اجتماعی برای این نسل جواب نمی‌دهد و با توجه به انسجامی که در جامعه شکل گرفته باید راهی پیدا کنیم و بتوانیم با این نسل ارتباط بگیریم، مطالباتشان را بشنویم و آنها را باور کنیم.»
نظر شما