به گزارش سلامت نیوز به نقل از verywellhealth، بوی بد دهان یا «هالیتوز» مشکلی شایع است.اگرچه اغلب به دلیل خوردن موادی مانند سیر، پیاز یا ماهی ایجاد میشود، اما گاهی علت آن به مشکلات دهان، لثه یا زبان برمیگردد — مسائلی که با بهداشت مناسب دهان و دندان قابل رفع هستند.
اما در برخی موارد، منشأ بوی بد دهان دستگاه گوارش است؛ یعنی معده، مری یا رودهها که در این صورت، درمان پزشکی ضرورت دارد.
روشهای رفع بوی بد دهان ناشی از مشکلات معده
1. تقویت سلامت گوارش و روده
رژیم غذایی سالم نقش مهمی در پیشگیری از بوی بد دهان دارد. خوردن غذاهای فرآوریشده (مخصوصاً آنهایی که قند افزوده دارند) باعث بههم خوردن تعادل باکتریهای مفید در دهان و روده میشود. این اختلال میتواند باعث موارد زیر شود:
-
هضم ناکارآمد
-
بوی بد دهان
پیشنهاد: با یک متخصص تغذیه مشورت کنید تا رژیم غذایی مناسب برای سلامت روده و کاهش بوی بد دهان تنظیم کنید.
2. درمان رفلاکس اسید معده و GERD
ریفلاکس معده (GERD) زمانی رخ میدهد که اسید، صفرا و غذای هضمنشده از معده به مری برمیگردد. این برگشت باعث موارد زیر می شود:
-
سوزش معده
-
بوی بد دهان
-
طعم ترش در دهان
درمان:
-
رفلاکسهای گاهبهگاه را میتوان با آنتیاسیدهای بدون نسخه کنترل کرد.
-
در موارد مزمن، ممکن است نیاز به داروهای ضداسید قویتر (مثل PPIها) باشد.
-
پرهیز از غذاهایی مانند: نوشیدنیهای اسیدی، کافئین، نوشابه گازدار، شکلات، نعناع، غذاهای تند، و غذا خوردن پیش از خواب نیز مؤثر است.
3. پرهیز از غذاهای محرک
برخی خوراکیها بیشتر از دیگران باعث بوی بد دهان میشوند. این غذاها برای هر فرد متفاوت است، اما رایجترین موارد عبارتاند از:
-
نوشیدنیهای الکلی
-
قهوه
-
سبزیجات چلیپایی (مثل کلم بروکلی، گلکلم، کلم سفید، کلمبرگ)
-
لبنیات
-
ماهی و تن ماهی
-
سیر و پیاز
-
غذاهای ترشیشده
-
غذاهای تند
4. رعایت بهداشت دهان و دندان
داشتن بهداشت دهان خوب یکی از پایههای پیشگیری از بوی بد دهان است. این شامل:
-
مسواک زدن دو بار در روز
-
نخ دندان کشیدن روزانه
-
استفاده از دهانشویه
-
تمیز کردن زبان با ابزار مناسب
-
مراجعه منظم به دندانپزشک (هر ۶ ماه یا طبق توصیه پزشک)
5. اصلاح سبک زندگی
گاهی منشأ بوی بد دهان نامشخص است و باید با آزمونوخطا به علت آن رسید. تغییراتی که میتوان امتحان کرد شامل:
-
استفاده از دهانشویه حاوی نعناع
-
کاهش یا حذف نوشیدنیهای الکلی
-
نوشیدن آب کافی (برای جلوگیری از خشکی دهان)
-
ترک سیگار
6. از بین بردن باکتریهای مضر (مانند هلیکوباکتر پیلوری)
هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) نوعی باکتری مضر است که در معده زندگی میکند. این باکتری میتواند باعث:
-
زخم معده
-
مشکلات گوارشی
-
بوی بد دهان شود
درمان: استفاده از آنتیبیوتیک برای از بین بردن باکتری و بهبود علائم، از جمله بوی بد دهان.
7. درمان بیماری لثه
بیماریهای لثه مانند ژنژیویت یا پریودنتیت، بدون درد ظاهر میشوند اما بوی بد دهان ایجاد میکنند.تشکیل پلاک و تجمع باکتریها باعث التهاب لثه و در نتیجه بوی بد دهان میشود.
معاینه منظم توسط دندانپزشک یا بهداشتکار دهان و درمان بیماری لثه ضروری است.
8. مدیریت بیماریهای التهابی روده (IBD)
بیماریهایی مثل کرون و کولیت اولسراتیو علاوهبر علائم گوارشی، میتوانند منجر به بوی بد دهان نیز بشوند.میزان هالیتوز در مبتلایان به IBD نسبت به افراد سالم بیشتر است.
درمان: کنترل التهاب روده با دارو، رژیم غذایی مناسب و روشهای مکمل میتواند به بهبود بوی دهان کمک کند.
9. کنترل سندروم روده تحریکپذیر (IBS)
IBS بیماریای است که علائمی مانند درد، نفخ، اسهال یا یبوست دارد. هرچند بوی بد دهان یکی از علائم کلاسیک آن نیست، اما برخی افراد مبتلا گزارش کردهاند که این مشکل را تجربه میکنند.دلیل دقیق آن مشخص نیست، اما به نظر میرسد اختلال در فرآیند هضم، عامل آن باشد.
10. درمانهای طبیعی برای بوی بد دهان ناشی از معده
اگرچه این روشها علت اصلی را درمان نمیکنند، اما ممکن است موقتاً بوی بد دهان را کاهش دهند:
-
جویدن سبزیجات معطر مانند ریحان، جعفری یا نعناع (بهدلیل آزادسازی روغنهای طبیعی)
-
خوردن سیب، مرکبات، آناناس، یا غذاهای تخمیری مثل ماست
-
نوشیدن چای سبز (دارای خاصیت ضدباکتری)¹³
-
استفاده از دهانشویه حاوی روغن درخت چای یا جوششیرین (بدون بلعیدن)
سایر دلایل پزشکی بوی بد دهان (مرتبط با معده یا گوارش):
-
آکالازیا (اختلال در بلع)
-
سرطان روده یا معده
-
دیورتیکول مری (کیسههای کوچک در دیواره مری)
-
بیماریهای کبد
-
تنگی پیلور (باریک شدن مسیر بین معده و روده کوچک)
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر بوی بد دهان:
-
شدید است
-
مدت طولانی ادامه دارد
-
با تغییر سبک زندگی یا رعایت بهداشت دهان بهبود نمییابد
باید به پزشک مراجعه کنید.
معمولاً دندانپزشک اولین گزینه برای بررسی این مشکل است. اگر مشکل در دهان نبود، به پزشک عمومی یا متخصص گوارش مراجعه کنید. بسیاری از موارد مزمن مانند GERD یا هلیکوباکتر پیلوری نیاز به درمان تخصصی دارند.
نظر شما