روشی نوین برای محافظت از دندان‌ها در برابر پوسیدگی مانند کامپوزیت ونیر، فیشور سیلانت است که با ایجاد یک لایه محافظ روی شیارها، از تجمع باکتری جلوگیری می‌کند. این روش هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان مناسب است و با مراقبت صحیح، ماندگاری بالایی دارد.
در این مقاله، از مزایای فیشور سیلانت گرفته تا مراحل انجام، مراقبت‌های پس از آن و نکات انتخاب بهترین کاندیدا را بررسی می‌کنیم. اگر می‌خواهید اطلاعات کامل و کاربردی در این زمینه به دست آورید، مطالعه این مطلب در سایت دندانپزشکی زینتی را از دست ندهید.

فیشور سیلانت چیست و چگونه از دندان‌ها محافظت می‌کند؟

فیشور سیلانت پوشش محافظ نازک است که روی شیارها و حفره‌های دندان‌های آسیاب قرار می‌گیرد. این بخش‌ها معمولا در برابر مسواک‌زدن مقاومت بیشتری دارند و محل تجمع غذا و باکتری می‌شوند.
استفاده از این روش در کلینیک‌های مجهز مانند مراکز دندانپزشکی منطقه ۱ به‌عنوان بخشی از خدمات زیبایی دندان، علاوه بر پیشگیری از پوسیدگی، ظاهر دندان را هم سالم نگه می‌دارد ماده اصلی fissure sealant معمولا از رزین ساخته می‌شود که پس از قرار گرفتن روی سطح دندان، با نور آبی مخصوص (Light Cure) سخت می‌شود.

مراحل انجام سیلانت شیار دندان به صورت تخصصی

برای دستیابی به بهترین نتیجه از fissure sealant، مراحل اجرای آن باید دقیق و مرحله‌به‌مرحله انجام شود. در کلینیک‌های تخصصی، این فرایند با ابزارهای پیشرفته و مواد باکیفیت انجام می‌گیرد که باعث ماندگاری بیشتر پوشش می‌شود. مراحل انجام این شیوه درمانی در ادامه آورده شده است:

1. تمیز کردن سطح دندان برای حذف پلاک و ذرات غذا

2. استفاده از محلول اسید ضعیف (Etchant) برای آماده‌سازی مینای دندان

3. شست‌وشو و خشک‌کردن دندان

4. قرار دادن ماده سیلانت در شیارهای دندان

5. استفاده از نور لایت کیور برای سفت کردن ماده

6. بررسی نهایی و اصلاح نقاط ناهموار

نحوه استفاده از لایت کیور (Light Cure) برای سخت کردن سیلانت

پس از قرار دادن ماده فیشور سیلانت در شیارهای دندان، از دستگاه لایت کیور استفاده می‌شود. این دستگاه با تاباندن نور آبی با طول موج خاص، باعث سفت شدن سریع ماده می‌شود. این فرایند تنها چند ثانیه طول می‌کشد و بلافاصله بعد از آن، دندان آماده استفاده خواهد بود.

تفاوت لمینت سرامیکی با شیار پوش دندان

لمینت سرامیکی، کامپوزیت ونیر و فیشور سیلانت هر دو روش‌های دندانپزشکی هستند، اما هدف و کاربردشان متفاوت است. لمینت سرامیکی بیشتر یک روش زیبایی است که برای اصلاح رنگ، شکل، اندازه یا پوشاندن نقص‌های سطحی دندان به کار می‌رود و معمولا روی سطح جلویی دندان نصب می‌شود. این روش بیشتر در افرادی انجام می‌شود که به دنبال لبخندی زیبا و یکنواخت هستند و ماندگاری بالایی نیز دارد.
در مقابل، فیشور سیلانت یک روش پیشگیرانه است که برای محافظت از شیارها و فرو رفتگی‌های سطح جونده دندان‌ها، مخصوصا دندان‌های آسیاب، استفاده می‌شود. سیلانت با ایجاد یک لایه محافظ، مانع نفوذ باکتری و مواد غذایی شده و احتمال پوسیدگی را کاهش می‌دهد.

مراقبت‌های بعد از فیشور سیلانت و افزایش طول عمر آن

بعد از انجام fissure sealant، رعایت برخی نکات ساده می‌تواند عمر این پوشش را تا چندین سال افزایش دهد. مسواک‌زدن منظم با خمیر دندان حاوی فلوراید، استفاده از نخ دندان و پرهیز از جویدن مواد سخت از مهم‌ترین موارد هستند. همچنین توصیه می‌شود از عادت‌هایی مانند باز کردن بسته‌ها با دندان یا جویدن یخ خودداری شود تا از ایجاد ترک یا شکستگی در پوشش جلوگیری گردد.

برنامه‌ریزی برای معاینات دوره‌ای و بررسی ماندگاری سیلانت

برای اطمینان از سلامت و ماندگاری سیلانت شیار دندان، باید هر 6 تا 12 ماه یک‌بار به دندانپزشک مراجعه شود. در این معاینات، وضعیت پوشش بررسی و در صورت نیاز، ترمیم یا تعویض انجام می‌شود. این پیگیری منظم باعث می‌شود حتی در صورت بروز آسیب جزئی، قبل از گسترش مشکل اقدام شود و هزینه‌های درمانی کاهش پیدا کند.

ماندگاری فیشور سیلانت و عوامل موثر بر دوام آن

ماندگاری fissure sealant معمولا بین ۵ تا ۱۰ سال است، اما این عدد به شرایط مختلف وابسته است. کیفیت مواد استفاده شده، نقش مهمی در دوام این پوشش دارد؛ مواد رزینی مرغوب در برابر فشار جویدن و تغییرات دمایی مقاومت بیشتری نشان می‌دهند. دقت دندانپزشک در اجرای مراحل، مانند تمیز کردن کامل سطح دندان و استفاده صحیح از لایت کیور (Light Cure)، نیز تاثیر زیادی بر طول عمر سیلانت می‌گذارد.
وضعیت بهداشت دهان، شامل مسواک‌زدن منظم، استفاده از نخ دندان و اجتناب از خوردن خوراکی‌های بسیار چسبنده یا سخت، عامل کلیدی دیگری است. حتی عادات غذایی، مانند مصرف زیاد نوشیدنی‌های اسیدی یا شیرینی‌جات، می‌تواند باعث کاهش ماندگاری شود. در صورت رعایت این موارد و انجام معاینات دوره‌ای، فیشور سیلانت می‌تواند سال‌ها به‌عنوان یک سد محافظ موثر عمل کند و خطر پوسیدگی را به حداقل برساند.

مدت زمان ماندگاری سیلانت شیار دندان بر اساس نوع ماده و کیفیت مراقبت

بررسی عوارض احتمالی fissure sealant

فیشور سیلانت به‌طور کلی روشی ایمن است، اما در برخی موارد ممکن است مشکلاتی ایجاد شود. این مشکلات معمولا قابل پیشگیری هستند و با رعایت نکات تخصصی می‌توان احتمال بروز آن‌ها را کاهش داد. عوارض فیشور سیلات:

• احتمال جدا شدن پوشش در اثر جویدن مواد بسیار سخت

• ایجاد حساسیت یا واکنش آلرژیک به برخی مواد

• باقی ماندن پوسیدگی پنهان در زیر پوشش

• نیاز به ترمیم یا تعویض در صورت آسیب یا ساییدگی

هزینه سیلانت شیار دندان و پوشش بیمه‌ای

هزینه انجام فیشور سیلانت بسته به نوع ماده، مهارت دندانپزشک و موقعیت جغرافیایی متفاوت است. مقایسه این هزینه با مواردی مانند هزینه روکش دندان نشان می‌دهد که فیشور سیلانت، در بسیاری از موارد، گزینه‌ای اقتصادی‌تر و پیشگیرانه‌تر است.
در برخی بیمه‌ها، بخشی از این هزینه برای کودکان و نوجوانان تحت پوشش قرار می‌گیرد. استفاده از این روش به دلیل پیشگیری از درمان‌های پرهزینه‌تر، حتی در صورت عدم پوشش بیمه‌ای نیز از نظر اقتصادی به‌صرفه است.

جمع‌بندی

fissure sealant برای بزرگسالان با شیارهای عمیق یا بهداشت دشوار مفید است. در خشکی دهان، تجمع پلاک تشدید می‌شود و سیلانت می‌تواند سطوح جویدنی را محافظت کند. هنگام ارتودنسی، پوشش سطوح صاف اطراف براکت‌ها نیز کاربرد دارد.
پیش از کار، وجود پوسیدگی پنهان باید رد شود. در صورت تشخیص ضایعه سطحی، ابتدا درمان لازم انجام می‌شود. سپس پوشاندن شیارها به‌عنوان اقدام پیشگیرانه مطرح می‌گردد. معاینات ادواری، پایش کیفیت پوشش را ممکن می‌سازد. برای بررسی گزینه و زمان مناسب، پیشنهاد می‌شود مطالب دندانپزشکی زینتی مطالعه شود.

سوالات متداول

1.چه عواملی دوام سیلانت را کاهش می‌دهد؟
جویدن اجسام سخت، پوسیدگی مخفی زیر سیلانت و عدم رعایت بهداشت دهان می‌تواند باعث شکست یا افت لایه شود.
2.اگر سیلانت آسیب ببیند باید چه کرد؟
در صورت لب‌پریدگی یا شکست جزئی، معمولا با افزودن لایه جدید یا ترمیم بخش آسیب‌دیده مشکل برطرف می‌شود.
3.آیا بیمه هزینه سیلانت را پوشش می‌دهد؟
در بسیاری از طرح‌های بیمه دندانپزشکی، به‌خصوص برای کودکان، پوشش کامل یا جزئی هزینه سیلانت ارائه می‌شود.
4.چقدر طول می‌کشد تا سیلانت آماده استفاده شود؟
به‌طور متوسط، هر دندان بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه زمان نیاز دارد و پس از سخت شدن با نور، بلافاصله قابل‌استفاده است.
5.آیا گذاشتن سیلانت درد دارد؟
خیر، این روش بدون بی‌حسی و بدون ایجاد درد انجام می‌شود، زیرا هیچ بخشی از بافت سخت دندان تراشیده نمی‌شود.