به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر،خودمراقبتی به معنای اصلاح رفتارها و انتخاب‌های روزمره‌ای است که از بیماری‌ها، به‌ویژه سرطان‌ها، جلوگیری می‌کند. تغذیه سالم، تحرک روزانه، عدم مصرف دخانیات و مواد مخدر، کنترل وزن و استرس، رعایت بهداشت و انجام چکاپ‌های دوره‌ای از اصول اولیه پیشگیری‌اند.

در حالی‌ که نیمی از مرگ‌های زیر ۷۰ سال در ایران قابل پیشگیری‌اند، این عدد در کشورهای توسعه‌یافته تنها ۱۵ تا ۲۰ درصد است؛ تفاوتی که مستقیماً با فرهنگ خودمراقبتی مرتبط است.

سیگار، رتبه اول در ابتلا به سرطان

استعمال دخانیات، به‌ویژه سیگار و قلیان، عامل اصلی بیش از ۳۵٪ سرطان‌ها به‌ویژه سرطان ریه است. افراد سیگاری در معرض ابتلا به سرطان‌های شدید و مرگبار هستند و باید در برنامه‌های غربالگری خاص شرکت کنند.

چاقی شکمی؛ زنگ خطر برای پروستات، سینه و روده

چاقی و به‌ویژه چاقی شکمی، عامل ابتلا به انواع سرطان‌ها مانند سینه، پروستات و دستگاه گوارش است.
برای پیشگیری:

• دور کمر زنان باید کمتر از ۹۰ سانت و مردان زیر ۱۰۰ سانت باشد.

• شاخص توده بدنی (BMI) نیز باید کمتر از ۲۵ باشد.

رفتار جنسی پرخطر و عفونت‌ها، عامل پنهان سرطان

دو عفونت مهم در بروز سرطان:

1. زگیل تناسلی (HPV) – عامل اصلی سرطان دهانه رحم
   🔹 پیشگیری: واکسن و روابط جنسی سالم

2. هلیکوباکتر پیلوری – عامل سرطان معده
   🔹 پیشگیری: آزمایش و درمان به‌موقع

بی‌تحرکی؛ دشمن خاموش سلامت

سبک زندگی کم‌تحرک در کنار تغذیه ناسالم، زمینه‌ساز انواع بیماری‌های مزمن و سرطان‌هاست.
برای پیشگیری، لازم است:

• حداقل ۳ روز در هفته، ۳۰ تا ۵۰ دقیقه ورزش کنید.

• فعالیت‌های روزانه مثل پیاده‌روی تند، دوچرخه‌سواری و استفاده از پله را جایگزین کنید.

تغذیه ناسالم، سرطان‌ساز خاموش

مصرف زیاد نمک، گوشت‌های فرآوری‌شده، چربی‌های ترانس، نیترات‌ها و شیرین‌کننده‌های مصنوعی از عوامل خطر ابتلا به سرطان‌هاست.

سابقه خانوادگی را جدی بگیرید

تا ۲۰٪ سرطان‌ها زمینه ژنتیکی دارند. در خانواده‌هایی با سابقه ابتلا، شرکت در برنامه‌های غربالگری و بررسی منظم اهمیت ویژه‌ای دارد.

غربالگری؛ نجات زندگی پیش از بروز علائم

غربالگری به معنای شناسایی بیماری قبل از ظهور علائم ظاهری است. با آن می‌توان بسیاری از سرطان‌ها را به‌موقع تشخیص داده و درمان کرد.

درصدهای شگفت‌انگیز پیشگیری با غربالگری:

• سرطان دهانه رحم: تا ۱۰۰٪

• سرطان پوست: ۹۵٪

• سرطان ریه: ۸۵٪

• سرطان روده بزرگ: ۵۵٪

سرطان روده؛ موفق‌ترین تجربه غربالگری

سرطان روده سومین سرطان شایع دنیاست و از هر ۲۰ نفر، یک نفر درگیر آن می‌شود. این سرطان معمولاً بدون علامت است، اما قابل پیشگیری‌ترین نوع آن نیز هست.
🔹 با غربالگری منظم می‌توان تا ۱۰ سال پیش از بروز سرطان، ضایعات پیش‌سرطانی را تشخیص و درمان کرد.

افراد پرریسک برای غربالگری:

1. افراد با سابقه خانوادگی سرطان روده یا پولیپ

2. تمام افراد بین ۴۵ تا ۷۵ سال

آزمایش مدفوع برای خون مخفی یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین روش‌های غربالگری سالانه است.

هشدارهای مهم در سرطان روده بزرگ:

• خون در مدفوع (سیاه یا قرمز)

• تغییر در اجابت مزاج (یبوست یا اسهال مداوم)

• کم‌خونی و ضعف

• کاهش اشتها و وزن

• دردهای شکمی مداوم

نتیجه نهایی:

🔹 پیشگیری از سرطان با اصلاح سبک زندگی و غربالگری ممکن است.
🔹 بیش از ۵۰٪ سرطان‌ها قابل پیشگیری‌اند، فقط باید زودتر اقدام کرد.
🔹 هر کسی می‌تواند سفیر خودمراقبتی باشد؛ با مراقبت از خود و آگاه‌سازی دیگران.