به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا،آلودگی هوا، دیگر صرفاً یک معضل زیست‌محیطی نیست، بلکه به تهدیدی جدی برای سلامت انسان‌ها تبدیل شده است؛ تهدیدی که روزانه میلیون‌ها نفر در کشور، ناگزیر با آن زندگی می‌کنند. پیامدهای این بحران خاموش، گسترده‌تر و خطرناک‌تر از آن است که بتوان آن را با چند تصمیم مقطعی یا اقدامات نمایشی مدیریت کرد.

آمارها نشان می‌دهد هزاران مرگ زودرس در ایران به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم ناشی از تنفس هوای آلوده است. بیماری‌های تنفسی مزمن مانند آسم، برونشیت و انسداد مزمن ریه، در کنار سکته‌های قلبی و مغزی، تنها بخشی از آثار ویرانگر این بحران هستند. این بیماری‌ها نه‌فقط جان افراد را تهدید می‌کنند، بلکه بار مالی سنگینی را به نظام سلامت تحمیل می‌نمایند.

استان البرز؛ یک نمونه نگران‌کننده

در استان‌هایی نظیر البرز که با تراکم بالای جمعیت، ترافیک شدید و موقعیت جغرافیایی خاص مواجه‌اند، اثرات آلودگی هوا بسیار مشهودتر است. در سال گذشته، شهر کرج در بسیاری از روزها با شاخص هوای ناسالم مواجه بود و بیش از ۲۳۰ روز ناسالم برای گروه‌های حساس در کشور ثبت شد. در این شرایط، کودکان، سالمندان، بیماران قلبی و ریوی و زنان باردار، بیشترین آسیب را متحمل شدند.

از تنگی نفس تا مرگ خاموش

آثار کوتاه‌مدت آلودگی هوا شامل سردرد، تنگی نفس، سوزش چشم و افت انرژی بدنی است؛ اما پیامدهای بلندمدت آن بسیار مخرب‌ترند: سرطان ریه، نارسایی‌های قلبی، بیماری‌های مزمن تنفسی، و افزایش نرخ مرگ‌ومیر در جامعه.

باید درک کنیم که تنفس هوای آلوده، تهدیدی جدی برای بقاست؛ تهدیدی که در سکوت، جان می‌گیرد.

چه باید کرد؟

بی‌تفاوتی، ساده‌انگاری و نگاه مقطعی به معضل آلودگی هوا، تنها باعث تعمیق بحران می‌شود. برای مقابله مؤثر، به اقداماتی نیاز داریم که در قلب سیاست‌گذاری شهری و ملی قرار بگیرند، نه در حاشیه برنامه‌ها:

• نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی

• کاهش منابع ثابت و متحرک آلاینده

• استفاده از انرژی‌های پاک به‌جای سوخت‌های فسیلی

• توسعه فضای سبز شهری

• پایش هوای مداوم و شفاف‌سازی اطلاعات برای مردم

جمع‌بندی: هوای پاک یک انتخاب نیست، یک حق است

اگر امروز در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی کوتاهی کنیم، فردا هزینه‌های انسانی و اقتصادی‌اش را خواهیم پرداخت. آینده سلامت مردم، به تصمیماتی بستگی دارد که اکنون باید گرفته شوند. هوای پاک، نه یک شعار، بلکه یک ضرورت برای زنده‌ ماندن است.

دکتر محمد نوری سپهر
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی البرز