به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر،برنامه «پزشک خانواده و نظام ارجاع»، به عنوان یکی از مهم‌ترین برنامه‌های ملی در حوزه سلامت کشور، سال‌هاست که در دستور کار مسئولان قرار دارد، اما هنوز در عمل نتایج ملموسی از آن مشاهده نمی‌شود. این برنامه که قرار بود تغییرات اساسی در نظام بهداشت و درمان کشور ایجاد کند، به‌رغم وعده‌های متعدد از سوی مسئولان مختلف، همچنان در مراحل ابتدایی خود باقی مانده است. حتی علی‌رغم تلاش‌های انجام‌شده در برخی مناطق روستایی و شهرهای کوچک، همچنان به‌طور کامل در سراسر کشور اجرایی نشده است.

از زمان آغاز بحث پیرامون «پزشک خانواده» در دهه ۸۰، وزرای بهداشت مختلف وعده داده‌اند که این برنامه در آینده‌ای نزدیک عملی خواهد شد، اما در واقعیت هیچ‌کدام از این وعده‌ها به مرحله اجرایی نرسیده است. تنها در روستاها و در قالبی ناقص، این برنامه به‌طور محدود اجرا شده است. در شهرها نیز تنها در چند استان مانند فارس و مازندران این برنامه به صورت آزمایشی در حال پیاده‌سازی است و با مشکلات فراوانی روبه‌روست.

چالش اصلی: منابع مالی و اراده اجرایی

یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در اجرای این طرح، عدم تأمین منابع مالی پایدار برای آن است. همانطور که علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، اخیراً در واکنش به انتقادات در خصوص عدم اجرای این طرح، اظهار کرده است: «ما نمی‌توانیم برنامه پزشکی خانواده را از جیب پزشکان و کادر سلامت اجرا کنیم». وی معتقد است که فشار مداوم بر پزشکان باعث ایجاد نارضایتی شده و بسیاری از وعده‌های عملی نشده، اعتماد به این برنامه را کاهش داده است.

به گفته رئیسی، مسئولان تاکنون به جای حل مشکلات اجرایی، بیشتر درگیر آسیب‌شناسی بوده‌اند، در حالی که «آسیب آن کاملاً مشخص است» و نیاز به اقدامات فوری و موثر دارد.

تلاش‌های جدید وزیر بهداشت

با روی کار آمدن دولت جدید، وزارت بهداشت تلاش‌های خود را برای اجرای این برنامه دوباره آغاز کرده است. محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت، در سخنانی در شهریور ۱۴۰۴ اعلام کرد که قصد دارند اجرای برنامه «پزشک خانواده و نظام ارجاع» را به‌صورت تدریجی و از مناطق محروم و روستاها آغاز کنند. او همچنین به تجارب جهانی اشاره کرد و گفت که در کشورهای مانند ترکیه و انگلستان اجرای این برنامه‌ها ده‌ها سال طول کشیده و در ایران نیز باید با صبر و برنامه‌ریزی دقیق به پیش برویم.

سوال بزرگ: چرا هنوز اجرایی نشده؟

با وجود این تلاش‌ها، همچنان سوال اصلی این است که چرا از دهه ۸۰ تاکنون که این برنامه آغاز شده، هیچ خروجی ملموس و چشم‌گیری از آن دیده نمی‌شود؟ به نظر می‌رسد که «پزشک خانواده» در کلانشهرها و مناطق شهری بزرگ هنوز یک رؤیای دست‌نیافتنی است و به نظر می‌رسد که هیچ‌کس حاضر نیست مسئولیت اجرای کامل و بی‌نقص این برنامه را بر عهده بگیرد.

با وجود تمامی جلسات، وعده‌ها، و تغییرات مدیریتی، به نظر می‌رسد که این طرح هنوز با مشکلاتی بزرگ از جمله کمبود منابع مالی، کمبود نیروی انسانی متخصص، و نبود هماهنگی‌های لازم در بخش‌های مختلف مواجه است. آیا این بار، با برنامه‌ریزی دقیق‌تر و پشتوانه مالی کافی، این وعده‌ها به عمل تبدیل خواهند شد یا همچنان باید منتظر بمانیم؟