علائم افسردگی بعد از زایمان با طیف وسیعی مانند غمگینی شدید، اضطراب و احساس ناتوانی در مراقبت از نوزاد بروز می‌کند. شناخت علائم افسردگی بعد از زایمان، دلایل و روش‌های درمان برای پشت سر گذاشتن موفق این دوران ضروری است. این اختلال ۱۰–۲۰ درصد مادران را در دنیا تحت تأثیر قرار می‌دهد و بسیاری به دلیل عدم آگاهی یا ترس از قضاوت اجتماعی کمک لازم را دریافت نمی‌کنند.

افسردگی بعد از زایمان

افسردگی بعد از زایمان یک اختلال چندبعدی است که جنبه‌های بیولوژیک، روانشناختی، اجتماعی و فیزیکی مادر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تغییرات هورمونی شدید، احساس گناه و اضطراب، انزوای اجتماعی و فشارهای مالی، و خستگی، درد و مشکلات شیردهی می‌توانند به شکل‌گیری چرخه‌ای از این اختلال منجر شوند.

دلایل افسردگی بعد از زایمان

شناخت عوامل مؤثر در افسردگی بعد از زایمان برای پیشگیری و درمان ضروری است. مهم‌ترین علت، تغییرات هورمونی مانند کاهش استروژن و پروژسترون است که بر سروتونین و خلق‌وخو تأثیر می‌گذارند. عوامل ژنتیکی و سابقه افسردگی یا اضطراب در فرد یا خانواده خطر ابتلا را افزایش می‌دهد. از نظر روانی-اجتماعی، استرس، مشکلات زناشویی، کمبود حمایت، مشکلات مالی و تجربه تروما یا زایمان دشوار از عوامل مهم هستند. همچنین سبک زندگی ناسالم، مانند کم‌خوابی، تغذیه نامناسب، کمبود ویتامین D و انزوای اجتماعی می‌تواند علائم را تشدید کند. شناخت این عوامل به طراحی برنامه‌های پیشگیری و مداخله مؤثر کمک می‌کند.

علائم افسردگی بعد از زایمان

شناسایی زودهنگام علائم افسردگی بعد از زایمان برای درمان مؤثر ضروری است.

• علائم احساسی شامل غم عمیق، اضطراب، احساس گناه، بی‌تفاوتی یا نگرانی افراطی نسبت به نوزاد است.

• علائم شناختی مانند مشکل تمرکز، افکار منفی، تردید زیاد و گاه افکار آسیب به خود یا نوزاد دیده می‌شود.

• علائم رفتاری و جسمانی شامل تغییر خواب و اشتها، خستگی، دردهای بدون علت، کاهش انرژی و کناره‌گیری اجتماعی است.

افسردگی بعد از زایمان با Baby Blues فرق دارد؛ این اختلال شدیدتر و طولانی‌تر است و بدون درمان بهبود نمی‌یابد. اگر علائم بیش از دو هفته ادامه یابد یا عملکرد روزانه مختل شود، باید به متخصص مراجعه کرد.

افسردگی بعد از زایمان چقدر طول می‌کشد؟

مدت زمان افسردگی بعد از زایمان بسته به شدت علائم و درمان متفاوت است. بدون درمان، ممکن است ماه‌ها تا یک سال یا بیشتر طول بکشد، اما با روان‌درمانی و دارودرمانی مناسب، اکثر مادران طی ۳–۶ ماه بهبود می‌یابند. پیگیری منظم، حمایت اجتماعی و پایبندی به درمان برای پیشگیری از عود ضروری است، زیرا بهبود یک فرآیند تدریجی و فردی است.

عوارض افسردگی بعد از زایمان

در صورت عدم درمان، افسردگی بعد از زایمان می‌تواند عوارض بلندمدت برای مادر، نوزاد و خانواده ایجاد کند، از جمله افسردگی مزمن، خودکشی، مشکلات رشد نوزاد، دلبستگی ناایمن، تنش خانوادگی و کاهش شادی. در موارد نادر، ممکن است به سایکوز پس از زایمان منجر شود. شناسایی زودهنگام و درمان سریع از این عوارض جلوگیری کرده و به مادر امکان لذت بردن از مادری را می‌دهد.

درمان افسردگی بعد از زایمان

افسردگی بعد از زایمان کاملاً قابل درمان است و ترکیبی از روش‌های روان‌درمانی، دارویی، مکمل و حمایت اجتماعی بهترین نتایج را دارد.

• روان‌درمانی شامل درمان روانکاوانه، بین‌فردی (IPT) و گروهی برای شناسایی الگوهای منفی، بهبود روابط و کاهش انزوا مؤثر است.

• دارودرمانی برای موارد متوسط تا شدید با SSRIها یا Brexanolone انجام می‌شود و معمولاً در دوران شیردهی ایمن است.

• درمان‌های مکمل مانند ورزش، یوگا، مدیتیشن، ماساژ، نورتراپی و تغذیه مناسب می‌توانند خلق‌وخو را بهبود دهند.

• حمایت اجتماعی، شامل صحبت با دیگران، کمک در مراقبت از نوزاد و شرکت در گروه‌های حمایتی، نقش کلیدی دارد.
  ترکیب چند روش درمانی متناسب با شرایط هر مادر، همراه با درخواست کمک و استفاده از منابع تخصصی، بهترین مسیر برای بهبود و پیشگیری از عوارض بلندمدت است.

مقابله و پیشگیری از افسردگی بعد از زایمان

برای پیشگیری و مقابله با افسردگی بعد از زایمان می‌توان از چند راهکار استفاده کرد:

• استراتژی‌های مقابله‌ای: پذیرش احساسات، گفت‌وگو با همسر، خانواده، دوستان یا متخصص و مدیریت انتظارات.

• مراقبت از خود: استراحت، فعالیت‌های لذت‌بخش، خواب کافی، تغذیه سالم و اجتناب از الکل و کافئین زیاد.

• راهکارهای پیشگیری: نظارت متخصص برای مادران با سابقه افسردگی، شرکت در کلاس‌های آمادگی زایمان و والدینی، ایجاد شبکه حمایتی، انتظارات واقع‌بینانه و برنامه‌ریزی پس از زایمان.

• نقش خانواده و جامعه: حمایت عاطفی، مشارکت در مراقبت از نوزاد، ایجاد فضای بدون قضاوت و آموزش عمومی برای کاهش انگ اجتماعی و ارتقای سلامت روان مادران.

درمان تخصصی با تیم روانکاوی دیگری

در دیگری، تیمی از روانشناسان و درمانگران متخصص در زمینه سلامت روان مادران، خدمات جامع و علمی ارائه می‌دهند تا مادران بتوانند دوباره به آرامش، انرژی و شادی بازگردند.

درمان‌ها شامل:

• روان‌درمانی بین‌فردی و درمان تحلیلی

• مشاوره تخصصی برای مادران تازه‌زا

• جلسات حمایتی گروهی و آنلاین

• برنامه‌های آموزشی برای همسران و خانواده‌ها

• ارزیابی سلامت روان مادران در دوران بارداری و پس از زایمان

چرا دیگری؟

«دیگری» بر درمان علمی و همدلانه افسردگی بعد از زایمان تمرکز دارد و محیطی امن برای بیان احساسات مادران فراهم می‌کند. این مرکز با راهنمایی متخصصان مجرب به مادران کمک می‌کند تا این دوران حساس را به فرصتی برای رشد و آرامش تبدیل کنند. مراجعه به سایت digaripsy.com امکان رزرو مشاوره و درمان تخصصی را فراهم می‌کند.

جمع‌بندی

افسردگی بعد از زایمان یک اختلال شایع و جدی اما قابل درمان است. شناخت علائم افسردگی بعد از زایمان و درک اینکه این بیماری ضعف شخصیتی نیست، اولین گام برای دریافت کمک است. با حمایت اجتماعی، درمان به‌موقع و استراتژی‌های مقابله‌ای، اکثر مادران می‌توانند به زندگی عادی بازگردند. گروه روانکاوی دیگری با تیمی مجرب از روانشناسان و روان‌درمانگران، آماده است تا در کنار مادران باشد و با ارائه خدمات تخصصی روان‌درمانی، مشاوره و حمایت، به آنها کمک کند تا این دوران چالش‌برانگیز را با موفقیت پشت سر بگذارند.