به گزارش سلامت نیوز به نقل از تسنیم،طبق گزارشهای جهانی، آلودگی هوا در سال 2025 مسئول 7.9 میلیون مرگ زودرس بوده است. از این تعداد، 4.9 میلیون نفر بر اثر مواجهه با ذرات معلق ریز (PM2.5)، 2.8 میلیون نفر در محیطهای خانگی، و 470 هزار نفر نیز به دلیل قرارگیری در معرض اُزن سطح زمین جان خود را از دست دادهاند. همچنین، نزدیک به 626 هزار مرگ نیز به آلودگی هوا و ارتباط آن با بیماری آلزایمر نسبت داده شده است.
این آمارها نشان میدهد که آلودگی هوا پس از پرفشاری خون، دومین عامل محیطی خطرآفرین برای مرگ زودرس است.
آلودگی هوا؛ فراتر از مشکلات تنفسی
نتایج تحقیقات جدید از رابطه شدید آلودگی هوا با بیماریهای غیرواگیر حکایت دارند. آلودگی هوا علاوه بر بیماریهای ریوی، ریسک حمله قلبی و سکته را افزایش میدهد. از سال 2023، بیش از 11.6 میلیون سال عمر سالم انسانها به دلیل بیماریهای ناشی از آلودگی هوا از دست رفته است. بهویژه، آلودگی هوا بهشدت با افزایش موارد زوال عقل در افراد مسن ارتباط دارد.
اروپا: پیشرفتهای محدود، اما هنوز خطرناک
در اروپا، آلودگی هوا همچنان یکی از بزرگترین تهدیدهای بهداشتی است. با وجود کاهش 57 درصدی مرگومیر ناشی از آلودگی هوا نسبت به ۲۰ سال پیش، هنوز 95 درصد از شهروندان اروپایی در معرض سطوح بالای آلودگی قرار دارند که بالاتر از استانداردهای سازمان جهانی بهداشت است. در سال 2023، 182 هزار نفر در اتحادیه اروپا بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست دادند.
خاورمیانه؛ بحرانی بیپایان
در خاورمیانه، آلودگی هوا بهویژه در کشورهای پرجمعیت مانند عراق و ایران همچنان در سطوح خطرناک قرار دارد. در تابستان 2025، بغداد و دبی بهطور مکرر با کیفیت هوای «بسیار خطرناک» روبرو شدند. این وضعیت بهویژه در کشورهای عربی، که هنوز با چالشهایی چون طوفانهای گردوخاک، آلودگی صنعتی و شهرنشینی بیضابطه مواجه هستند، بحرانی جدی محسوب میشود.
چشمانداز جهانی: تداوم بحران و نیاز به اقدام فوری
گزارشهای جهانی از سازمان بهداشت جهانی و پروژههای معتبر بینالمللی مانند لَنست کانتداون نشان میدهند که بحران آلودگی هوا در حال تشدید است. تغییرات اقلیمی و آتشسوزیهای جنگلی نیز به افزایش ذرات آلاینده در هوا دامن زدهاند. این بحران نه تنها بهطور مستقیم بر سلامت انسانها تأثیر میگذارد، بلکه باعث افزایش هزینههای بهداشتی و اجتماعی نیز میشود.
بحران در کشورهای کمدرآمد؛ بیشترین آسیب با کمترین مسئولیت
گزارشها همچنین نشان میدهند که بیش از ۹۰ درصد مرگهای ناشی از آلودگی هوا در کشورهای کمدرآمد و با درآمد متوسط رخ میدهند. این کشورها با وجود کمترین سهم در تولید آلایندهها، بیشترین آسیب را میبینند. استفاده از سوختهای بیکیفیت و خودروهای فرسوده در این کشورها، عامل اصلی آلودگی هوا و مرگومیر ناشی از آن است.
آلودگی هوا همچنان «قاتلی خاموش» است که بهطور روزانه جان میلیونها نفر را میگیرد. تغییرات اقلیمی، سیاستگذاریهای ضعیف و استفاده از سوختهای آلاینده تنها بخشی از علل این بحران هستند. گزارشهای جدید تأکید میکنند که برای مقابله با این مشکل، نیاز به اقدام فوری و جهانی وجود دارد. از این رو، فشارهای اجتماعی و علمی برای ایجاد تغییرات در سیاستها و بهبود کیفیت هوا باید بیشتر از همیشه باشد.
نظر شما