سلامت نیوز: شیر سالم حالت شیمیایی قلیایی دارد اما زمانی كه بار میكروبی آن از حد مجاز می‌گذرد، اسیدی می‌شود. كارخانه‌داران برای جلوگیری از این اتفاق به آن «آب ژاول» یا «وایتكس» اضافه می‌كنند. این عمل باعث می‌شود تا دوباره حالت شیمیایی شیر قلیایی شود. از طرف دیگر اداره استاندارد هم متوجه این قضیه نمی‌شود، چون نتیجه این عمل قابل اثبات نیست!

انتشار برخی اخبار مبنی بر بالا بودن بار میكروبی شیر در ایران، واكنش تعدادی از كارشناسان حوزه تغذیه و سلامت را به دنبال داشته است، مدتی پیش رئیس اتحادیه لبنیات كشور خبر قابل تاملی را اعلام كرد و گفت: «حد استاندارد بار میکروبی شیر 100 هزار و در نهایت یك میلیون واحد است که این میزان در مورد تولیدات داخلی به 20 میلیون نیز می‌رسد.» خبر قابل‌تامل بعدی را یك كارشناس صنایع غذایی به تهران امروز می‌دهد. «فاطمه اسكندری» كارشناس ارشد صنایع‌غذایی به خبرنگار ما می‌گوید: «اگر بار میكروبی شیر از حد استاندارد آن بیشتر باشد، كارخانه داران باید آن را برگردانند.» اما به گفته او، برخی كارخانه‌دارانی كه به فكر سود خود هستند، برای رد شدن از دایره نظارت وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشكی و سازمان استاندارد راه حلی را یافته‌اند كه سلامت میلیون‌‌ها ایرانی را تهدید می كند! اسكندری می‌گوید: « شیر سالم حالت شیمیایی قلیایی دارد اما زمانی كه بار میكروبی آن از حد مجاز می‌گذرد، اسیدی می‌شود. كارخانه‌داران برای جلوگیری از این اتفاق به آن «آب ژاول» یا «وایتكس» اضافه می‌كنند. این عمل باعث می‌شود تا دوباره حالت شیمیایی شیر قلیایی شود. از طرف دیگر اداره استاندارد هم متوجه این قضیه نمی‌شود، چون نتیجه این عمل قابل اثبات نیست!» به گفته او، البته بار میكروبی در سایر مواد غذایی هم وجود دارد اما می‌توان از خطرات آن جلوگیری كرد. اسكندری در عین حال حاضر نمی‌شود نام كارخانه‌های متخلف را اعلام كند.

«دكتر آراسب دباغ» متخصص بهداشت مواد غذایی هم استفاده از وایتكس را یك روش تقلبی قدیمی می‌داند و می‌گوید: «نباید این مسئله را به همه كارخانه داران تعمیم داد. الان كارخانه‌های زیادی هستند كه مسائل ایمنی و بهداشتی را رعایت می‌كنند ولی فعالان حوزه تغذیه و سلامت خوب می‌دانند كه برخی كارخانه‌های سودجو، برای آنكه مجبور نشوند پول بیشتری برای تهیه شیر استاندار بدهند، از وایتكس استفاده می‌كنند.» به گفته او گرانی وتورم امروز حتی اجازه دامداری سنتی را هم به دامداران نمی‌دهد، از طرف دیگر هم كسی به آنها برای صنعتی شدن كار كمك نمی‌كند. به نظر هم نمی‌رسد مسئولان امر برنامه‌ای داشته باشند.

«الهام مریخی» دیگر كارشناس تغذیه هم به تهران امروز می‌گوید: «بار میكروبی در سایر غذا‌ها و حتی خشكبار هم وجود دارد، اما بار میكروبی در تولید فرآیند شیر خود را زودتر نشان می‌دهد.» البته با توجه به استفاده كارخانه داران از مایعات غیر مجاز مانند وایتكس، به نظر می‌رسد كه سازمان‌های نظارتی با چشمان مسلح هم دیگر قادر به تشخیص آن نیستند. زودهنگام و دیرهنگامش هم فرقی ندارد! مریخی می‌گوید: «بیشتر شركت‌های شیر پروانه نظارت دارند اما چون شرایط ایمنی و فنی بیشتر آنها مناسب نیست، نمی‌توان به سلامت محصول آنها اطمینان كرد.»

او می‌گوید: «حداقل 60 درصد كارخانه‌های شیر ایران شرایط لازم برای تولید یك محصول سالم را ندارند.»
وزارت بهداشت درباره خبر تولید غیربهداشتی شیر سكوت كرده است
تولید شیر آلوده به وایتكس در كارخانه‌ها

شیر درجه سه، شیری است که بار میکروبی آن بین پانصد‌هزار تا یك میلیون میکروب در هر میلی لیتر شیر باشد و براساس قانون سلامت، دامداران باید از تحویل شیری که بیشتر از یک میلیون بار میکروبی داشته باشد، خود‌داری كنند

ادامه از صفحه اول: او هم به مانند «فاطمه اسكندری» حاضر نمی‌شود تا نامی از كارخانه‌های خاطی را ببرد.

بار میكروبی چیست؟

در استاندارد جهانی، شیر درجه یک، به شیری گفته می شود که بار میکروبی آن زیر صدهزار میکروب در هر میلی لیتر شیر باشد. شیر درجه دو، شیری است که بار میکروبی آن بین صدهزار تا پانصد هزار میکروب در هر میلی لیتر باشد.

شیر درجه سه، شیری است که بار میکروبی آن بین پانصد هزار تا یك میلیون میکروب در هر میلی لیتر شیر باشد و براساس قانون سلامت، دامداران باید از تحویل شیری که بیشتر از یک میلیون بار میکروبی داشته باشد، خود داری كنند.

بار میكروبی در ایران!

تقریبا هم بخش دولتی و هم بخش كارشناسی و خصوصی اعتقاد دارند كه بار میكروبی شیر در ایران بالاست. اما بخش دولتی و مسئول به این مسئله توجهی ندارند! براساس گفته‌های «احسان ظفری» رئیس اتحادیه لبنیات، هم اکنون شیر خام تولیدی وضعیت مناسبی ندارد و می توان گفت فقط 40 درصد از شیر خام تولید شده در واحد‌های صنعتی از کیفیت بالایی برخوردار است و 60 درصد مابقی که بیشتر مربوط به دامداری های سنتی است، وضعیت مطلوبی وجود ندارد.

او با بیان اینکه بار میکروبی شیر نباید از یک میلیون بالاتر باشد، می‌گوید: «حد استاندارد بار میکروبی شیر 100 هزار واحد است که این میزان در مورد تولیدات داخلی به 20 میلیون نیز می رسد.»

به گفته او انجام اقداماتی برای کاهش بار میکروبی شیر توسط واحد‌های لبنی نیز تا حدی امکان پذیر است و در برخی موارد به طور کامل از بین نمی رود. ظفری یکی از را ه حل‌های ممکن برای کاهش بار میکروبی شیر را افزایش دما می‌داند که این امر نیز تا حدی ممکن است. چون بیش از حد معینی به مواد پروتئینی موجود در شیر ضربه وارد ساخته و طعم و مزه محصول را تغییر می دهد. رئیس اتحادیه لبنیات با بیان اینکه بار میکروبی شیر خام در فصول گرم به میزان قابل توجهی افزایش می یابد،می گوید: «رعایت مسائل بهداشتی در زمان دوشش، نگهداری در دمای مناسب و حمل و نقل مطلوب نیز تاثیر مستقیمی در کاهش یا افزایش کیفیت شیر خام دارد.»

دکتر جواد وکیلی گیلانی، رئیس هیات مدیره مرکز همکاری های امور دام با تاکید بر اینکه کارخانه‌ها باید از تحویل شیر با بار میکروبی بالا خودداری کنند هم می‌گوید: «متاسفانه از کل تولید شیر در کشور، تنها دو میلیون تن شیر تولید شده در دامداری های صنعتی به صورت بهداشتی تولید می شود.»

او با بیان اینکه بار میکروبی شیر در دامداری های «صنعتی» درحد کشورهای اروپایی و آمریکایی است، می‌گوید: «متاسفانه در دامداری‌های سنتی بار میکروبی شیر بسیار بالاست. در حالی‌که در دامداری‌های صنعتی این میزان حداکثر به یک میلیون می‌رسد.»آمارهای دکتر مجتبی نوروزی رئیس سابق سازمان دامپزشكی كشور هم می‌گوید كه بار میکروبی شیر در ایران از پانصد هزار تا چندین میلیون واحد است!

در كمال تعجب، اعرابی کارشناس صنایع غذایی هم می‌گوید: «هرچند بار میکروبی شیرها از حد استاندارد اروپا و آمریکا بالاتر است اما غیر از موارد شدید، عاملی برای مسمومیت افراد به شمار نمی‌آید. این بار میکروبی شیرها به علت مقاومت دستگاه گوارش ایرانیان آسیب‌زا نیست.» اما رسول دینارود معاون سابق وزیر بهداشت می‌گوید: «‌آلودگی غذا در ایران سالی 35 هزار نفر را می‌كشد و میلیاردها تومان خسارت اقتصادی به بار می‌آورد.». البته این آمار به دو سال قبل باز‌می‌گردد وهنوز آمار تازه‌ای این مرگ ومیرها اعلام نشده است! حال باید پرسید آیا مردم می‌دانند كه شیری كه این روزها با قیمت‌های عجیب می‌خرند، ممكن است بلای جانشان باشد یا نه!

لازم به ذکر است سلامت نیوز سال گذشته خبری با همین موضوع منتشر کرد که به شدت از طرف وزارت بهداشت و اداره استاندارد و تحقیقات صنعتی استان اصفهان تکذیب شد.
یک منبع آگاه در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز از جریان استفاده از وایتکس در شیر توسط برخی گاوداری های اصفهان خبر داده بود اما در پی انتشار این خبر ٬ روابط عمومی اداره کل استاندارد و تحقیقات صنعتی استان اصفهان اعلام كرد: «سال گذشته در یک مقطع خاص بیش از 200 مورد نمونه شیر خام أخذ شده از دامداری‌ها و گاوداری‌های سطح استان، فقط یک مورد آلودگی آن‌هم در مراحل اولیه یعنی پیش از انجام پاستوریزاسیون و سایر اعمال و نظارت‌های بهداشتی، مشاهده شد.»
این اداره همچنین اعلام كرد در پی نظارت‌های مستمر بازرسان اداره کل استاندارد بر تمامی کالاها و خدمات مشمول نظارت اجباری در استان، یک مورد آلودگی مشاهده شده در سال گذشته، در اثر سهل انگاری متصدی شیر‌دوشی گاوداری مربوطه، در مرحله شست و شوی پس از ضد عفونی ظروف شیر دوشی به‌وجود آمده بود که با پیگیری و تذکر جدی اداره کل استاندارد و تحقیقات صنعتی استان اصفهان این مشکل رفع شد و پس از آن نیز هیچ‌گونه آلودگی و مشکل در شیر و سایر فرآورده‌های لبنی تولید شده در استان به صورت جدی مشاهده نشد.
متاسفانه مسئولین به جای رسیدگی به مشکلات و نظارت دقیق تر انتشار چنین اخبار مهمی را کذب اعلام می کنند در حالی که لازم است به جای سکوت و یا تکذیب کردن واقعیت هایی در بخش سلامت جامعه نظارت ها دقیق تر باشد تا شاهد ادامه چنین روندی در جامعه که عواقب وحشتناکی را برای سلامت در پی خواهد داشت نباشیم.