سلامت نیوز : متادون؛ داروی این روزهای خیلی‌ها که پنهانی تصمیم گرفته‌اند بالاخره دندان اعتیاد را بکشند و بیندازند دور! «قرص» آدم‌هایی که می‌ترسند نزدیکانشان بفهمند به چه دردی مبتلا هستند و «شربت» معتادانی که آنقدر زمین خورده افیون هستند که تقریبا همه می‌دانند دردشان چیست! چند سالی است که متادون به یکی از اولویت‌های درمان اعتیاد کشور بدل شده. موضوعی که البته قابل پیش‌بینی بود اما همیشه در مسیرش اما و اگرهایی وجود داشت. با این همه در همین مدت کم، متادون درمانی توانسته جای خود را میان روش‌های دیگر ترک اعتیاد باز کند چرا که هم روش جایگزین به حساب می‌آید و استرس و ترس جدایی از افیون را برای معتاد کاهش می‌دهد و هم اینکه نیاز به بستری و سم کشی و... سایر مواردی که چندان به آن اعتمادی نیست، ندارد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ؛ ستاد مبارزه با موادمخدر با حمایت از مراکز متادون درمانی بخش قابل قبولی از معتادان را به سمت ترک با یک روش جایگزین کشانده اما هنوز در جامعه این نوع ترک اعتیاد چندان شناخته شده نیست و خیلی‌ها هنوز درباره آن اطلاعات چندانی ندارند. در این گفت و گو دکتر محمدباقر صابری زفرقندی مدیرکل درمان ستاد مبارزه با موادمخدر، به سوالات روزنامه آرمان درخصوص موضوع متادون درمانی پاسخ گفته و از پیشینه درمان جایگزین در طب سنتی کشور سخن گفته است.

چطور شد که متادون درمانی به میان روش‌های درمان اعتیاد در کشور آمد؟

راهبرد درمان اعتیاد در كشور، طیفی از پیشگیری اولیه، اقدامات درمانی شامل درمان‌های دارویی و غیردارویی و حمایت‌های اجتماعی و توان بخشی از معتادان را شامل می‌شود. در كنار انواع مدل‌های مختلف درمانی كه مبتنی بر شواهد علمی بوده‌اند و در كشور ما به آن عمل می‌شود، درمان با داروهای آگونیست نیز به عنوان یك روش درمان دارویی، مورد توجه قرار گرفته و در كشور ما نیز
اعمال می‌گردد.

یعنی متادون جزء درمان با داروی‌های آگونیست قرار می‌گیرد؟

بله، یکی از داروهای آگونیست، متادون است که درمان با آن چند وقتی است که در کشور اجرایی شده است.

آیا هر معتادی می‌تواند با متادون درمانی اعتیاد خود را ترک کند؟

خیر، درمان با داروهای آگونیست كه متادون یكی از آن داروهاست، شامل همه افراد معتاد نمی‌شود و تنها كاربرد مورد تایید آن، استفاده در درمان معتادانی است كه به انواع مواد افیونی معتاد هستند و راه‌های دیگر درمان در بهبودی آن‌ها موفقیت‌آمیز نبوده است.

چه وقت متادون در فرآیند درمان یک معتاد موثر است؟ و چه بخشی از مواد افیونی توسط متادون قابل ترک هستند؟

استفاده از متادون بیشترین كاربرد را زمانی خواهد داشت كه به عنوان جایگزین مواد افیونی (خانواده تریاك) و بصورت درمان نگهدارنده باشد.

در مراکز متادون درمانی هم درباره درمان نگهدارنده با فرد معتاد حرف زده می‌شود، می‌شود به طور خلاصه و ساده، مفهوم درمان جایگزین یا همان درمان نگهدارنده را توضیح دهید؟

در حالت عادی فرد معتاد مواد افیونی خود را از بازار غیرقانونی تهیه كند، یعنی ماده افیونی‌ای را خریداری می‌کند كه مشخص نیست از نظر بهداشتی، مواد افزودنی و تركیبات دیگر در چه وضعیتی است و عموماً هم تركیبات غیرمجاز و سمی كه در برخی موارد كشنده نیز هست در آن به‌کار رفته است. در درمان جایگزین، نظام بهداشتی كشور، با جایگزینی دارو به جای مواد افیونی غیرقانونی، نیاز فرد معتاد را تأمین می‌کند.

آیا متادون درمانی روشی الگوبرداری شده از کشورهای توسعه یافته است یا این که در تاریخ طب ایران هم به این نوع درمان‌های جایگزین اشاره‌ای شده است؟

اگرچه کشورهای دیگر نیز در موضوع درمان جایگزین تحقیقات علمی انجام داده‌اند اما درمان به صورت جایگزین در گذشته طب كشور نیز مورد توجه بوده و یكی از مدل‌های درمان در طب سنتی ما، همین درمان‌های جایگزین بوده است.

یعنی در متادون درمانی، به جای افیون به فرد معتاد، دارویی از خانواده همان افیون داده می‌شود که تایید شده بوده و صرفا کاربرد دارویی دارد؟ در این صورت آیا معتادان می‌توانند بدون قرار گرفتن تحت نظر تیم درمانی و مراکز مجاز با متادون، اعتیاد خود را ترک کنند؟

در حقیقت متادون كه خود در دسته داروهای مخدر تقسیم بندی می‌شود به جای مصرف غیرقانونی مواد كه عموماً غیربهداشتی، مضر و دارای تركیبات بسیار خطرناك هستند، در معدودی از معتادانی که روش درمان جایگزین را پذیرفته‌اند كاربرد دارویی پیدا می‌کند تا آن‌ها به سمت ترک اعتیاد بروند اما این موضوع به هیچ عنوان به این معنی نیست که هر معتادی با مصرف خودسرانه متادون می‌تواند اعتیادش را ترک کند.

چه نوع کاربردهای خطرناکی از متادون وجود داشته و به ستاد گزارش شده که نسبت به مصرف خودسرانه آن به معتادان هشدار می‌دهید؟

استفاده وسیع از متادون که بدون رعایت معیارهای پزشكی انجام شود نه تنها كمكی به درمان نخواهد كرد بلكه می‌تواند مشكل اعتیاد فرد را پیچیده‌تر و بغرنج‌تر کند.