شروع ماجرا
به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ؛ در حدود ساعت 12 روز سه شنبه که موج اخبار این انفجار میان رسانهها آغاز شد، تعداد کشته شدگان این معدن ابتدا سه نفر و بعد چهار نفر اعلام شد. مقامات محلی با اشاره به تیمهای جستوجو که در این معدن مستقر شده بودند اظهارامیدواری میکردند که بتوانند از مجموع هشت حادثه دیده این اتفاق جان زندگانی که هنوز زیر آوار هستند را نجات دهند. برای انجام این عملیات امداد و نجاتی چند اتفاق خوب هم افتاده بود؛ ابتدا استقرار تیمهای امدادی مختلف از بخشهای محلی بود و دوم تشخیص محل دقیق کارگرانی که زیر آوار معدن مانده بودند. بنابراین امید برای نجات چهار کارگری که در زیر خروارها خاک پنهان شده بودند تا ظهر بهطور صددرصدی وجود داشت. اما کمی بعد با انتشار اخباری درباره نشت گازهای مسموم این امیدها خیلی زود رنگ باختند و پیش از آنکه هر مقام دیگری خود را برای پاسخگویی به رسانهها آماده کند، پزشکی قانونی استان یزد خبر کشته شدن تمامی کارگران مانده در زیر آوار این معدن را منتشر کرد.
روشن نبودن تعداد دقیق کارگران
معدن یال شمالی که به تازگی به «آرمین نوین» به بخش خصوصی منتقل شده در منطقه «پروده» طبس قرار دارد و حالا صحنه پرداز یکی از حوادث کارگری در یک سال اخیر است. حالا دیگر فرماندار طبس هم با تایید خبر مرگ این هشت معدنچی عملا امید خانوادههایی که تا پیش از ظهر امیدوار بودند تلاش تیمهای امدادی به نجات نان آور خانه شان ختم شود را ناامید کرد! اما همزمان با اعلام خبر درگذشت این هشت کارگر گمانهزنیها در مورد تعداد دقیق حادثه دیدگان این حادثه مطرح شد. پیش از ظهر یکی از مقامهای وزارت نفت تعداد کارگران این معدن را 40 تن اعلام کرده بود و حالا سوال اینجاست که از این تعداد، چند نفر در زمان حادثه درون تونلهای معدن بودهاند. منابع کارگری محلی به خبرگزاری ایلنا گفتهاند که در زمان حادثه حداقل 15 کارگر در معدن یال شمالی مشغول کار بودهاند و اگر این موضوع صحت داشته باشد سرانجام کار 7 کارگر دیگر بخش تازهای از ابهامات این حادثه خواهد بود.
این منابع كارگری با یادآوری اینکه حادثه انفجار معدن یال شمالی در ساعت ۴ بامداد و در زمان چهارمین شیفت کاری و در زمان كار کارگران بیشتری از رقم اعلامی رخ داده است میافزایند: ممکن است در زمان بروز حادثه کارگران دیگری نیز در معدن مشغول کار بوده باشند. اگر چه احتمال اظهارات احساسی كارگران در شرایط فعلی منتفی نیست اما مسئولان معدن میتوانند با انتشار لیست كارگران شیفت چهارم این معدن لااقل به نگرانی خانواده کارگران پایان دهند. با این همه اما فرماندار طبس احتمال وجود قربانیان بیشتر در این حادثه را تكذیب كرده و همچنان معتقد است که در این معدن تنها 8 نفر کارگر جان خود را از دست داده اند. او گفته است که وقوع انفجار به دلیل نشت گاز متان بوده و کارگران حادثهدیده حداقل 150متر پایینتر از سطح زمین بوده اند.
پایان تلخ
12 ساعت از زمان این حادثه گذشت تا معاون معدنی وزیر صنعت اعلام کند دلیل اصلی ریزش در این معدن انفجار بوده؛ انفجار به خاطر «پرتاب گاز»! وجیهالله جعفری در مورد پدیده «پرتاب گاز» توضیح داده است: در عمق زمین که فعالیت معدنی انجام میشود در برخی مناطق حفرههای گازی ایجاد میشود و زمانی که لایه مقابل این حفره گازی نازک میشود، پدیده پرتاب گاز اتفاق میافتد و در واقع دیواره مقابل حفره گازی به جلو پرتاب میشود. به گفته وی این پرتاب ممکن است باعث انفجار یا ریزش معدن شود که در حال بررسی هستیم تا مشخص شود که فقط ریزش اتفاق افتاده یا اینکه انفجار نیز صورت گرفته است. وی افزود: جزئیات دلیل اصلی حادثه و تعداد معدنچیانی که دچار حادثه شدهاند در حال بررسی است.
رئیس شبکه بهداشت و درمان طبس هم در مصاحبهای گفته است که تخلیه گاز تونل و خروج جنازهها زمان زیادی نیاز دارد بنابراین بعید به نظر میرسد که بتوان پرونده این حادثه را در شرایط فعلی مختومه اعلام کرد. برای بازماندگان کارگرانی که نام شان ابتدا جزء ناپدیدشدگان حادثه دیروز مطرح بود اما در فاصله دو ساعت پزشکیقانونی مرگ آنها را تایید کرد اما یک سوال مهم باقی مانده و آن این است که چرا این قدر زود تلاشها برای یافتن این کارگران به ناامیدی بدل شده است. در آذرماه سال ۸۹ حادثهای مشابه در یکی از معادن کرمان روی داد که در جریان آن 4 كارگر در عمق 600 متری تونل محبوس شده بودند. آنزمان مسئولان وقت با اعلام اینکه تلاشها برای نجات کارگران محبوس ادامه دارد تا مدتها از تایید خبر کشته شدن کارگران خودداری کردند اما در نهایت 19 فروردین 90 جنازه 3 كارگر بیرون كشیده شد و از سرنوشت كارگر چهارم خبری انتشار نیافت.
محیطهای کاری خطرناک
8 کارگری که دیروز در معدنی در طبس جان خود را در محیط کارشان از دست دادند تنها فوتیهای محیط کار در روز گذشته نیستند. سقوط یک کارگر تبریزی در چاله آسانسور در کنار آمار مرگ کارگرانی که شاید هیچ گاه روی خروجی رسانهها قرار نگیرد همه و همه حکایت از آن دارد که وضعیت ایمنی کار و محیط کار در ایران چندان امیدوارکننده نیست. سازمان پزشکی قانونی تنها یک روز قبل از این حادثه اعلام کرده بود که کشتههای فضاهای کار در ایران رشد 24 درصدی داشتهاند. براساس این گزارش مرگ و میر ناشی از حوادث کار در هفت ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۴ درصد افزایش یافت و از ۸۸۸ نفر در هفت ماهه سال گذشته به یکهزار و ۱۰۱ نفر در سالجاری رسیده است.
مردن در معدن به اندازه کار کردن در معدن سخت و طاقت فرساست، در معدنی همچون یال شمالی که به دلیل نشت گاز متان هرآن امکان انفجار و ریزش وجود دارد سوختن، خفه شدن و له شدن در زیر آوار تنها راه مردن است. گزارشهای سازمان پزشکی قانونی نشان میدهد که از ابتدای سال ۹۱ تا پیش از انفجار معدن یال شمالی، اصابت اجسام سخت ۲۳۶ نفر، برقگرفتگی ۱۷۳ نفر، سوختگی ۶۴ نفر و کمبود اکسیژن ۳۴ نفر را در حین انجام کار کشته است. رشد مرگ و میر بر اثر حوادث ناشی از کار در حالی است که به گفته مسئولان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی کارفرمایان در بروز حوادث ناشی از کار سهم بسزایی دارند. به گفته رئیس اداره بازرسی کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اصفهان چندی پیش از هزار و ۱۱۷ حادثه برای کارگران این استان در سالجاری رخ داده بود كه كارفرمایان بین ۷۰ تا ۷۵ مقصر بودهاند.آمارها نشان میدهد که در سالهای گذشته معادن زغالسنگ ایران همواره برای کارگران یکی از حادثه خیزترین محیطهای کار محسوب شدهاند. معدن باب نیزو و هجدک کرمان در چند سال اخیر با انفجار و ریزش منجر به مرگ کارگران شدهاند و اتفاق روز گذشته هم نشان داد که با وجود چنین خطراتی معدنچیان ایرانی هنوز هم به ناچار مجبورند در چنین فضاهایی به کار خود ادامه دهند.
کشته شدن کارگران در جریان حوادث حین کار پدیده جدیدی نیست، براساس آمارهای منابع رسمی از جمله سازمان تامین اجتماعی هر سال در جریان بروز حوادث حین کار عدهای کشته و زخمی میشوند. این سازمان در تازهترین آمار خود اعلام کرده است: در سال گذشته حدود ۱۰ میلیون کارگر بیمه شده در سراسر کشور در معرض حوادث ناشی از کار قرار داشتهاند.به گزارش ایلنا به نقل از سالنامه آماری سال ۱۳۹۰ سازمان تامین اجتماعی، در سال گذشته ۲۱ هزار و ۴۷۷ مورد حادثه حین کار در کشور رخ داده است که درجریان آن ۲۰ هزار و ۳۹۹ نفر بیمه شده قربانی شدهاند. براین اساس از مجموع این تعداد قربانی حوادث حین کار، ۸۵نفر فوت، ۱۸۵نفر از کارافتاده کلی (بیش از ۶۶ درصد ازکار افتاده)، 275 نفر از کارافتاده جزئی (بین ۳۳ تا ۶۶ درصد از کارافتاده)، ۸۶۵ نفر غرامت عضو (کمتر از ۳۳ درصد از کارافتاده) و ۱۸هزار و ۹۸۹ نفر بهبودی کامل پیدا کردهاند.
به موجب این آمار بیمه شدگان تعداد مرد حادثه دیده ۲ هزار و ۳۰ نفر و تعدا بیمه شدگان زن حادثه دیده ۳۶۹ نفر گزارش شده است که از این تعداد ۴ هزار و ۶۵۱ نفر را بیمه شدگان مجرد و ۱۵ هزار و ۷۴۸ نفر باقیمانده را بیمهشدگان متاهل تشکیل دادهاند. در سالنامه آماری سال ۹۰ سازمان تامین اجتماعی آمده است: در مجموع یک میلیون ۲۹ هزار و ۸۴۱ بیمه شده به دلیل جراحت در حوادث حین کار تحت معالجه قرار گرفتند که در این میان به ۹۹۵ هزار و ۷۱۵نفر از این قربانیان بهصورت سرپایی و ۳۴ هزار و ۱۲۶ نفر دیگر بهصورت بستری خدمات درمانی ارائه شده است.این درحالی است در سالنامه منتشر شده جمعیت بیمه شدگان در معرض وقوع حادثه ۱۰ میلیون و۸۷۳ هزار و ۷۹۹ نفر در سراسر کشور ذکر شده است.گزارش سالنامه آماری سازمان تامین اجتماعی درخصوص علل وقوع حوادث حین کار در سال ۱۳۹۰ میافزاید: وسایل بیحفاظ(۱۰۷۲ مورد)، وسایل معیوب (۸۱۵ مورد)، بیاحتیاطی (۱۲۰۴۰ مورد)، نور ناقص (۱۹ مورد)، لباس خطرناک (۱۵ مورد)، فقدان اطلاعات (۳۳ مورد) و سایر علل (۷۲۳۶ مورد) از جمله علل بروز حوادث حین کار در سال گذشته بودهاند.انتشار این آمار در حالی است که همین چندی پیش معاون فنی و درآمد سازمان تأمیناجتماعی گفت: این سازمان به دنبال بازنگری بخشنامهها و دستورالعملهای مربوطه، بخشنامه جدیدی در حوزه امور فنی بیمهشدگان تهیه شده است.
مهرداد محققزاده در اواسط آذرماه از صدور بخشنامه جدید حوادث ناشی از کار به واحدهای اجرایی سازمان تأمیناجتماعی در سراسر کشور خبر داد و افزود: صدور بخشنامه به منظور برداشت یکسان از تعریف حادثه ناشی از کار موضوع ماده ۶۰ قانون تأمیناجتماعی و تشخیص آن از سایر حوادث و همچنین اجرای صحیح مقررات قانونی و امکان ارائه خدمات مطلوب و بهنگام به بیمهشدگان انجام شده است. وی با بیان اینکه طبق ماده «۶۰» قانون تأمیناجتماعی، حادثه ناشی از کار حادثهای است که در حین انجام وظیفه و بهسبب آن برای بیمهشده اتفاق میافتد، ادامه داد: مقصود از حین انجام وظیفه تمام اوقاتی است که بیمهشده در کارگاه یا مؤسسات وابسته یا ساختمانها و محوطه آن مشغول کار باشد یا به دستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه عهده دار انجام ماموریتی باشد.
محققزاده ادامه داد: گاهی اوقات مراجعه به درمانگاه یا بیمارستان برای معالجات درمانی و توانبخشی واوقات رفت و برگشت بیمهشده از منزل به کارگاه جزء اوقات انجام وظیفه محسوب میشود به شرط اینکه حادثه در زمان عادی رفت و برگشت به کارگاه اتفاق افتاده باشد. بهعلاوه حادثهای که برای بیمهشده حین اقدام برای نجات سایر بیمهشدگان و مساعدت به آنان اتفاق میافتد نیز حادثه ناشی از کار محسوب میگردد. معاون فنی و درآمد سازمان تأمیناجتماعی با تأکید بر اینکه هر حادثهای را میبایست بهطور مشخص و بانگرش به همه جوانب آن و با رعایت ملاکهای مقرر در قانون مورد بررسی قرارداد؛ گفت: در زمان وقوع حادثه ناشی از کار، کارفرمایان باید اقدامات اولیه را برای جلوگیری از تشدید عوارض حادثه انجام دهند و گزارش حادثه را در کوتاهترین زمان و حداکثر ظرف ۳ روز کاری به اطلاع شعبه تأمیناجتماعی محل برسانند.
نظر شما