سلامت نیوز : بچه‌های تپل‌تر، شیرین‌تر و بامزه‌تر هم هستند. برای همین اگر نوزادی با وزن کم متولد شود، معمولا تمام اعضای خانواده دست به کار می‌شوند تا هر چه زودتر او را به وزن ایده‌آل برسانند؛ البته ایده‌آل از نظر خودشان که معمولا کمی بیشتر از حد طبیعی و مجاز سن کودک است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم ؛ این همه سعی و تلاش برای افزایش وزن بچه ها در حالی است که بارها درباره عوارض و مضرات چاقی کودکان صحبت می شود، اما هنوز هم خیلی ها این موضوع را باور ندارند و فکر می کنند مشکل چاقی و اضافه وزن فقط مربوط به بچه هایی است که هنگام تولد وزن زیادی دارند یا بچه هایی که دائم از تنقلات استفاده می کنند.

بعضی ها هم می گویند چاقی دوره کودکی مشکلی ایجاد نمی کند و به مرور زمان برطرف می شود. برخی از افراد چنین طرز فکری دارند، اما نظر متخصصان با آنها متفاوت است و نوع نگاهشان به این قضیه هم فرق می کند.

از طرف دیگر، براساس آمار مشخص شده است که میزان شیوع چاقی در سنین دو تا نوزده سالگی از سه دهه گذشته در کشور ما تقریبا از 17 درصد به 30 درصد افزایش یافته است و همین موضوع نشان می دهد بیشتر و جدی تر باید به فکر این مساله بود.

از چه سنی منتظر افزایش وزن باشیم

وقتی درباره چاقی و اضافه وزن کودکان صحبت می شود، خیلی ها به درستی نمی دانند، این مشکل از چه سنینی بچه ها را درگیر می کند. بعضی ها فکر می کنند چاقی فقط مخصوص بچه هایی است که سال های قبل از دبستان را سپری می کنند و بر خلاف این گروه، عده ای باور دارند پس از شروع مدرسه و بعد از سنین حدود شش تا هفت سالگی این وضع پیش می آید.

اما دکتر لادن گیاهی، متخصص تغذیه در این باره به جام جم می گوید: برای پیشگیری از اضافه وزن و چاقی کودکان، سه مرحله در این دوران وجود دارد که باید به آنها توجه خاصی داشته باشید تا وزن بچه ها افزایش نیابد.

اولین دوره، مربوط به جنینی است که می تواند بر چاقی دوران کودکی تاثیرگذار باشد. سنین میان پنج تا هفت سال دومین مرحله به حساب می آید که در این دوران، بافت های چربی در بدن کودک تجمع پیدا می کند بنابراین در صورتی که این اتفاق در سنین پایین تر پیش بیاید، احتمال این که کودک در آینده به فرد بزرگسال چاقی تبدیل شود، بسیار بیشتر خواهد بود. به عبارت دیگر، می توان گفت این چاقی ها ماندگار است.

مرحله سوم هم زمان بلوغ کودکان است که می تواند با افزایش وزن و چاقی آنها همراه باشد.

اضافه وزن کودک را چطور تشخیص دهیم

اضافه وزن در دوران کودکی با آنچه در سنین بزرگسالی مطرح می شود، تفاوت دارد و نباید آنها را با هم اشتباه گرفت. برای بچه های دو تا هجده ساله جدول های مخصوصی وجود دارد که براساس آن می توان وزن مناسب را پیدا کرد و در سنین کمتر از دو سال هم کارت های رشد می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

دکتر گیاهی در این باره یادآور می شود: از زمانی که نوزاد متولد می شود، برای پایش وضعیت رشد او باید از کارت رشد استفاده کنید، به این معنی که وضع رشد هر کودکی براساس صدک رشدی که با آن متولد شده است، پیگیری و کنترل خواهد شد.

وی می افزاید: در صورتی که BMA یعنی شاخص توده بدنی کودک ( این شاخص از تقسیم وزن بر مجذور قد به دست می آید) براساس منحنی ها، بالاتر از صدک 95 باشد، مشخص می شود او دچار اضافه وزن است و چنانچه این رقم بالاتر از صدک 85 و کمتر از صدک 95 باشد، در معرض خطر اضافه وزن قرار دارد.

آن طور که این متخصص تغذیه می گوید، اگر شاخص توده بدنی بالای صدک 95 را داشته باشیم و وزن کودک هم 200 درصد بالاتر از وزن ایده آلی باشد که براساس منحنی رشد مشخص شده، باید برای کاهش وزن کودک اقدامات لازم انجام شود، اما اگر وزن کودک فقط 120 درصد بیشتر از وزن ایده آلش باشد به هیچ عنوان نباید برنامه های کاهش وزن را برای او در پیش گرفت.

کدام نوزادان در معرض خطرند

اگر فکر می کنید چاقی دوران کودکی ارتباطی با چاقی دوران بزرگسالی ندارد و لازم نیست خیلی نگرانش باشید، خوب است بدانید 30 درصد زنان چاق امروز، دختر بچه هایی بوده اند که از شش سالگی دچار مشکل چاقی شده اند بنابراین حتما باید به فکر این مشکل باشید و بموقع آن را حل کنید. بسیاری از والدین تصور می کنند، فقط نوزادانی که هنگام تولد وزن زیادی دارند، با این مشکل مواجه خواهند شد، اما دکتر گیاهی می گوید: معمولا بچه هایی که با وزن کم به دنیا می آیند، بیشتر در معرض خطر افزایش وزن قرار می گیرند. غیر از این، نوزاد مادرانی که سطح قند خونشان در دوران بارداری افزایش می یابد و دچار دیابت بارداری می شوند نیز ممکن است دچار چاقی شوند.

 بچه ها نباید رژیم بگیرند

اگر کودکتان اضافه وزن دارد، فکر می کنید بهترین راه حل چیست؟ مسلما بچه ها نباید مثل بزرگ ترها رژیم بگیرند و مواد غذایی را از برنامه روزانه شان حذف کنند. پس چطور می توان وزنشان را به حد طبیعی و ایده آل رساند؟

دکتر گیاهی با اشاره به این که شروع کاهش وزن درخصوص کودکان باید با احتیاط انجام شود، خاطرنشان می کند: درباره بچه های کوچک تر از هفت سال معمولا سعی می کنیم وزنشان را در همان حد حفظ کنیم تا به قد مناسب برای آن وزن برسند. با این حال، اگر این کودک دچار عوارض چاقی مانند چربی یا فشار خون و دیابت شده باشد، از همان زمان، کاهش وزن را به مقدار کم و حساب شده شروع خواهیم کرد.

وی درباره بچه های بزرگ تر از هفت سال که شاخص توده بدنی شان هم بیشتر از صدک 95 است، توضیح می دهد: برای این بچه ها طوری برنامه ریزی می کنیم که حداکثر نیم کیلوگرم در ماه وزنشان کاهش یابد. بنابراین باید به این موضوع توجه داشته باشیم که برای برطرف کردن چاقی کودکان نباید مانند چاقی بزرگسالان رفتار کنیم و به هیچ عنوان نمی توانیم برای آنها محدودیت شدید دریافت انرژی داشته باشیم.

وی تاکید می کند: برای برطرف کردن چاقی کودکان باید از شیوه های رفتاری کمک گرفت. بخصوص هر چه چاقی در سنین پایین تر ایجاد شود، این برخوردها هم باید جدی تر باشد بنابراین به جای این که از رژیم های کاهش وزن استفاده کنیم، خانواده این کودکان را نسبت به تغییر الگوهای غذایی ناصحیح ترغیب و بچه ها را نسبت به رفتارهای صحیح تحریک می کنیم، به این معنی که ممکن است با مادر خانواده درباره شیوه پخت غذاها یا موادی که لازم است در سبد غذایی خانواده وجود داشته باشد، صحبت کنیم. پس این طور نیست که بگوییم کودک نباید غذاهای خاصی را مصرف کند، ولی دیگر اعضای خانواده می توانند آزادانه آنها را بخورند. در این برنامه، کل سبد غذایی خانواده و شیوه آشپزی آنها باید تغییر کند.

عوارض چاقی در کمین کودکان

کودک که فشار خون ندارد. چربی خون بچه ها که بالا نمی رود و ... بعضی ها چنین جملاتی را می گویند و فکر می کنند این مشکلات فقط و فقط مخصوص بزرگ ترها و بخصوص سالمندان است، ولی به گفته این متخصص تغذیه، کودکان چاق هم می توانند در معرض خطر افزایش چربی، فشار و قند خون باشند. به همین دلیل توصیه می شود بچه هایی که وزنشان بالای صدک 85 است، حتما از این نظر کنترل شوند.

یکی دیگر از عوارضی که می تواند برای کودکان چاق ایجاد شود، کوتاه قدی است. دکتر گیاهی در این باره یادآور می شود: بچه های چاق معمولا کوتاه قدتر می شوند و حتی اگر از نظر ژنتیک استعداد افزایش قد را داشته باشند، باز هم ممکن است با این مشکل روبه رو شوند. بر همین اساس به والدین توصیه می شود در صورتی که می خواهند با تغذیه صحیح به رشد قدی کودکشان کمک کنند، حتما قبل از بلوغ به کمک تغذیه این کار را انجام دهند.