تشریح دستاوردهای طرح تحول نظام سلامت در دولت یازدهم،‌ نگاهی به فرصت‌های برجام در حوزه سلامت، توصیه‌های انتخاباتی به مردم و مسوولان، لزوم تعامل با دنیا و حفظ عزت‌مندی کشور و توصیه‌های انتخاباتی برای انتخابی آگاه و منطقی به مردم و دانشجویان از جمله صحبت‌های رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران بود.

سلامت نیوز:تشریح دستاوردهای طرح تحول نظام سلامت در دولت یازدهم،‌ نگاهی به فرصت‌های برجام در حوزه سلامت، توصیه‌های انتخاباتی به مردم و مسوولان، لزوم تعامل با دنیا و حفظ عزت‌مندی کشور و توصیه‌های انتخاباتی برای انتخابی آگاه و منطقی به مردم و دانشجویان از جمله صحبت‌های رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران بود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا،دکتر علی جعفریان به دستاوردهای طرح تحول نظام سلامت، انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری و وعده‌هایی که در این ایام از سوی کاندیداها اعلام شده، اشاره کرد و گفت: کمک مستقیمی که در این دولت و در قالب طرح تحول نظام سلامت از نظر درمانی به مردم شده است، در دانشگاه ما تقریبا در هر یک از سال‌های ۹۳، ۹۴ و ۹۵ حدود ۱۷۰ میلیارد تومان محل هزینه های طرح تحول بوده است که از این میزان ۱۲۵ میلیارد، یعنی نزدیک به ۷۰ درصدش مستقیما در حوزه پرداخت فرانشیز هزینه شده است و تقریبا ۳۰ میلیارد آن بابت هتلینگ خرج شده است.

۸۰ درصد پول‌های تحول صرف کاهش مخارج درمانی مردم شد

وی افزود: هزینه‌هایی که برای برنامه‌هایی مانند زایمان طبیعی، پزشک مقیم و... بوده است، شاید در هر سال ۲۰ میلیارد تومان بوده است و نه بیشتر. در عین حال باید توجه کرد که بودجه هدفمندی یارانه‌ ها کامل محقق نشد و دولت در سال ۹۴ و ۹۵ نتوانست آن را برای بخش بهداشت و درمان تامین کند. با در نظر گرفتن این موضوع باید توجه کرد که بیش از ۸۰ درصد هزینه‌ای که صرف طرح تحول سلامت شد، یا صرف این شد که مردم پول کمتری از جیب‌شان پرداخت کنند و یا از سرویس بهتری در بیمارستان‌ها برخوردار شوند.

جعفریان ادامه داد: از طرف دیگر برخی به افزایش تعرفه های پزشکی ایراد می گیرند و می‌گویند شما تعرفه‌ها و درآمد پزشکان را بالا بردید. این درحالیست ما بابت اقدامات جدیدی مانند برنامه مقیمی پزشکان، پول پرداخت کردیم و با این کار پرداختی مردم هم افزایشی نیافته است. به این دلیل که اولا در بخش دولتی، افزایش تعرفه‌ها از محل بیمه‌ها و طرح تحول نظام سلامت پرداخت می‌شود و پرداختی مردم نه تنها افزایش پیدا نکرد، بلکه کاهش هم یافت.

کنترل چند هزار میلیارد پرداختی خارج از تعرفه کنترل شد

وی با بیان اینکه برخی نمی‌بینند که در گذشته چند هزار میلیارد پرداختی خارج از ضوابط و خارج از تعرفه وجود داشت که هیچکس آن را نمی‌دید و امروز با  اصلاح تعرفه ها، کنترل شدند، گفت: یعنی زمانیکه تعرفه را منطقی‌تر کردیم، توانستیم پرداخت خارج از تعرفه را کنترل کنیم و این در اکثر شهرستان ها و حتی تهران انجام شده و اگر اکنون شکایت‌ها را در سامانه ۱۶۹۰ بررسی کنیم، تفاوت این شکایات با روزی که طرح تحول را آغاز کردیم، قابل توجه است. البته نمی‌گویم که این پرداخت‌ها به صفر رسیده، اما واقعیت این است که به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.

پول تحول به جیب چه کسانی رفت؟

رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران همچنین اظهار کرد: طبق سیاست‌های کلی نظام سلامت باید قسمت فنی تعرفه در بخش دولتی و خصوصی یکسان شود. ما در قالب طرح تحول گام کوچکی در جهت رسیدن به این هدف برداشتیم. از طرفی اگر منحنی ۳۰ ساله روند افزایش تعرفه را بکشید، می‌بینید که هنوز هم قیمت تعرفه از تورم عقب است؛ چرا که در طی این ۳۰ سال، تورم هزار درصد داشته، اما چه زمانی تعرفه‌های پزشکی به این میزان رشد کردند؟. بنابراین برخی فقط افزایش تعرفه ها را در سال ۹۳ می‌بینند و آن طرف قضیه را اصلا نگاه نمی‌کنند. بنابراین نکته مهم این است که این پول در جیب چه کسی رفته است؟ باید گفت که این پول برای مردمی هزینه شد که یا به دلیل مشکلات مالی از درمان محروم بودند و یا برای درمان باید خانه و زندگی‌شان را می‌فروختند. بنابراین در حال حاضر مردم هم درمان می‌گیرند و هم پولی پرداخت نمی‌کنند.

پولی که غیرمستقیم در جیب بیماران نشست

جعفریان با بیان اینکه در طرح تحول نظام سلامت شاهد افزایش دسترسی مردم به خدمات سلامت نیز بودیم، ادامه داد: یکی از دلایل این موضوع افزایش ظرفیت‌های حوزه سلامت بود. به عنوان مثال در این دولت تا کنون حدود ۲۱هزار تخت بیمارستانی به سیستم بهداشت و درمان اضافه شده است. بالاخره همه این اقدامات نیازمند سرمایه گذاری بوده است. یعنی ما به جای اینکه پول را مستقیما به مردم بدهیم و به قول آقایان سه برابرش را از مردم پس بگیریم، به آنها سرویس ارائه کردیم و تخت، آی سی یو، ان آی سی یو و... اضافه کردیم. به طوریکه در دانشگاه ما حدود ۴۰ تخت آی سی یو اضافه شده است. بنابراین افراد نیازمند در اینجا سرویس می‌گیرند. علاوه بر این استانداردهایمان را هم افزایش داده‌ایم.

اقدام بهداشتی که بعد از ۳۰ سال محقق شد

وی تاکید کرد: همه اینها اقداماتی است که انجام شده و بسیار مهم هستند. حال برخی می گفتند وزارت بهداشت فقط به درمان توجه کرده و از بهداشت غافل مانده است. این درحالیست که در حوزه بهداشت در این دولت اقدامی شد که در ۳۰ ساله گذشته انجام نشده بود و آن اینکه شبکه شهری ما در کل کشور در حال تکمیل است. به طوریکه در منطقه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران این شبکه تکمیل شده و نزدیک به ۳۰۰ واحد اعم از پایگاه بهداشت، خانه بهداشت و مرکز جامع سلامت و... داریم که در حال حاضر این تعداد فعالند و پرونده الکترونیک هم تشکیل می‌دهند. بر این اساس از بین ۲.۹ میلیون نفری که تحت پوشش ما هستند، یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفرشان در سامانه سیب ثبت شده‌اند. بنابراین کار پیشگیری هم انجام شده است.

دست دلالان از سلامت کوتاه شد

رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه صحبت‌هایش با بیان اینکه به دلیل رفع تحریم‌ها ما با قیمت پایین‌تری می‌توانیم اجناس لازم را تهیه کنیم، گفت: در زمان تحریم مجبوریم از بازار سیاه با دو برابر قیمت، جنس تهیه کنیم، اما وقتی تحریم ها رفع شد قیمت‌ها هم واقعی شد. از طرفی با مصوب کردن تعرفه برای تجهیزات پزشکی، برخی از تجهیزات و لوازم پزشکی مانند استنت قلبی به نصف قیمت کاهش یافت. بنابراین دو اتفاق مهم افتاد؛ اول اینکه با رفع تحریم، قیمت خرید تجهیزات پزشکی‌مان از خارج از کشور کاهش یافت. همچنین بحران دارویی که در سال ۹۲ با آن مواجه بودیم را گذراندیم. برخی طوری صحبت می کنند که انگار دولت هیچ اقدامی انجام نداده است. باید توجه کرد که دولت نمی‌تواند هم چیز را حل کند و اصلاح سیستم بهداشت و درمان کشوری مانند ما آن هم با یک برنامه واحد، درصورتی که خوب عمل کنیم، ممکن است ۲۰ سال طول بکشد. هرچند که به نظر من آنچه در این چهار سال انجام شده، بسیار موثر بوده است.

واردات چمدانی تجهیزات تمام شد

جعفریان درباره واردات چمدانی برخی تجهیزات پزشکی در گذشته، گفت: این کار در برخی موارد به دلیل وجود تحریم ها بود که تجهیزات را به ما نمی‌دادند و در برخی موارد هم ما نمی‌توانستیم پولش را پرداخت کنیم. یعنی باید یک نفر با خودش اسکناس می‌برد و تجهیزات لازم را خریداری می‌کرد و می‌آمد. اما اکنون دیگر با چنین معضلی مواجه نیستیم و می‌توانیم دارو و تجهیزات را به طور رسمی خریداری کنیم.

وی در ادمه گفت: ما طی سه سال اجرای طرح تحول نظام سلامت مجموعا ۵۵۸ میلیارد تومان بابت همه بسته‌های طرح تحول سلامت دریافتی داشتیم که از این میزان ۳۸۷ میلاردش در راستای کاهش فرانشیز خرج شده و ۱۱۵ میلیارد تومان هم بابت اختلاف هتلینگ هزینه شده است. یعنی از ۵۵۸ میلیارد تومان فقط ۵۰۲ میلیارد صرف هتلینگ و کاهش فرانشیز مردم شده است و کلا حدود ۵۶ میلیارد تومان بابت سایر اقدامات مانند مقیمی، زایمان طبیعی و ارتقاء ویزیت هزینه شده است. در عین حال باید توجه کرد که ما در مقیمی و ارتقای ویزیت، پول اضافه به کسی نداده‌ایم، بلکه سرویس را تغییر دادیم. یعنی به پزشکی که ساعتی ۵۰ بیمار را ویزیت می‌کرد، اعلام کردیم که روزی هشت بیمار ببیند یا به بیمارستانی که متخصص مقیم نداشت، اعلام کردیم که متخصص مقیم در آن باشد. برخی دوستان می‌گویند اینها پول را به افراد داده‌اند. ما به افراد بابت کار جدید پول داده‌ایم، نه برای کارهایی که از قبل انجام می‌دادند.

یارانه‌بگیرانی که موبایل‌های میلیونی دارند!

جعفریان تاکید کرد: وقتی می‌گوییم یارانه باید هدفمند باشد، یعنی اینکه باید از طریق آن اقدامی انجام دهیم، اما یارانه مستقیم به مردم دادن که هدفمندی نیست! بلکه پرداخت یارانه مستقیم به مردم، برخلاف تولید و اشتغال است. شعار امسال هم تولید و اشتغال است، اما وقتی ما پول را مستقیم به مردم بدهیم، درست برخلاف تولید و اشتغال عمل می‌کنیم. ما قرار بوده از منابعی که در کشور وجود دارد، تسهیلاتی فراهم کنیم تا مردم کار داشته باشند و اقدام به تولید کنند. البته این موضوع که باید از اقشار آسیب‌پذیر جامعه حمایت کنیم، کاملا درست است که البته این کار هم مکانیسم خاص خودش را می‌طلبد و نباید به هر کسی که گفت من آسیب‌پذیرم، یارانه داد. تعجب می‌کنم کسی که یارانه می‌گیرد، موبایل دو میلیون تومانی در دستش است. بنابراین دیدن چنین موضوعی نشانه این است که یک جای کار اشتباه است.

وی افزود: از طرفی باید توجه کرد که اصلا افزایش یارانه‌ها امکان‌پذیر نیست و باید دو موضوع این وعده مشخص شود، اول اینکه باید روشن شود منبع این یارانه کجاست. در حال حاضر ما در پرداخت همین میزان یارانه هم مشکل داریم. قرار بود ۴۸۰۰ میلیارد تومان از بودجه طرح تحول نظام سلامت از محل هدفمندی یارانه‌ها پرداخت شود، اما در سال ۹۵ این اتفاق نیفتاده. چراکه منابعی نبود که این پول از آن تامین شود. یعنی اگر ما بخواهیم یارانه‌ها را افزایش دهیم، باید بنزین را گران کنیم و این یعنی افزایش همه قیمت‌ها. ‌

فرصت‌های برجام

رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه در دولت یازدهم ما توانستیم بعد از برجام، رشد علمی کشور را حفظ کنیم، گفت: رشد علمی کشور یکی از اولویت‌های نظام است و مقام معظم رهبری همواره روی آن تاکید دارند. باید بدانیم که رشد علمی هم با درب‌های بسته اتفاق نمی‌افتد، بلکه ما باید با دنیا در ارتباط باشیم، محصولات‌مان را عرضه کنیم و با آنها تعامل داشته باشیم و در آن زمان می‌توانیم در رده‌های مختلف دانش حرکت کنیم.

به گفته جعفریان، برجام فرصت خوبی را به لحاظ فضای سیاسی در کشور ایجاد کرد. باید یادمان باشد که وقتی می‌خواهیم در دنیا حرفی بزنیم، افراد قبل از هر چیز نگاه می‌کنند که ما چقدر می‌توانیم با دنیا ارتباط برقرار کنیم و بعد جواب‌مان را می‌دهند. از طرفی سرمایه‌گذاران خارجی زمانی در ایران سرمایه‌گذاری می‌کنند که بتوانند به کشور ما اعتماد کنند. کسی که فکر می‌کند ایران کشوری است که ثبات ندارد، نمی‌آید در اینجا سرمایه‌گذاری کند. برجام دقیقا این فرصت را فراهم کرد.

باید نشان دهیم که در کشورمان منطق حاکم است

وی ادامه داد: من مرتبا در رفت‌وآمد با کشوهای اروپایی هستم و وقتی به آنجا می‌روم، می‌بینم که آنها چه نگاهی به ما دارند. آنها فکر می‌کنند که آیا می‌توانیم ارتباط‌مان را حفظ کنیم، یا اینکه ثبات نداریم. من پیش از این برای فرصت مطالعاتی در خارج از کشور طرز برخورد با ایرانی‌ها را دیده‌ام و اکنون هم می‌بینم. برخی گمان نکنند که ارتباط با سایر کشورها بی‌اثر است، بلکه اگر پیشرفت کشورمان را می‌خواهیم، باید با دنیا ارتباط داشته باشیم و در عین حال حرف‌مان را هم بزنیم. ارتباط با دنیا اصلا به معنی کوتاه آمدن از مواضع‌مان نیست. بلکه می‌خواهیم نشان دهیم که منطق در کشورمان حاکم است. این بعد از برجام اتفاق افتاد و توانستیم جایگاهمان را از نظر تعداد مقالات هم حفظ کنیم. بطوریکه با وجود محدودیت‌های اعتباری در حال حاضر رتبه شانزدهم را از نظر تعداد مقالات در دنیا داریم.

جعفریان با بیان اینکه برخی فکر می‌کنند هر خارجی که وارد این مملکنت می‌شود، جاسوس است، گفت: البته ممکن است که جاسوس هم باشد و ما هم باید مواظبت کنیم، اما به این معنی نیست که همه به یک شکل هستند. ما باید حواس‌مان به کار خودمان باشد. همه جای دنیا کشورها به فکر منافع خودشان هستند، ما هم باید به فکر منافع‌مان باشیم. منافع ما بویژه در حوزه‌های علمی این است که با دنیا در ارتباط باشیم و پروژه‌های مشترک با آنها داشته باشیم و از ظرفیت‌های یکدیگر استفاده کنیم.

رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه نگرش دانش‌بنیان در کشور روز به روز در حال بهبود است، گفت: تاکنون ۳۰۰شرکت دانش‌بنیان در کشور فعال شده‌اند و اینکه چنین کاری در کشور در حال انجام است، یک فرصت است. از دیگر فرصت‌های برجام، امکان ایجاد صادرات در کشور است. باید توجه کرد که ما نمی‌توانیم چیزی از کشورمان صادر کنیم، مگر اینکه کشورهای دیگر به ما اعتماد داشته باشند که این موضوع تابع ارتباطات بین‌المللی است.

عزت‌مان را حفظ کنیم

جعفریان افزود: از طرفی موضوع مهم عزت ما در جوامع بین‌المللی است. باید پرسید اکنون عزتمندتریم یا در سال ۲۰۱۱؟ من در سال ۲۰۱۱ وقتی در خارج از کشور می‌گفتم ایرانی هستم، آدم‌ها یک متر عقب می‌رفتند و بعضی‌هایشان می‌ترسیدند و تصور می‌کردند ایرانی ممکن است حمله کند. یک نظامی سابق آمریکا که در اتاق عمل کار می‌کرد، وقتی فهمید من ایرانی هستم، یک متر عقب رفت، اما بعد از چند هفته که با من صحبت کرد، گفت اصلا چنین تصوری خوبی از ایران نداشتم و بعد هم از ارتش آمریکا ایراد می‌گرفت. بنابراین ما نباید اینطور در دنیا معرفی شویم. ما کشوری هستیم که نه حمله بیخودی به کشورهای دیگر انجام داده‌ایم و نه طی ۲۰۰ سال گذشته قصد کشورگشایی داشتیم؛ بنابراین نباید اجازه دهیم ما را اینگونه معرفی کنند و در عین اینکه قدرت و عزت‌مان را حفظ می‌کنیم، باید از فرصت‌هایمان هم استفاده کنیم.

وی تاکید کرد که در حال حاضر تصور بدی که در دنیا از ایران وجود داشت، تا حد زیادی برطرف شده است. بنابراین اگر می‌خواهیم در این دنیا زندگی کنیم، باید دنیا را درست بشناسیم تا بتوانیم کشورمان را به خوبی اداره کنیم، چراکه ما در تعامل با دنیا هستیم و مدل‌مان مدل کره شمالی نیست که بخواهیم درب کشور را به روی همه ببندیم. بنابراین ارتباط با دنیا ضرورت است که البته سیاست کشورمان هم در همین راستا بوده است. وقتی صحبت ارتباط می‌شود فوری می‌پرسند ما داریم می‌بازیم یا می‌بریم. این نگاه درست نیست. کسی در دنیا موفق است که ضمن حفظ ارتباطات موثر، از منافع خودش هم دفاع می‌کند. ما اگر فکر کنیم که می‌توانیم با قطع ارتباط با دنیا منافع‌مان را حفظ کنیم، اشتباه کرده‌ایم. خوشبختانه در سه سال گذشته این تعامل اتفاق افتاده و در حوزه آکادمیک هم شرایط‌مان از این منظر بسیار بهتر شده است.

منطقی انتخاب کنیم

جعفریان با بیان اینکه سفید و سیاه مطلق در دنیا وجود ندارد، گفت: ما در یک دنیای خاکستری زندگی می‌کنیم. بنابراین اینکه فرض کنیم کسی وجود دارد که برای هر کاری یا برای ریاست جمهوری کاملا خوب است، فرضی اشتباه است. بنابراین باید ببینیم که چه کسی بهترین نقاط قوت را دارد. به عنوان مثال در ریاست جمهوری باید کسی را انتخاب کنیم که بیشترین نقاط توان سیاسی و مدیریتی را با کمترین نقطه ضعف فردی داشته باشد و این فرد برای ریاست جمهوری مناسب است. حال این به این معنی نیست که سایرین بد یا خوبند. بلکه منطق برای انتخاب رییس جمهور این است که چه کسی می‌تواند بهتر سیستم را اداره کند و از نظر مدیریتی و سیاسی توانایی بیشتری داشته باشد و اصلا این درست نیست که بگوییم یک فرد بی‌نقص است و فرد دیگری پر از نقص است. به عنوان مثال شش کاندیدای این دوره از ریاست جمهوری هر یک نقاط قوت و ضعف خود را دارند که در سوابق‌شان محسوس است. بنابراین اگر با این موضع انتخاب کنیم بهتر است و در عین حال بعد از انتخاب هر یک هم مواظب باشیم و نظارت کنیم.

وی تاکید کرد که البته باید بدانیم که هیچ دولتی هم نمی‌تواند تمام مشکلات را حل کند. اینکه بگوییم ما فلان کار را می‌کنیم و همه چیز درست می‌شود، حرف نپخته‌ای است. چه کسی می‌تواند همه چیز را درست کند؟. اصلا کجای دنیا در چهار سال همه‌چیزش درست شده است؟. اصلا چنین چیزی وجود ندارد. در نتیجه اگر ما یک مسیر را انتخاب کنیم و یک هدف منطقی برایش در نظر بگیریم و خوب هم مدیریت کنیم، می‌توانیم در هر دولتی به اندازه چهار سال نتیجه بگیریم. چرا که برخی مشکلات ۱۰ سال طول می‌کشد تا حل شوند و برخی هم چند ماهه حل می‌شوند. بنابراین ادعای اینکه ما همه چیز را درست می‌کنیم، اشتباه است و منطقا و عقلا قابل قبول نیست.

جعفریان همچنین گفت: از طرفی وقتی مردم به طور قوی در انتخابات شرکت می‌کنند، همه درباره ایران احساس متفاوتی دارند. چون تبلیغات خارج از کشور درباره ایران این است که مردم کاری به نظام ندارند، اما وقتی مردم مشارکتی ۷۰ درصدی در انتخابات دارند که از میزان مشارکت در کشورهایی که ادعای دموکراسی دارند، بیشتر است، همه تئوری‌هایشان زیر سوال می‌رود. بنابراین مردم حضور یابند و یک نفر را به صورت منطقی از بین همین افراد خاکستری انتخاب کنند. اگر چنین اتفاقی بیفتد، این مدل مردم‌سالاری دینی که در کشور ما وجود دارد و بسیار جوان است، شکفته می‌شود. چرا که در حال حاضر می‌بینیم که کشورهایی که سال‌هاست سابقه دموکراسی دارند با عوارض آن مواجه شدند. چراکه ناگهان فردی رییس جمهور می‌شود که اصلا این کاره نبوده است. اما مکانیسم دموکراسی به گونه‌ای است که چنین فردی هم می‌تواند رییس جمهور شود. بنابراین اگر مردم ما رای دهند و حضور آگاهانه داشته باشند، تنها راهی است که مدل مردم‌سالاری دینی کشور ما به جای خوبی می‌رسد.

وی ادامه داد: البته اشکال فرهنگی ما این است که در همه چیز عجول هستیم. اما این مدل اصلا با عجله جور در نمی‌آید و راه رسیدن به هدف این است که حوصله کنیم و با منطق در انتخابات شرکت کنیم و دقت کنیم که چه کسی می‌تواند کشور را با عوارض کمتر و موفقیت بیشتر اداره کند.

جعفریان با بیان اینکه تحریم و نه گفتن به انتخابات بزرگترین اشتباهی است که در طول تاریخ انقلاب ممکن است رخ دهد، گفت: این کار نه‌تنها اثر مثبتی ندارد، بلکه اثر منفی دارد. ممکن است گاهی هیچ‌یک از کاندیداها را نپسندیم، اما این موضوع مشکلی را حل نمی‌کند. اما اگر از بین همان افراد کسی را انتخاب کردیم، شانس فردی که نسبت به بقیه بهتر است، ‌ بیشتر می‌شود. با این کار هم توان ملی و هم قدرت چانه‌زنی مسوولان‌مان را بالاتر می‌بریم و هم ما به عنوان مردم اثر خودمان را گذاشته‌ایم. تحریم انتخابات یعنی اینکه من به عنوان شهروند جامعه نه نقشی در جامعه دارم و نه برایم مهم است که چه اتفاقی می‌افتد. این درحالیست که برای همه مهم است که چه اتفاقی می‌افتد. بنابراین باید به کسی رای دهیم که می‌تواند کاری کند که کمتر اتفاقات ناخوشایند رخ دهد.

رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران در پایان صحبت‌هایش در توصیه‌ای به دانشجویان نیز گفت: دانشجویان اهل فکر هستند و حتما بررسی می‌کنند و معمولا هیجان بیشتری دارند و توصیه می‌کنم که تحت تاثیر فضاها قرار نگیرند. بلکه باید خوب نگاه کنند و حرف‌ها را بشنوند و ببیننند حرف‌های کاندیداها برنامه است یا شعار و اگر برنامه است، عملیاتی است یا خیر و سپس انتخاب کنند. در عین حال انتظار این است که دانشجوی ما آگاهانه‌تر انتخاب کند.



برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha