سلامت نیوز-*مهدی بهلولی: استفاده از تبلت و موبایل را که اکنون بسیار در مدارس شایع است، میتوان بهعنوان طرح «هوشمندسازی مدارس» محسوب کرد و آن را زیرمجموعه هوشمندسازی مدارس قرار داد.
به گزارش سلامت نیوز، آرمان نوشت: در زمان وزارت آموزشوپرورش وقت در دولت دهم هوشمندسازی مدارس سرعت بیشتری به خود گرفت، اما هوشمندسازی واقعی در مدارس رخ نداد و بیشتر حرکتی نمایشی بود. در مدرسهای با امکانات بسیار محدود، یک کلاس مرتب شد و کامپیوتری قدیمی در آن قرار گرفت و به آن هوشمندسازی مدرسه اطلاق شد. متاسفانه در ایران این امر با رویکردی منطقی و علمی پیش نرفت. مشخص است مدارس نیز در عصر رسانه و ارتباطات از تغییرات و تحولات تکنولوژی متاثر میشوند.
ابزارهای تکنولوژیک و پیشرفت تحصیلی
تحقیقات جهانی نشان دادهاند استفاده بیش از اندازه از تبلت و موبایل لزوما بهمعنای بهبود کیفیت آموزش نیست. افراد تصور میکنند با گسترش ابزارهای ارتباطی در عصر ارتباطات ناگزیر به استفاده از وسایل تکنولوژیک و ارتباطی هستند، اما با بررسی نتایج این طرح در کشورهایی که آن را اجرا کردهاند، میتوان دریافت این امر به افزایش کیفیت آموزشی منتهی نشده است. میتوان گفت اگر بخواهیم به سمت استفاده از گوشی و تبلتهمراه در مدارس برویم، باید برای استفاده از آنها برنامه آموزشی داشته باشیم. اتفاقی که اکنون درمورد استفاده از این وسایل تکنولوژیک افتاده، استفاده صوری از این وسایل در مدارس است. بنابراین باید نرمافزارهای آموزشی برای استفاده از آنها درنظر گرفته شود تا این کار بهصورتی هدفمند صورت گیرد. معلمان نیز نقشمهمی در استفاده از ابزارهای تکنولوژیک آموزشی دارند. آنها باید دقیقا بدانند از این ابزارها چگونه باید استفاده کرد تا استفاده از آنها علمی باشد و سبب افزایش بهرهوری وکیفیت آموزش در دانشآموزان شود. اکنون در برخی از مدارس غیردولتی پایتخت استفاده از وسایل تکنولوژیک ابزاری برای جذب دانشآموزان شده است.
فواید ابزارهای آموزشی نوین
کتب درسی در ایران بهصورت کاغذی تولید و میان دانشآموزان توزیع میشود. پس از سالها تجربه میتوانیم از روش توزیع کتابهای درسی کاغذی در میان دانشآموزان فاصله گرفته و بهسمت کتابهای الکترونیکی گام برداریم. دورشدن از تولید کتابهای درسی کاغذی فواید قابلتوجهی برای محیطزیست دارد و به حفظ آن کمک میکند. سالانه میلیونها کتابدرسی در کشور تولید و توزیع میشود. استفاده از تبلت و موبایلهای هوشمند در میان افراد جامعه مرسوم است؛ بنابراین ورود این فناوریها به کلاسهای درس نیز تصوری پیشبینیناپذیر و دور از ذهن نیست. در این صورت از فاصله مدارس و ابزارهای تکنولوژیک کم میشود. همچنین دانشآموزان از موبایل و تبلت در کلاسهای استفاده کرده و دیگر بهدور از هرگونه فناوری ارتباطات و اطلاعات به تحصیل مشغول نمیشوند. اما آموزش همراه با تبلت و موبایل پیامدهای خاص خود را نیز دارد و حتی تاثیرات تبلت بر دانشآموزان با موبایل متفاوت است. بیشتر دانشآموزان استفاده از موبایل را به تبلت ترجیح میدهند. این وسیله ارتباطی در قیاس با تبلت ابزاری کوچکتر است و دانشآموزان از آن راحتتر استفاده میکنند. از سوی دیگر، تشکیل گروه و جمعشدن تمام دانشآموزان در کنار یکدیگر بههمراه موبایلهایشان راحتتر است. در صورت فراهمآمدن این فضا در مدرسه و استفاده آسان دانشآموزان از موبایل یا تبلت خود معلمان میتوانند در زمینه آموزش از ابزاری مانند اینترنت استفادههای فراوانی ببرند. آنها میتوانند مفاهیم درسی و آموزشی را با پژوهشهای اینترنتی پیش برده و انجام دهند.
کارشناسان چه میگویند؟
در زمینه استفاده از این ابزارها در زمان آموزش میان کارشناسان اختلافات فکری بسیاری است. بهاعتقاد برخی از آنان با استفاده از گوگل کلاسها و مدارس وجهه دیگری پیدا میکنند، اما منتقدان به استفاده از وسایل تکنولوژیک در آموزش معتقدند اطلاعاتی که دانشآموزان بهکمک موبایل هوشمند میتوانند در فضای مجازی جستوجو و به آن دسترسی پیدا کنند، اطلاعات و دانش اندیشیدهشده و عمیق نیست و در برخی از موارد استفاده از آنها میتواند برای دانشآموزان مضر باشد و نتیجه عکس بههمراه داشته باشند. بههرصورت کلاسهای درس در جهان درحال تغییر است و بهسمت هوشمندسازی و استفاده درست از فناوریهای نوین اطلاعاتی میرود. ایران نیز میتواند از دستاوردهای جهانی در این زمینه استفاده و به این سمت حرکت کند و علاوه بر حفظ نکات مثبت طرحها و دستاوردهای جهانی نکات منفی آنها را نیز به حداقل ممکن رسانده و از آنها جلوگیری کند. بیشترین موارد استفاده از موبایل و تبلت به مراجعه به اینترنت برای فهم بیشتر مطالب درسی برمیگردد. در برخی از دروس مثل زیستشناسی یا هندسه میتوان درس را با استفاده از اینترنت بهصورت جذابتری ارائه داد. این ابزارها بستگی به هر درس کارکرد ویژه خود را دارند. بهعنوان مثال، در کلاس ریاضی میتوان از نرمافزارهایی که نمودار رسم میکنند، بهعنوان ابزاری برای یادگیری بیشتر درس استفاده کرد. نکته قابلتوجه استفاده از نرمافزار خاص، ویژه آموزش هر درس است. معلم نیز در صورتی که آموزش کافی در استفاده از این نرمافزارها دیده باشد، میتواند بهگونهای موثر کیفیت آموزش را بهبود ببخشد.
چرا هوشمندسازی موفق نبود؟
در دولت دهم از هوشمندسازی هفتهزار مدرسه در هر سال خبر دادند، اما بهرغم تبلیغات وسیع درباره این تصمیم هیچبودجهای برای این کار در نظر گرفته نشد و تمام اقدامات در این زمینه نیز با استفاده از مبالغدریافتی از والدین صورت گرفت. بنابراین هوشمندسازی در مدارسی که اولیا قدرت پرداخت پول و ایجاد سایت در مدارس را داشتند، از حالت نمایشی بیرون آمد، اما در مدارس دیگر هرگز اجرا نشد. یکی از ویژگیهای دولتهای نهم و دهم انجام اقدامات نمایشی بود. هوشمندسازی مدارس نیز یک نمونه از این اقدامات است، زیرا زیرساختی برای هوشمندسازی مدارس فراهم نبود. اولین گام در این مسیر میتوانست آموزش معلمان باشد؛ آنها باید چگونگی استفاده از ابزارهای آموزشی را فرامیگرفتند، اما متاسفانه هیچگونه اقدامی در این زمینه انجام نشد، به این دلیل که بودجه مناسبی برای این کار اختصاص ندادند و مدارس و کادر آموزشی آنها نیز آموزش مناسبی در این زمینه ندیدند و در عوض، اغلب اوقات به نصب یک تابلو «مدرسه هوشمند» بر سردر مدارس و قرار دادن چند کامپیوتر در یک اتاق بسنده شد.
* کارشناس مسائل آموزشوپرورش
نظر شما