سلامت نیوز:بیش از 17ماه است که تمام کشورها با بیماری کرونا دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. در کنار مشکلات اقتصادی، ارتباطات اجتماعی و آموزش از راه دور، حالا مساله جدی‌تری مطرح می‌شود و آن هم سلامت روان است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه صبح نو ،استرس و نگرانی بیماری ناشناخته کرونا تاثیرات زیادی بر روان همه مردم جهان گذاشته است. تاثیر کرونا بر اعصاب و روان به قدری زیاد بوده است که روانشناسان خبر از موج افسردگی و بیماری‌های روانی مختلف بعد از اتمام کرونا می‌دهند. بررسی‌های سامانه خودارزیابی روانشناختی نشان می‌دهد که در طول ۶ماه اول شیوع کرونا ۹ تا ۱۱درصد استرس، اضطراب و افسردگی شدید و متوسط گزارش شده و اکنون این رقم به ۱۶درصد افزایش یافته است.
فشارهای روانی به‌ویژه سوگ گسترده ناشی از بحران کرونا و پیامدهای آن از یک‌سو و تغییرات اقتصادی و اجتماعی و افزایش گرانی و بیکاری از سوی دیگر، بستر تغییر و تعمیق الگوی آسیب‌های اجتماعی را فراهم کرده است. در این دوران، تنه ا ۱۷درصد از ۱۱۶کشور جهان، بودجه‌های مربوط به خدمات سلامت روان خود را افزایش داده‌‌اند که حداکثر میزان آن نیز حدود دو درصد از بودجه بهداشتی آن کشورها بوده است.
یکی از بسترهای اصلی برای تامین خدمات تخصصی روانشناختی منسجم و پاسخگو، توسعه بیمه‌های خدمات مشاوره و روانشناختی است که حمایت منابع اجتماعی، قانونی و دولتی لازمه تامین آن و تسهیل دسترسی مردم به این خدمات است؛ بنابراین دولت و مجلس باید بر توسعه پوشش بیمه‌ای خدمات مشاوره‌ای برای تقویت بهره‌گیری مردم از این خدمات و به‌ویژه گروه‌های اجتماعی کم‌برخوردار، توجه و تامل بیشتری کنند. دکتر «محمد حاتمی»، رییس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره گفت:
«بیش از یک سال درگیر کرونا هستیم؛ بیماری‌ای که ابعاد مختلف زندگی عادی‌مان را تحت‌تاثیر قرار داده است. وقتی زندگی از روند عادی خود خارج شود تحمل و پذیرش آن دشوار می‌شود. ترس غیرمنطقی، محدودیت‌ها، تغییر سبک زندگی، مشکلات اقتصادی، تعطیلی مدارس، دانشگاه‌ها و کسب‌وکار عواملی بوده‌اند که سلامت روان را تحت‌تاثیر قرار داده است.
از زمان کرونا مراجعه در فضای مجازی برای رصد اطلاعات روانشناسی دو برابر شده است. شبکه‌های مجازی هم فرصت هستند، هم تهدید. به همین دلیل هم شبکه‌های مجازی را باید به فرصت تبدیل و هم مردم را باید قانع کنیم که برخی سودجویی‌ها در این فضا و اطلاعات اشتباه می‌تواند بر سلامت روان افراد اثرات مخربی بگذارد.»
رییس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره، با بیان اینکه روند سلامت روان جامعه رو به بحران حرکت می‌کند، گفت: «از همین امروز باید مساله سلامت روان جامعه را در دستورکار قرار دهیم. فشار بسیاری روی جامعه است که نیازمند راهکارهای عمل و تخصصی است. باید ستاد ملی مبارزه با کرونا، نهادها و ارگان‌ها همه دست‌به‌دست هم دهند تا سلامت روان و تاب‌آوری مردم را افزایش دهند. سازمان نظام روانشناسی و مشاوره با تمام ظرفیت و سرمایه انسانی آماده همکاری است؛ به‌ویژه روانشناسان و مشاوران باید بسته‌های آموزشی همچون افزایش ارتباط با دیگران، کاهش استرس و نگرانی، خودمراقبتی، دیگرمراقبتی و مساله کودکان و نوجوانان را در دستورکار خود قرار دهند.»
سلامت روان مردم خوب ارزیابی نمی‌شود
رییس سازمان نظام روانشناسی گفت: سلامت روان مردم را خوب ارزیابی نمی‌کنم و در پساکرونا وضعیت بدتر هم می‌شود. از نظر روانشناسی، افراد شرایط استرس‌زایی را تجربه می‌کنند. الان مردم همه تنهایی را تجربه کرده و به‌دلیل این تنهایی نمی‌توانند مسائل خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. در همین رابطه، مسوولان و ارگان‌ها مثل خود صداوسیما باید برای افزایش سلامت روان مردم برنامه‌هایی را در نظر بگیرند. باید رسانه ملی پای‌کار بیایید و برنامه‌های متنوع و کارشناسی‌شده‌ای در این رابطه ساخته شود.»
حاتمی اضافه کرد: «۶هزار مرکز مشاوره در سراسر کشور و حدود هزار کلینیک در کشور داریم و تحقیقات نشان داده از شیوع کرونا میزان مراجعه به این مراکز افزایش داشته است. روزانه ۱۰۰هزار مشاوره در کشور انجام می‌شود که بیشترین آن درباره رابطه والدین با فرزندان بوده است. اصولا اختلالات روانی مزمن هستند و مردم با آن زندگی می‌کنند و زمانی مراجعه می‌کنند که دیر شده است.
به همین دلیل مسوولان سلامت روان مردم را در نظر بگیرند. اگر مردم با نشانه‌های روانشناختی مثل وسواس، بیش‌فعالی، افسردگی و... مواجه شدند به مراکز مشاوره مراجعه کنند.»
مشکلات اجتماعی ناشی از بی‌توجهی به سلامت روان
«زینب رمضانعلی پور»، روانشناس و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار درباره اهمیت توجه به رسیدگی سلامت روان گفت: «بی‌توجهی به سلامت روان جامعه مشکلات و ناهنجاری‌های اجتماعی ازجمله اعتیاد را به دنبال خواهد داشت. بچه‌ها رشدشان در فضای اجتماعی شکل می‌گیرد. به همین دلیل بحث آموزش‌وپرورش در این میان مهم است. شعار روز جهانی سلامت روان امسال «سلامت روان برای همه، سرمایه‌گذاری بیشتر و دسترسی بیشتر برای همه در همه‌جا» انتخاب شده است.
سلامت روان به معنای آرامش ذهنی، احساس خودکارآمدی و خودتوانمندی است و به‌عبارت‌دیگر، براساس این تعریف کسی که بتواند از عهده شرایط زندگی خود به‌خوبی بربیاید از سلامت روان برخوردار است و سلامت روان یکی از ابعاد سلامت است. کسی که بتواند ارتباطات مثبت با محیط برقرار کرده و مشکلات پیرامون خود را به‌درستی رفع کند و از نظر شغلی و محیطی فرد مفیدی محسوب شود دارای سلامت روان است.»او افزود: «اگر خانواده یا معلمان مساله حادی دارند به آنها پیشنهاد می‌شود که به دفاتر خدمات روان و مشاوره مراجعه کنند.
چراکه یادگیری مهارت‌های ارتباطی و مقابله‌ای می‌تواند به آنها در مواجهه با کودکان و دانش‌آموزان و حتی در زندگی‌شان کمک کند؛ البته این مهارت‌ها براساس اقلیم و خانواده‌ها متفاوت خواهد بود. مهم‌ترین پیشنهاد ما این است که تمام پروتکل‌ها نیازمند پیوست سلامت روان هست تا توصیه‌های لازم روانشناختی با توجه به نیاز اقشار جامعه صورت بگیرد.» این روانشناس افزود:
«در شرایط کرونایی از توجه به وضع دو گروه سنی سالمندان و کودکان نباید غافل شویم و باید بیشتر مراقب این گروه‌های سنی باشیم و از القای نگرانی بیشتر به آنها باید پرهیز کنیم. کودکان و سالمندان آسیب‌پذیرترین گروه‌ها در این روزها هستند و مراقبت از افراد آسیب‌پذیر در این روزهای بحرانی بسیار مهم است.
بهتر است زمانی که در کنار افراد پیر و سالمند هستیم از اینکه ابتلای ویروس کرونا بیشتر به این قشر آسیب می‌زند چیزی نگوییم که برای آنها آزاردهنده باشد و سعی کنیم تا جای ممکن با سالمندان از طریق تلفن و فضای مجازی در ارتباط باشیم. کودکان هم گروه دیگری هستند که همیشه استرس و اضطراب‌های خود را به‌صورت علنی بیان نمی‌کنند و گاهی به‌صورت گریه یا تغییر رفتار استرس‌های خود را نشان می‌دهند و ممکن است خانواده‌ها از این تغییر رفتارها ناراحت شوند؛ در این‌باره لازم است آنان را حمایت کرده و شرایط مناسب برای بازی کردن آنها مهیا کرده و آنها را به انجام فعالیت‌های مفید و سرگرم‌کننده تشویق کنیم. در حضور کودکان اخبار بد و ناراحت‌کننده را مدام بازگو نکنیم.»
او تاکید کرد: «اکنون یکی از اصلی‌ترین مسائلی که تهدیدکننده سلامت جامعه است، تغییر شرایط زندگی و استرس‌های ناشی از شیوع بیماری‌هاست. شرایط زندگی تغییر کرده و باعث هراس از ابتلا در افراد شده و بهتر است برای رهایی از این حالات حتما کمک و مشاوره بگیریم و توصیه ما ضمن دوری از ترس و استرس بی‌مورد، رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی مقابله با شیوع کروناست. افراد می‌توانند به نزدیک‌ترین مرکز جامع خدمات سلامت در محل زندگی خود مراجعه کرده یا از طریق تماس تلفنی با سامانه۴۰۳۰ از مشاوران این مراکز مددخواهی کنند.»
نظر شما