آمار وبا در ایران
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شهروند،حدود 200 سال قبل وبا یکی از شایعترین دلایل مرگ ایرانیها بهشمار میرفت. آن دورهای که پادشاهان قاجار تنها به فکر خوشگذرانی خودشان بودند و هیچ توجهی به بهداشت و سلامت مردم نمیشد، وبا تاثیر زیادی در مرگ زودرس ایرانیها ایفا میکرد.
آمارها نشان میدهد که حدود 120 سال قبل هفت اپیدمی وبا در ایران رخ داد که به گواه تاریخ فقط در شهر شیراز دوسوم مردم جانشان را از دست دادند. این بیماری از هند وارد ایران شده بود و مردم در خلیجفارس، بوشهر و تبریز با آن دست به گریبان شده بودند.
چند سال بعد وقتی وبا در گیلان همهگیر شد، بیش از 500هزار نفر جانشان را از دست دادند و کار به جایی رسید که تلفات به دربار محمدشاه رسید و دو همسر و یک دختر و پسر شاه هم بر اثر وبا مردند.
سختترین وبا در دوره رضاشاه در ایران رخ داد و همه ایران را درگیر کرد. هزاران نفر در این دوره بر اثر وبا از دنیا رفتند. اما کمکم با بهبود شرایط بهداشتی در کشور بحث وبا در ایران کمرنگ شد تا اینکه در سال 1377 یک اپیدمی رخ داد و بیش از 11هزار نفر به این بیماری مبتلاشدند. هر چند که آمار فوتیها به دلیل افزایش علم پزشکی کاهش پیدا کرده بود، اما آمار بالای بیماری در آن دوره خطرناک به نظر میرسید.
در حال حاضر آمارها نشان میدهد که وبا دوباره در غرب ایران شیوع پیدا کرده است. در کردستان 16 نفر به این بیماری مبتلا شدهاند و در کرمانشاه چند نفری مشکوک به درگیری با وبا هستند.
تفاوت اساسی وبا با کرونا
حسین کرمانپور، مدیر اورژانس بیمارستان لقمان توصیه میکند که این روزهای گرم مراقب مصرف آب آشامیدنی خود باشید و اگر خواستید کنار رودخانه تنی به آب بزنید، مواظب باشید آب وارد دهان و بینی شما نشود.
او با تاکید بر اینکه منشأ وبا باکتری و ویروس نیست، به این موضوع صحه میگذارد که نوع درگیری با این بیماری تنفسی نیست، حتی انتقال از راه تماس با بیماری مبتلا به وبا نیز رخنمیدهد، به همین دلیل تفاوت اساسی با کرونا وجود دارد.
این پزشک توضیح میدهد که آغاز ناگهانی اسهال رقیق شدید و بدون درد و تب از نشانههای بیماری وباست. در بیماران مبتلا به وبا اسهال بهشدت زیاد است و گاهی فرد روزانه 30 لیتر آب از بدنش دفع میشود که این میزان دفع آب سبب اسیدوز و درنهایت مرگ فرد میشود.
هر چند که به اعتقاد این پزشک تب در بیماران مبتلا به وبا کمتر شایع است، اما استفراغهای زیاد بدون حالت تهوع امان از بیمار میبرد و دردهای عضلانی خصوصا درد پشت ساق پا فرد بیمار را بهشدت اذیت میکند، زبان خشک، چشمها گودرفته و نبض ناتوان است.
او به این موضوع اشاره میکند که مهمترین راه انتقال بیماری وبا سبزیجات آلوده است، زیرا متاسفانه در بسیاری از موارد سبزیجات با کود انسانی آبیاری میشود و دارای بیشترین آلودگی هستند. باکتری وبا در میوهها، سبزیجات خام، آبهای ساکن (راکد)، محصولات دریایی و غذاهای آلوده وجود دارد. در زمانی که این بیماری در محدودهای دیده میشود، باید از مصرف لبنیات غیرپاستوریزه نیز اجتناب کرد.
بیماری خطرناک اما قابل کنترل
حمید سوری، اپیدمیولوژیست و استاد دانشگاه شهید بهشتی در گفتوگو با «شهروند» توضیح میدهد که با وجود آنکه وبا بیماری خطرناک و مرگآوری است، اما به آسانی هم قابل پیشگیری و کنترل است؛ تنها کافی است که آب دفعشده از بدن کنترل شود.
او میگوید که نخستین مرحله درمان، نوشاندن آب و الکترولیتها به بیمار است. گام بعدی، دادن آنتیبیوتیک است که هم کمک به کاهش حجم مدفوع کرده و هم مدت بیماری را کوتاه، همچنین سیکل انتقال را کوتاه و قطع میکند.
او میگوید در هر جایی که هستید و متوجه شدید که به این بیماری مبتلا شدهاید بهتر است مصرف آب را قطع و از آبهای معدنی استفاده کنید، حتی اگر دسترسی به سرم هم ندارید، میتوانید با آب و کمی شکر و نمک(ors) تهیه و مصرف کنید. این مواد میتواند اثر سرم را داشته باشد و کمبود آب بدن را جبران کند.
آنتیبیوتیک تتراسایکلین و داکسی سایکلین نقش مهمی در کاهش مدت و شدت بیماری وبا دارند. سایر آنتیبیوتیکهایی که بهرهگیری میشوند، دربرگیرنده سیپروفلوکساسین و آزیترومایسین هستند. برای کودکان و زنان باردار سفیکسیم، آمپی سیلین، آزیترومایسین و اریترومایسین مناسب است.
او توضیح میدهد که تفکر غلطی که در برخی از موارد وجود دارد این است که برخی معتقدند اگر کودک شیرخوار دچار وبا شد، شیر مادرش قطع شود که این کاملا اشتباه است، زیرا با این کار یک گام کودک به مرگ نزدیک میشود. اگر کودکی به وبا مبتلاشد، میتوان از خشکی پوست روی شکمش به آن پی برد. بلافاصله باید مصرف مایعات برای کودک افزایش یابد و خوراندن ors هم به بهبود او بسیار کمک میکند.
سوری به این موضوع تاکید میکند که مخزن اصلی وبا انسان است، اما جانداران ریز آب هم که در محل ورود رودخانه به دریا و در آبهای کمی شورمزه نیز وجود دارند، میتوانند منابع انتقال وبا باشند. آنها مواد غذایی شستهشده در این آبها و صدفهایی را که در آن آبها زندگی میکنند، آلوده میکنند که میتوانند سپس به انسان منتقل شوند. وبا در روده کوچک انسان ساکن میشود و هنگامی که هوا گرم باشد این باکتری رشد میکند.
او تاکید میکند که بهترین راه پیشگیری از ابتلا به وبا ضدعفونی و شستوشوی صحیح میوهجات و سبزیجات است. استفاده از آب آشامیدنی سالم تصفیهشده، رعایت بهداشت و شستوشوی مرتب دستها با آب و صابون، خودداری از مصرف موادغذایی، آبمیوه و آبهویج، معجون و دیگر مواد خوراکی و نوشیدنیها تاثیر بسزایی در کاهش بیماری دارد.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در حال حاضر سفر عتبات عالیات و سفر حج در حال برگزاری است، توصیه کرد که افراد حتما از آبهای معدنی استفاده کنند. شستوشوهای خود را حتما با آب لولهکشی انجام دهند و از شستن لباسها کنار چشمه یا آبهای راکد خودداری کنند.
در کشورهای همسایه اپیدمی وبا وجود دارد
مریم مسعودیفر، رئیس اداره بیماریهای منتقله از آب و غذای وزارت بهداشت نیز توضیح داد که وقتی ما با بیمارانی که دارای علایم بالینی مشکوک به وبا هستند، مواجه میشویم، نباید منتظر جواب قطعی آزمایشها باشیم. به محض اینکه فرد علایمی مانند اسهال آبکی پیدا کرد، بلافاصله باید نکات بهداشتی لازم و جبران مایعات بدن در دستور کار قرار بگیرد.
او با اشاره به اینکه گزارشها نشان میدهد همهگیری وبا در مرزهای شرقی و غربی، ایران را نشانه گرفته است، بیان میکند: «در بعضی از کشورها وبا هنوز بهصورت همهگیر وجود دارد. به گزارش سازمان بهداشت جهانی در مرز شرقی ایران و در پاکستان همهگیری وبا وجود دارد و احتمال گسترش آن هست، همچنین در برخی از کشورهای غربیِ ایران همهگیری وبا بهطور غیررسمی گزارش شده است.»
مسعودیفر درباره روشهای پیشگیری از مبتلاشدن به وبا بیانمیکند: «برای پیشگیری مصرف آب سالم برای خوردن، شستوشوی میوه و سبزیجات و ضدعفونی میوه و سبزیجات خیلی مهم است. مسألهای که اهمیت دارد دفع صحیح فاضلاب است، چراکه در برخی مناطق ممکن است مدفوع بهصورت غیربهداشتی دفع شود و این مسأله برای انتشار بیماری خطرناک است. موضوعی که مهم است رعایت بهداشت دستهاست. از همه خواهش میکنیم قبل از تهیه و خوردن مواد غذایی شستوشوی دست با آب و صابون حداقل به مدت 20 ثانیه را رعایت کنند.»
او با تاکید بر اینکه وبا بیماری مسری است معتقد است که قرنطینه بیمار نیاز نیست، چون بیماری از طریق مدفوع یا استفراغ دفع میشود. باید مراقبان این بیماران شستن مناسب دستها را مدنظر داشته باشند یا در تماس با محیط پیرامون بیمار از دستکش استفاده کنند. مهمترین نکته برای رعایت نکات بهداشتی، شستوشوی صحیح دست قبل از تهیه و مصرف غذا و بعد از استفاده از توالت است. مورد دیگر دفع صحیح فاضلاب و استفاده از توالتهای بهداشتی است. همچنین باید از آب سالم استفاده شود. شناکردن در رودخانههای جاری که از سلامت آن اطلاع نداریم خطرناک است.»
نظر شما