به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه پیام ما، در طول موج گرما، دمای شبانه افزایش مییابد، جریان خواب مختل میشود و درنهایت به افزایش اضطراب میانجامد. کسانی که برای درمان بیماری روان، دارو مصرف میکنند، در برابر گرمای شدید آسیبپذیرترند
بهدنبال موج گرمایی که اواخر آوریل اروپای غربی و شمالغربی آفریقا را پشت سر گذاشت، موج بیسابقۀ دیگری بخش بزرگی از قارۀ آسیا را فراگرفته است. این امواج گرما، پیامآور تابستانی سوزان است که همراه با گرمایش جهانی ناشی از تغییر اقلیم، زندگی ما را دشوارتر خواهد کرد. در همین حال محققان هشدار میدهند که افزایش دما، امواج گرما را مکرر، طولانیتر و کشندهتر میکند، بهویژه برای آسیبپذیرترین افراد جامعه، از جمله بیماران، افراد مسن و بیخانمانها. اما تحقیقات اخیر نشان میدهد که شدیدترین آسیب برای کسانی است که از اختلالات روان رنج میبرند.
اپیدمیولوژیستهای مرکز کنترل بیماری بریتیشکلمبیا (BCCDC) با مطالعۀ رویداد گنبد حرارتی غربی که در ژوئن 2021 بخشهایی از کانادا و شمالغربی اقیانوس آرام را تحت تأثیر قرار داد، دریافتهاند که افرادی که از مشکلات سلامت روان رنج میبرند، در معرض خطر مرگ ناشی از گرما هستند. «آرین بیکر» در مجله «تایم» نوشته است: براساس این مطالعه که در ژورنال GeoHealth منتشر شده، در آن موج گرما احتمال مرگ افراد با سابقۀ اسکیزوفرنی سه برابر بیشتر از یک هفته با دمای معمولی بود.
«سارا بی.هندرسون»، مدیر علمی خدمات بهداشت محیطی در BCCDC، میگوید: «ما از قبل میدانستیم که اختلال اسکیزوفرنی یک عامل خطر است، اما شدت خطری که در این رویداد خاص مشاهده کردیم بسیار تعجبآور بود؛ یک سر و گردن بالاتر از سایر عوامل خطر.»
آموزش باید در اولویت باشد
به گفتۀ «مایکل لی»، اپیدمیولوژیست BCCDC که نویسندۀ اصلی این مطالعه است، یافتهها نیاز به مراقبت آگاهانه از آثار تغییر اقلیم را نشان میدهد؛ نیازی که بیشتر افراد جامعه تا امروز آن را نادیده گرفتهاند. او میگوید: «از آنجا که رویدادهای گرمایی شایعتر و شدیدتر میشوند، مهمترین کاری که میتوانیم در تابستان پیش رو انجام دهیم این است که آگاهیمان را دربارۀ خطرات رو به افزایش تغییر اقلیم برای افراد مبتلا به مشکلات روان افزایش دهیم و ملاحظات بهداشتی را در نظر بگیریم.»
تقریباً یک درصد از بزرگسالان آمریکایی از اسکیزوفرنی رنج میبرند، ۲.۶ درصد افراد اختلال دوقطبی دارند، و ۶.۹ درصد افسردگی شدید را تجربه میکنند؛ این اختلالات میتوانند آسیبپذیری افراد مبتلا را در برابر اثرات نامطلوب موج گرما افزایش دهند.
گرما بر سلامت روان تأثیر منفی میگذارد، بهطوریکه خشونت بین فردی، نفرتپراکنی و میزان خودکشی در طول موجهای گرما افزایش مییابد، اما این آگاهی بهتازگی در گفتوگوهای جامعه پزشکی ریشه دوانده است. هندرسون میگوید باید تمرکز خود را به عوامل دیگر بدهیم؛ بیخانمانی، انزوای اجتماعی و فقر. در همین حال باید نقش مهم داروها را برجسته کنیم
لی میگوید از منظر بهداشت عمومی، این وضعیت بهمعنی این است که آموزش به افرادی که مشکلات سلامت روان دارند، سرپرستان آنها و همچنین مددکاران باید در اولویت قرار گیرد.
بررسی دلایل اینکه چرا بیماران سلامت روان در دورههای گرمای شدید از گروههای دیگر آسیبپذیرترند، بهتازگی آغاز شده است. در طول موج گرما، دمای شبانه افزایش مییابد و بهدنبال آن جریان خواب مختل میشود و درنهایت به افزایش اضطراب میانجامد. در این میان ممکن است افراد دارای سابقۀ اسکیزوفرنی حتی اگر زندگیشان تهدید شده باشد، از وضعیت جسمانی خود آگاه نباشند. هندرسون میگوید: «اگر در اتاقی با دمای ۵۰ درجه سانتیگراد هستید و خطر را درک نمیکنید، میمیرید. چنین اتفاقی در خانههای بدون تهویه هوای کافی رخ داده است.»
داروها و سطوح خطرناک کمآبی
کسانی که برای درمان بیماری خود دارو مصرف میکنند، در برابر گرمای شدید آسیبپذیرتر هستند. داروی لیتیوم که برای درمان اختلال دوقطبی استفاده میشود، درصورت کمآبی بدن میتواند سمی شود. داروهای ضدافسردگی سهحلقهای (TCAها) میتوانند تعریق بیش از حد بهدنبال داشته باشند که منجر به وقوع سطوح خطرناک کمآبی بدن میشود. داروی کلوزاپین که یک آنتیسایکوتیک قوی است و برای کنترل اسکیزوفرنی استفاده میشود، آنتیکولینرژیک است؛ به این معنی که در کنار عوارض دیگر، تعریق را کاهش میدهد یا متوقف میکند، این درحالیاست که تعریق مهمترین دفاع بدن در برابر گرمازدگی است.
مایکل لی، اپیدمیولوژیست BCCDC: از آنجا که رویدادهای گرمایی شایعتر و شدیدتر میشوند، مهمترین کاری که میتوانیم در تابستان پیش رو انجام دهیم این است که آگاهیمان را دربارۀ خطرات رو به افزایش تغییر اقلیم برای افراد مبتلا به مشکلات روان افزایش دهیم و ملاحظات بهداشتی را در نظر بگیریم
اکثر داروهای ضد روانپریشی که برای روانگسیختگی یا اختلال دوقطبی تجویز میشوند، بر درک افراد از احساس تشنگی تأثیر میگذارند. بدن ما در حالت معمول روش مشخصی را برای اعلام تشنگی بهکار میگیرد، اما با مصرف این داروها نشانههای تشنگی مختل و درنهایت به ایجاد بیماریهای مرتبط با گرما منجر خواهند شد.
لی که مدیر پزشکی کلینیک کلوزاپین بیمارستان عمومی ماساچوست است، میگوید: «این جمعیت آسیبپذیرترین افراد هستند. آنها از پرخطرترین داروهایی استفاده میکنند که میتواند وضعیت و توانایی آنها در تنظیم حرارت بدن را بدتر کند.»
بااینهمه، اینطور که هندرسون میگوید مصرف این داروها نباید در طول وقوع موجهای گرما متوقف شود: «این داروها نجاتدهنده و کاملاً ضروریاند و کیفیت زندگی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی را بهبود میبخشد.»
تمرکز بر حمایت اجتماعی و عوامل خطر
گزارش تایم بر این تأکید دارد که پزشکان بهداشت روان و مددکاران اجتماعی باید از طریق آموزش و حمایت اجتماعی به طیف وسیعی از عوامل خطر بپردازند. روانپزشکان و روانشناسان مدتهاست میدانند که گرما بر سلامت روان تأثیر منفی میگذارد، بهطوری که خشونت بین فردی، نفرتپراکنی و میزان خودکشی در طول موجهای گرما افزایش مییابد، اما این آگاهی بهتازگی در گفتوگوهای جامعۀ پزشکی ریشه دوانده است. هندرسون میگوید باید تمرکز خود را به دیگر عوامل خطر بدهیم؛ بیخانمانی، انزوای اجتماعی و فقر. در همین حال باید نقش مهمی که داروها ایفا میکنند را برجسته کنیم.
از سوی دیگر «رابین کوپر»، استاد بخش روانپزشکی دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو و رئیس اتحادیۀ روانپزشکی اقلیمی میگوید: «روانپزشکان و روانشناسان با علم به اینکه امواج گرما بهصورت دورهای فعال خواهند بود، باید با آموزش روشهای رفتاری مراقبت از خود، فعالانه با بیماران تعامل داشته باشند.» هیدراتاسیون کافی (رساندن آب از طریق وریدی یا خوراکی به بدن فردی که دچار اتلاف زیاد مایعات شده است)، پوشیدن لباس مناسب و داشتن سرپناه مناسب برای آسیبپذیرترین افراد و کسانی که بیماری روانی شدید دارند، باید مورد توجه قرار بگیرد.
درحالیکه بیشترین بیماران اسکیزوفرنی در مطالعۀ بریتیشکلمبیا اکنون خانهدار شدهاند، بیخانمانی همچنان عامل خطر اصلی در جریان موجهای گرمایی است. مطب مشاورۀ سلامت روان لی در کلینیک Freedom Trail بوستون پایین پناهنگاه بیخانمانها قرار گرفته است. درهای این پناهگاه اما بین ساعت 9 تا 5 بعد از ظهر بسته است. لی میگوید در طول موج گرما، پناهگاهها باید باز باشند تا زندگی افراد نجات یابد. از نگاه او خوب است که کلینیکهای سلامت روان بیشتر از این مراقبتهای پیشگیرانه را در نظر بگیرند و ارزیابی خطر موج گرما را مانند ارزیابی خودکشی جدی بگیرند.
پیش از این نیز روزنامه «گاردین» در گزارشی به نقل از «لاورنس وینرایت»، روانپزشک و استاد دانشگاه آکسفورد، نوشته بود که در سالهای اخیر تحقیقات فراوانی نشان دادهاند که موج گرما میتواند وخامت بیماریهای روانی را بیشتر کند. به گفتۀ او در طول موجهای گرمایی، نرخ خودکشی و سطح مرگومیر بالا میرود و ممکن است علائم افراد دارای اختلال روانی در چنین شرایطی تشدید شود. پژوهشی که سال ۲۰۰۷ در بریتانیا انجام شد، نشان میدهد بهازای هر یک درجه سانتیگرادی که به میانگین حرارتی ۱۸ درجه اضافه میشود، نرخ خودکشی هم تا ۳.۸ درصد افزایش پیدا میکند. علاوهبراین، به گفتۀ «تحسین جافری»، رئیس مرکز مری رابینسون در دانشگاه گلاسکو کالدونیان، شواهد نشان میدهند که با افزایش حرارت میزان مراجعه به مراکز درمانی مرتبط با اختلالات روانی نیز بالا میرود. محققان پیش از این دریافتهاند که افزایش دما با افزایش خشونت و حالت تهاجمی ارتباط دارد و احتمالاً با تأثیر بر هورمونهای بدن، عملکرد قوۀ ادراک و شناخت را دچار مشکل میکنند.
تغییر اقلیم و وقوع امواج گرما تهدیدی برای سلامتی است، اما به عکس سیل، امواج گرما قابل پیشبینی هستند و این یعنی نباید شاهد مرگومیر ناشی از امواج گرما باشیم. موج گرما و تأثیرات آن بر سلامت روان، یادآور آن است که اقدام مناسب برای ما و نسلهای آینده، آگاهیرسانی و مقابله با تغییر اقلیم است.
نظر شما