در مطالعات اجتماعی، مفاهیم «توسعه اجتماعی» و «پایداری اجتماعی» اهمیت بسیاری دارند. این دو مفهوم نقش حیاتی در بهبود زندگی افراد و حفظ تعادل میان نیازهای اجتماعی و محیط‌زیست ایفا می‌کنند.
در متن حاضر، تلاش می شود تا به سوالاتی از قبیل اینکه توسعه اجتماعی چیست؟ پیش نیازهای توسعه اجتماعی کدامند؟ پایداری اجتماعی چیست؟ ارتباط توسعه اجتماعی با پایداری اجتماعی در چیست؟ پاسخ داده شود.
توسعه‌اجتماعی
از نظر فیلگیرا و فیلگیرا[۱] (۲۰۰۱) به دلیل فراوانی دیدگاه‌ها و اختلافات نظری در مورد توسعه اجتماعی، تعریف دقیقی از این مفهوم وجود ندارد. توسعه اجتماعی هم می‌تواند به معنای بهبود شرایط و کیفیت زندگی جمعیت باشد و هم به معنای توزیع دارایی‌های تولیدشده. یعنی نه تنها به ارتقاء موقعیت افراد از نظر کیفیت زندگی بلکه به تسهیل دسترسی همگان به منافع اقتصادی و اجتماعی نیز می‌پردازد. پیش نیازهای توسعه اجتماعی
در این راستا، تحقیقات ارائه‌شده توسط سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (۲۰۱۴) می‌تواند مفید واقع شود. این تحقیقات چندین شاخص را برای بیان آن معرفی کرده‌اند از قبیل شاخص‌های محیط کلان، شاخص‌های خودکفایی، شاخص‌های عدالت، شاخص‌های سلامت، شاخص‌های همبستگی اجتماعی و شاخص‌های تحصیل و آموزش.
تمام این پیش نیازها با یکدیگر تداخل و تعامل دارند و برای دستیابی به توسعه پایدار و سالم، نیاز به توجه به تمامی این جوانب است. شکل (۱) می تواند نماینگر پاسخ سوال در مورد اینکه توسعه اجتماعی چیست؟ باشد.
پیش نیازهای توسعه اجتماعی
در مورد اینکه پیش نیازهای توسعه اجتماعی چیست؟ توافق نظر وجود ندارد؛ زیرا توسعه اجتماعی به عنوان یک فرآیند پیچیده، به پیش‌نیازهای متعددی نیاز دارد و هر جامعه و کشوری با توجه به شرایط و وضعیت واقعی منطقه خود به تحلیل عمیق‌تر و برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای دستیابی به آن نیاز دارد.
پیش نیازهای توسعه اجتماعی شامل اقتصاد پایدار و توزیع عادلانه ثروت، تحصیلات و آموزش مناسب، سلامت و بهداشت، ادراک از حقوق انسانی، مشارکت اجتماعی و دموکراسی، حفظ فرهنگ و هویت ملی و امنیت و پایداری اجتماعی است.پیش نیازهای توسعه اجتماعی
پایداری اجتماعی چیست؟
پایداری اجتماعی به معنای حفظ تعادل بین نیازها و آرزوهای اجتماعی در طولانی مدت و تضمین منافع اجتماعی و محیط‌زیست است. این مفهوم تلاش می‌کند تا بهبودهای اجتماعی را در مدت طولانی حفظ کند و از تخریب منابع طبیعی جلوگیری کند.
بوستروم[۲] (۲۰۱۲) پایداری اجتماعی را شامل دو جنبه مادی و فرآیندی می‌داند. جنبه‌های مادی به عوامل و عناصری اشاره دارد که برای دستیابی به پایداری اجتماعی ضروری هستند. در حالی که جنبه فرآیندی به چگونگی دستیابی به آن اشاره دارد. از نظر ایشان، جنبه‌ها با هم همپوشانی دارند و اغلب بین جنبه‌های مادی و فرآیندی تفاوتی وجود ندارد، حتی ممکن است یکدیگر را تقویت بکنند.
ارتباط بین توسعه و پایداری اجتماعی
سوالی که اکثرا پیش می آید، این است که ارتباط توسعه اجتماعی با پایداری اجتماعی در چیست؟
می توان بیان کرد که توسعه اجتماعی و پایداری اجتماعی هر دو در جهت بهبود شرایط زندگی افراد جامعه تلاش می‌کنند، اما تا حدودی در رویکرد و محدوده، متفاوت عمل می‌کنند.
توسعه اجتماعی تلاش می‌کند تا کیفیت زندگی و توانمندی‌های اجتماعی افراد را افزایش دهند. از سوی دیگر، پایداری اجتماعی تأکید می‌کند که بهبود اجتماعی در طولانی مدت حفظ شده و منافع فردی و جامعه (با توجه به حفظ محیط‌زیست و منابع طبیعی) تأمین شود. در نتیجه، هر دو مفهوم بهبود زندگی اجتماعی را به دنبال دارند، اما توسعه اجتماعی بیشتر به پیشرفت اقتصادی و اجتماعی در کوتاه مدت تمرکز دارد، در حالی که پایداری اجتماعی به حفظ این بهبودها در طولانی مدت با توجه به محیط‌زیست و منابع معیشتی اهمیت می‌دهد.
[۱] Filgueira and Filgueira
[۲] Boström
نظر شما