به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شهروند، «پیام جوهرچی» با اشاره به اینکه در فروشگاه‌های کشورهای پیشرفته از متقاضیان بابت کیسه‌های پلاستیکی هزینه دریافت می‌شود، می‌گوید: «فروشگاه زنجیره‌ای در جلساتی که برگزار کرده‌ایم، متعهد شدند از عرضه کیسه‌های پلاستیکی به صورت رایگان خودداری کنند.»بنابر نظر او، پیش از این، آیین‌نامه‌ای در ارتباط با کیسه‌های زیست‌تخریب‌پذیر وجود نداشت.
هرچند سازمان ملی استاندارد در جهت تعریف زیست تخریب‌پذیرها طی یک سال گذشته گام برداشته و استانداردهای مرتبط با آن را اعلام کرده، بنابراین تولیدکنندگان باید استانداردهای کیسه‌های پلاستیکی را تغییر دهند. شهریور ١٤٠١ بود که «علی سلاجقه»، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، از تدوین آیین‌نامه حذف پلاستیک کمتر از ٢٥ میکرون خبر داد. پیام جوهرچی، معاون دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست هم گفته بود که این سازمان از سال ٩٤ قصد تدوین آیین نامه را داشت که سال ١٤٠١ به نتیجه رسید.
١٢درصد پسماند کشور، پلاستیک است
به گفته «مهدی خادم‌ثامنی»، مدیرکل دفتر پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست، روزانه ٥٧هزار تن پسماند در کشور تولید می‌شود. بنابرنظر او، ١٢درصد از پسماند کشور، پلاستیک است. این در حالی است که قانون محدودیت استفاده و توزیع کیسه‌های پلاستیکی در کشور، در آبان ١٤٠١ تصویب شده است. هرچند طبق ماده ٣ این قانون، توزیع کیسه‌های پلاستیکی ممنوع است.
خادم‌ثامنی با اشاره به اینکه قانون عدم‌توزیع کیسه‌های پلاستیکی در کشورهای اطراف مانند پاکستان هم تصویب شده است، اظهار می‌کند: «عدم توزیع پلاستیک رایگان، قانون است، اما تا به حال اجرا نمی‌شده است.»به گفته مدیرکل دفتر پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست، با وجود قانون عدم‌توزیع کیسه‌های پلاستیکی، سالانه ٢١تن کیسه پلاستیکی فقط در میادین میوه‌وتره‌بار شهر تهران استفاده می‌شود که رقم بسیار بالایی است.
آیین‌نامه ١٠ ماده‌ای کاهش مصرف پلاستیک، مهر ١٤٠١ تصویب شد
خادم‌ثامنی با اشاره به اینکه پیش از این سازمان حفاظت محیط‌زیست با هماهنگی سازمان صداوسیما، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت کشور، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت آموزش‌وپرورش و سازمان ملی استاندارد، آیین‌نامه اجرایی کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی را تهیه و تقدیم هیأت دولت کرده است، عنوان می‌کند: «آیین‌نامه کاهش مصرف پلاستیک در ١٠ ماده مهر ١٤٠١ تصویب و به دستگاه‌های متولی ابلاغ شده است.»
به گفته مدیرکل دفتر پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست، طبق ماده ٢ این آیین‌نامه، وزارت صمت مکلف به تدوین برنامه‌ای پنج‌ساله است تا سالانه ٢٠درصد از ظرفیت تولیدی کیسه‌های پلاستیکی نازک با ضخامت کمتر از ٢٥میکرون با کیسه‌های زیست‌تخریب‌پذیر یا سازگار با محیط‌زیست جایگزین شود.
قانون، به امید اجرا شدن
خادم‌ثامنی، مدیرکل دفتر پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به اینکه براساس ماده٢ آیین‌نامه کاهش مصرف پلاستیک مقرر شد وزارت صمت و سازمان حفاظت محیط‌زیست شیوه‌نامه‌ای تشویقی را تدوین و وزارت امور اقتصاد و دارایی آن را ابلاغ کند، اظهار می‌کند: «بر اساس ماده ٣ آیین‌نامه، وزارت صمت با همکاری وزارت کشور موظف به تدوین شیوه‌نامه‌ای با هدف کاهش تولید پسماند و محدودکردن تولید، توزیع و مصرف کیسه‌های پلاستیکی هستند.»
او با تاکید بر اینکه در ماده ٣ آیین‌نامه کاهش مصرف پلاستیک بر ممنوعیت توزیع رایگان کیسه‌های پلاستیکی به جز در میوه‌فروشی‌ها و ممنوعیت توزیع کیسه‌های پلاستیکی نازک با ضخامت کمتر از ٢٥ میکرون تاکید شده است، می‌گوید: «این کیسه‌ها بسیار نازک و سبک هستند و تجزیه و بازگشت‌شان به طبیعت بسته به نوع پلیمر و شرایط محیطی بین ٣٠٠ تا ٩٠٠ سال زمان می‌برد.»هرچند مدیرکل دفتر پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست بر این موضوع تاکید داشت که شیوه‌نامه‌ها باید سه ماه پس از تصویب آیین‌نامه تدوین شود، اما هنوز این کار محقق نشده است.
٤٠درصد پلاستیک‌ها، فقط یک‌بار استفاده می‌شوند
طبق آمارهای موجود از سال ١٩٥٠ تاکنون بیش از ٨میلیارد تن پلاستیک در دنیا تولید شده است. بنابرنظر مدیرکل دفتر پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست، در سال‌های اولیه سالانه یک‌ونیم میلیون تن پلاستیک تولید می‌شد، اما در حال حاضر، این رقم به ٤٠٠میلیون تن در سال رسیده است. به گفته خادم‌ثامنی، ایران هفدهمین تولیدکننده بزرگ پلاستیک در دنیاست. این در حالی است که ٤٠درصد از پلاستیک‌هایی که دور ریخته می‌شوند، فقط یک‌بار استفاده شده‌اند. طبق آمارها تنها ٩درصد از کل زباله‌های پلاستیکی تولیدشده، بازیافت و ١٢ درصد سوزانده می‌شوند. البته ٧٩درصد باقیمانده، در محل‌های دفن زباله، زباله‌دانی‌ها یا محیط طبیعی جمع می‌شوند.
بیش از ١٥٠ کشور قانون عدم‌توزیع پلاستیک را اجرا می‌کنند
مدیرکل دفتر پسماند سازمان حفاظت محیط‌زیست کاهش تولید پلاستیک را جزو وظیفه دولت‌ها می‌داند و بیان می‌کند: «در مجموع از ١٨٠ کشور بیش از ١٥٠ کشور این قانون را دارند.» به نظر خادم‌ثامنی، در حال حاضر انگلستان، چین، ایتالیا، استرالیا، هند، فرانسه، بوتان، بنگلادش و بعضی از کشورهای آفریقایی و شهرهای آمریکا استفاده از کیسه‌های پلاستیکی را ممنوع کرده‌اند.او با اشاره به اینکه ایرلند، بلژیک، آلمان و چندین ایالت در آمریکا هم با تعیین مالیات برای کیسه‌های پلاستیکی، قیمت آنها را افزایش داده‌اند تا مصرف‌شان کاهش بیابد، اظهار می‌کند: «در سوئیس مردم از کیسه‌های مخصوص زباله که آرم شهرداری روی آنها درج شده، استفاده می‌کنند.»
زباله‌های پلاستیکی بلای جان آب و خاک
بر اساس گزارش سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، در چند دهه گذشته مصرف پلاستیک در جهان چهار برابر شده است. این در حالی است که سالانه ٣٥٠میلیون تن زباله پلاستیکی توسط کشورها تولید می‌شود و انتظار می‌رود زباله‌های پلاستیکی در جهان تا سال ٢٠٦٠ حدود سه برابر شود. نتایج یک بررسی بین‌المللی نشان می‌دهد که سالانه ٨میلیون تن پلاستیک وارد اقیانوس‌ها می‌شود که بخش بسیاری از آن از طریق رودخانه‌ها منتقل می‌شود. طبق همین یافته‌ها، زباله‌های پلاستیکی سالانه به زیست‌بوم‌های دریایی، حدود ٨بیلیون دلار خسارت وارد می‌کنند.
هرچند طبق پیشبینیها ادامه این روند سبب خواهد شد در سال ٢٠٥٠ اقیانوس‌های جهان پلاستیک بیشتری نسبت به ماهی‌ها داشته باشند. زباله‌های پلاستیکی در آب‌ها بیش از ٥٠٠سال طول می‌کشد تا تجزیه شوند، بنابراین تهدید جدی‌تری به شمار می‌آیند. اگرچه بنابر گفته محققان، بعد از ٥٠٠سال، زباله‌های پلاستیکی به ذرات کوچک‌تری تبدیل می‌شوند که در این شرایط خطرات بیشتری برای طبیعت و موجودات زنده خواهد داشت.
«حلیا سادات حسینی»، مدیرکل محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، هم زباله‌های پلاستیکی را تهدید جدی برای طبیعت می‌داند و می‌گوید: «هر ١٠٠مترمربع خاک حاصلخیز، افزون‌بر صد سال طول می‌کشد که احیا شود، نکته قابل تامل این است که ٤٠٠سال طول می‌کشد تا پلاستیک در خاک فرسایش یابد که تازه به میکروپلاستیک تبدیل می‌شود و آن هم برای خاک مضر است، یعنی افزون‌بر ٥٠٠سال زمان برای احیای خاکی که آلوده به پلاستیک است، زمان نیاز داریم.»
اگر یک‌درصد هم از مرگ جانوران به دلیل زباله‌های پلاستیک کم شود، دستاورد بزرگی است
«اسماعیل کهرم»، بوم‌شناس، هم زباله‌های پلاستیکی را بلای جان محیط‌زیست می‌داند و می‌گوید: «زباله‌های پلاستیکی چالشی است که دنیا را تهدید می‌کند، ایران هم از این امر مستثنا نیست.» او با اشاره به اینکه گفته می‌شود ١٢درصد از پسماند کشور، پلاستیک است، ادامه می‌دهد: «به نظرم این میزان حداقلی سهم پلاستیک از پسماند کشور است.»
بنابر گفته این فعال محیط‌زیست، کیسه‌های پلاستیکی بسیار کُند تجزیه می‌شوند و رهاسازی‌شان در طبیعت تهدید جدی برای حیات گونه‌های جانوری و گیاهی به شمار می‌آید. کیسه‌های پلاستیکی درواقع یکی از دغدغه‌های جدی زیست‌محیطی به شمار می‌روند و شاید به همین منظور، دفتر برنامه محیط‌زیست سازمان ملل (UNEP)، آلودگی پلاستیکی را به عنوان یکی از ١٠ مشکل اصلی زیست‌محیطی در جهان معرفی کرده است.
به گفته این فعال محیط‌زیست، سال‌هاست درخصوص کاهش مصرف پلاستیک طرح‌ها و برنامه‌های مختلفی اجرایی شده، اما همچنان شاهد مصرف این محصول هستیم. «کهرم» با اشاره به اینکه طرح آزمایشی ممنوعیت توزیع رایگان کیسه‌های پلاستیکی در فروشگاه‌ها خبر خوشایندی است، می‌گوید: «اجرایی‌شدن این طرح اگر یک‌درصد هم به کاهش مرگ جانوران با زباله‌های پلاستیکی کمک کند، دستاورد بزرگی است.» این فعال محیط‌زیست با تاکید بر این مسئله که زباله‌های پلاستیکی حیات برخی از گونه‌های دریایی را به خطر انداخته است، ادامه می‌دهد: «آلودگی پلاستیک، ایمنی و کیفیت غذا، سلامت انسان و گردشگری ساحلی را تهدید می‌کند و به تغییرات آب‌وهوایی هم منجر می‌شود.»
نظر شما