به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم، نظام سلامت کشور با چالشهای جدی مالی و ساختاری روبهروست و هزینههای درمانی و دارویی روزبهروز بیشتر میشود. از بودجه امسال که بگذریم به نظر میرسد بودجه سال آینده هم با وجود وعدههای دولت، نتواند این مشکلات را کاهش دهد. در ادامه برای بررسی دقیقتر وضعیت بودجه سلامت، با محمد جمالیان، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفتوگو کردهایم.
سهم بهداشت و سلامت را در بودجه سال آینده چگونه میبینید؟
بودجه سلامت با توجه به مواردی که در برنامه توسعه هفتم پیشبینی شده، افزایش پیدا نکرده است. متأسفانه وضعیت بودجهای حوزه سلامت مناسب نیست به طوری که امروز بدهیهای سیستم سلامت به بیش از ۱۶۰ همت رسیده است.
ما یک بدهی از قبل داشتیم که در بودجه سال ۱۴۰۴، ۸۰ همت برای پرداخت آن درنظر گرفته بودیم تا تسویه شود اما هیچکدام محقق نشد. همین موضوع باعث شد بدهیهای جدید نیز بر بدهیهای قبلی انباشته شود و این مسأله به یکی از جدیترین معضلات امروز حوزه سلامت تبدیل شده است. اکثر بیمارستانها و مراکز بهداشتی ما بدهیهای دارویی و تجهیزاتی دارند و با توجه به این مسائل، بودجه درنظر گرفته شده برای سال ۱۴۰۵ را بههیچوجه در بخش سلامت راهگشا نمیدانم. بهعبارت دیگر این بودجه کمکی به حل مسائل موجود نمیکند.
یعنی این بودجه نمیتواند اهداف اولیه نظام سلامت را نیز محقق کند؟
نه، رشد بودجهای که اتفاق افتاده فقط پاسخگوی پرداخت مطالبات پرسنلی است. حوزه سلامت که یکی از برنامههای دولت و از محورهای برنامه هفتم توسعه محسوب میشود، برای اجرای برنامه پزشکخانواده و نظام ارجاع قطعا نیازمند بودجه آغازین است. ما این بودجه را در سال ۱۴۰۴ نداشتیم و در سال آینده هم نشانهای از تأمین آن دیده نمیشود. اگر باور داریم که راه نجات نظام سلامت کشور، اجرای برنامه پزشکخانواده و نظام ارجاع است، باید از جایی شروع کنیم و برای شروع این مسیر، وجود زیرساخت ضروری است.
به این ترتیب در بودجه سال آینده در حوزه بهداشت بیشتر باید نگران چه مسائلی باشیم؟
مسأله این است که همین نظام سلامت موجود هم پاسخگوی نیازهای مردم نیست. قرار است ارز ترجیحی حذف شود؛ یعنی ارزی که به دارو تعلق میگرفت، برداشته میشود و بهجای آن ارز مبادلهای اختصاص پیدا میکند. از طرف دیگر، این مابهالتفاوت رقم کمی نیست و برای اینکه فشار آن به مردم منتقل نشود، باید از طریقی این اختلاف قیمت را بهدست بیمار یا مصرفکننده نهایی رساند. این موضوع دو راه بیشتر ندارد؛ یا باید این مبلغ بهصورت مستقیم به مردم یا بیماران پرداخت شود، یا اینکه بودجه بیمهها تقویت شود تا بیمهها این مابهالتفاوت را پوشش دهند. این مسأله همچنان از مواردی است که قرار است این هفته در کمیسیون بهداشت و درمان درباره آن بحث و بررسی کنیم.
آیا لایحه بودجه ۱۴۰۵ نگاه مناسبی به بحران دارو دارد؟
تا زمان تصویب بودجه و مشخص شدن اینکه چقدر میتوانیم نظرات تخصصی کمیسیون را در لایحه بودجه وارد کنیم، قضاوت نهایی ممکن نیست اما در شرایط فعلی، دورنمای خوبی در حوزه دارو نمیبینم. در مورد حذف ارز ترجیحی هم باید بگویم که بههرحال، ما باید روزی این ارز را حذف میکردیم چرا که حذف آن ضروری بود، چون متاسفانه فساد زیادی ایجاد شده و تجربههای ما نشان میدهد که بههر دلیلی نتوانستیم این ارز را بهدرستی مدیریت کنیم تا بهدست بیمار برسد اما اجرای این تصمیم باید بهگونهای باشد که واقعا به مردم فشار وارد نشود.
کمیسیون بهداشت چه پیشنهادهایی در اینخصوص دارد؟
یک پیشنهاد این است که داروها را کاملا تحت پوشش بیمه قرار دهیم و مابهالتفاوت نرخ ارز ترجیحی با ارز آزاد را برعهده بیمهها بگذاریم تا آنها افزایش قیمت را پوشش دهند. این بهترین حالت است، چون تا امروز نتوانستیم یارانههایی را که قرار بوده به مردم پرداخت شود، متناسب با افزایش قیمتها تامین کنیم. اما در این میان، اگر بودجه بهموقع تامین نشود، این شرکتهای بیمه هستند که بدهکار باقی میمانند و نباید اجازه دهیم این فشار به مردم منتقل شود.
دقیقا با توجه به ناتوانی بیمههای پایه در پوشش هزینهها، آیا در بودجه ۱۴۰۵ برای تقویت بیمهها و رفع این بحران پیشبینی لازم انجام شده است؟
در لایحه ارائهشده، صرفا شاهد افزایشهای عادی هستیم؛ یعنی افزایشهایی که بهطور طبیعی و با توجه به تغییر قیمتها در حوزه سلامت ایجاد میشود و در پی آن، سهم پرداختی بیمهها نیز بالا میرود. با این حال، برای حل بحران موجود، اقدام خاص و مؤثری در این لایحه دیده نمیشود. حالا باید در کمیسیون این موارد را چکشکاری کنیم. اگر قرار باشد بودجه سلامت افزایش پیدا کند، تنها راه این است که از بخشی دیگر کسر و به سلامت اضافه شود. البته باید دید در بخشهای دیگر دغدغهها و اولویتها چگونه است؛ چون مجلس اختیار افزایش بودجه و تحمیل بار مالی جدید به دولت را ندارد و فقط میتواند نظر تخصصی بدهد.
با توجه به سابقه طولانی آقای پزشکیان در کمیسیون بهداشت، آیا توجه ویژهای به حوزه سلامت در بودجه صورت گرفته است؟
آن چیزی را که مورد توقع ما بوده، انجام نشده.
به نظر شما در بودجه پیشنهادی، چه مواردی در حوزه بهداشت و درمان مورد غفلت قرار گرفته است؟
در حالی که طبق برنامه توسعه هفتم باید سهم پرداختی مردم در حوزه سلامت کاهش مییافت، تمرکز بودجه ۱۴۰۵ روی پرداختی از جیب آنهاست؛ حداقل تا جایی که من بررسی کردهام، کاهشی در این زمینه به چشم نمیخورد. در حوزه بهداشت و پیشگیری، قرار بود برای کنترل بیماریهایی مثل فشار خون و مقابله با کاهش سن سکتههای قلبی و مغزی برنامهریزی و سرمایهگذاری کنیم اما متأسفانه بودجه لازم برای این موارد دیده نشده است. امروز با توجه به معضلاتی مانند آلودگی هوا و بیماریهای اپیدمیک، نیاز به توجه جدیتر به بهداشت داریم اما بودجهای که پایدار باشد و بتواند سیستم بهداشتی کشور را تقویت کند، در بودجه سال آینده مشاهده نمیشود. بیماریهای غیرواگیر مانند سکته قلبی و مغزی در کشور ما رو به جوانتر شدن هستند که بخشی از این مسأله به سبک زندگی مردم برمیگردد؛ چاقی، کمتحرکی و تغذیه نامناسب و بخشی دیگر هم ناشی از آلودگی هواست که ارتباطی به مردم ندارد و مسئولیت آن با دولت است. مجموع این عوامل باعث شده امروز شاهد کاهش سن سکتههای قلبی و مغزی باشیم. برای اصلاح این روند، به سرمایهگذاری جدی در حوزه بهداشت نیازمندیم اما چنین نگاهی در بودجه ۱۴۰۵ دیده نمیشود. البته در بخش پوشش بیمهای، برای دهکهای یک، دو و سه عملکرد خوبی داشتهاند و اکنون پوشش صددرصدی برای این اقشار در نظر گرفته شده است. این بخش در حمایت از اقشار ضعیف خوب دیده شده اما در بخش سرپایی چنین حمایتی وجود ندارد. در مجموع، نگاه بودجه بیشتر درمانمحور است تا بهداشتمحور.
برای بیماران خاص و صعبالعلاج چه حمایتهایی در نظر گرفته شده است؟
در بحث صندوق بیماران خاص، یک افزایش در نظر گرفته شده است. بهطور مثال، صندوق بیماران صعبالعلاج ما تاکنون حدود ۸۵میلیون خارج از موارد تعهد بیمهای را پوشش میداد. در بودجه ۱۴۰۵ این رقم افزایش یافته و حدود ۲۵درصد رشد داشته است. موضوع دیگر، پوششهای بیمهای است که بتواند اقلام و خدمات بیشتری را تحت پوشش قرار دهد که این مورد نیز جز برنامههای لایحه است.
در پایان، روند بررسی بودجه سلامت در کمیسیون به چه شکل ادامه پیدا میکند؟
کمیسیون تلفیق تا لایحه بودجه را بررسی کرده و از فردا وارد کمیسیونهای تخصصی میشود. تمام تلاشمان را میکنیم که در این روزهای سخت معیشتی، در حوزه بهداشت و درمان کمترین میزان افزایش قیمت سال ۱۴۰۵ برای مردم ایجاد شود. تقریبا به مدت ۱۰ روز، مجلس در کمیسیونهای تخصصی نظرات نمایندگان را جمعآوری میکند و پس از پایان این مدت، کمیسیون تلفیق دوباره پیشنهادات را بررسی کرده و نظر تخصصی خود را ارائه میدهد و یکبار دیگر جمعبندی انجام میشود. تقریبا در ۲۱بهمنماه، لایحه تصویبشده به شورای نگهبان تقدیم خواهد شد.
نظر شما