به گزارش سلامت نیوز به نقل از هلث لاین، ترومبوز وریدی عمیق Deep vein thrombosis یا لخته خون در رگهای عمقی پا می تواند منجر به مشکلات سلامتی جدی شود. معمولا لخته خون ژلاتینی و جامد است. این وضعیت منجر به تورم، گرفتگی ماهیچه، تغییر رنگ پوست و ... می شود.این لخته های خون در صورتی که درمان نشوند از دیواره رگ ها جدا شده وارد جریان خون شده و منجر به مشکلات جدی می شوند. اگر این لخته های خونی به ریه ها برسند آمبولی ریه ایجاد می شوند. آمبولی ریه یک بیماری اورژانسی است که اغلب منجر به مرگ می شود. لخته های خونی گاهی خود به خود رفع می شوند ولی اگر متوجه تورم پاهای آسیب دیده، درد پا و به خصوص متوجه درد قفسه سینه، مشکلات تنفسی، تنگی نفس، غش و غیره شدید با اورژانس تماس بگیرید چون همه این ها علایم آمبولی ریه هستند.

بی‌حرکتی طولانی مدت، آسیب به پوشش رگ‌های خونی و تغییرات در ترکیب شیمیایی خون می‌تواند به ایجاد لخته‌های خون کمک کند. هر کسی می تواند این لخته های خونی را تجربه کند، اما برخی از افراد در معرض خطر بالایی هستند.

عوامل خطر گزارش شده توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) عبارتند از:

• سن
• اضافه وزن یا چاقی
• سابقه خانوادگی لخته شدن خون
• سرطان
• بارداری
• آسیب یا جراحی
• مصرف دارهای ضد بارداری مبتنی بر استروژن یا هورمون درمانی
• سفر طولانی یا استراحت در رختخواب

بدون درمان، لخته خون می تواند به اندام های شما برسد و باعث ایجاد شرایط بالقوه تهدید کننده زندگی شود، از جمله:

• آمبولی ریه
• سکته
• حمله قلبی

درمان لخته های خون به محض تشخیص برای جلوگیری از عوارض جدی مهم است.

لخته های خون همیشه علائم واضحی ایجاد نمی کنند، اماCDC توصیه می کند در صورت تجربه موارد زیر به مراقبت های پزشکی اورژانسی مراجعه کنید:

• مشکل در تنفس
• درد قفسه سینه که با نفس های عمیق بدتر می شود
• خون سرفه کردن
• ضربان قلب سریعتر از حد طبیعی یا نامنظم

همچنین توصیه می کند در صورت داشتن موارد زیر در اسرع وقت با پزشک تماس بگیرید:

• تورم در بازوها یا پاها
• درد یا حساسیت بدون علت واضح
• پوستی که در لمس گرم می شود
• قرمزی یا تغییر رنگ پوست شما

درمان پزشکی

پزشکان اغلب از موارد زیر برای درمان لخته های خون استفاده می کنند.

داروهای ضد انعقاد

رایج ترین درمان برای لخته شدن خون، داروهای ضد انعقاد هستند که به عنوان رقیق کننده های خون نیز شناخته می شوند. این داروها احتمال تشکیل لخته های جدید را کاهش می دهند. آنها همچنین به بدن شما کمک می کنند تا لخته های موجود را بشکند.

وارفارین

وارفارین یک داروی ضد انعقاد تجویزی است که با جلوگیری از تشکیل موادی به نام فاکتورهای انعقادی در خون شما عمل می کند. این مواد باعث لخته شدن خون می شوند.

انوکساپارین

انوکساپارین نیز با نام تجاری Lovenox به فروش می رسد. با اتصال به ماده ای به نام آنتی ترومبین III از لخته شدن خون جلوگیری می کند.

هپارین

هپارین با تضعیف اثر پروتئین های موجود در خون شما که باعث لخته شدن خون می شود، عمل می کند.

داروهای ضد انعقاد مستقیم خوراکی

داروهای ضد انعقاد مستقیم خوراکی گروه جدیدتری از ضد انعقادها هستند. آبررسی تحقیق 2017منبع مورد اعتمادنشان داد که آنها حداقل به اندازه وارفارین ایمن هستند. همچنین احتمال تداخل آنها با سایر داروها یا مکمل ها کمتر است.

جوراب های مخصوص

جوراب های فشاری به پا و ساق شما فشار وارد می کنند تا به کاهش تورم و بهبود جریان خون کمک کنند.

این نوع جوراب تا قسمت بالای ران شما کشیده می شوند. آنها فشار بیشتری به اطراف پای شما وارد می کنند. این به جلوگیری از تجمع خون و مایعات در قسمت پایین بدن شما کمک می کند.

یک بررسی در سال 2018 ، 1681 نفر را قبل و بعد از عمل جراحی مورد بررسی قرار داد. محققان دریافتند که تنها 9 درصد از افرادی که روز قبل یا در روز جراحی جوراب های فشاری می پوشیدند دچار لخته شدن خون شدند. در مقایسه، 21 درصد از افرادی که جوراب فشاری نمی پوشیدند دچار لخته شدن خون شدند.

ترومبولیتیک ها

ترومبولیتیک ها داروهایی هستند که لخته های خون را حل می کنند. شما می توانید آنها را از طریق IV یا مستقیماً از طریق کاتتر وارد رگ خونی کنید. در حال حاضر، پزشکان از ترومبولیتیک ها استفاده می کنند که عبارتند از:

• alteplase
• آنیسترپلاز
• پرووروکیناز
• reteplase
• استرپتوکیناز
• تنکتپلاز
• اوروکیناز

ترومبکتومی جراحی

ترومبکتومی روشی است که در آن جراح لخته خون را مستقیماً از رگ خونی شما خارج می کند. ممکن است برای برداشتن لخته‌های بزرگ یا لخته‌هایی که علائم نگران‌کننده ایجاد می‌کنند، ترومبکتومی انجام دهید.

فیلترهای ورید کاوا

فیلتر ورید اجوف دستگاهی است که از عبور لخته های خون از ورید اصلی که به قلب شما به نام ورید اجوف منتهی می شود جلوگیری می کند. آنها معمولاً به افرادی داده می شود که در معرض خطر ابتلا به بیماری به نام آمبولی ریه هستند، زیرا آنها نمی توانند داروهای ضد انعقاد مصرف کنند.

چگونه از تشکیل لخته های خون جدید در پاهای خود جلوگیری کنیم؟

آژانس تحقیقات و کیفیت مراقبت های بهداشتی عادات زیر را برای جلوگیری از لخته شدن خون توصیه می کند:

• جوراب و لباس گشاد بپوشید
• گاهی اوقات پاهای خود را حداقل 6 اینچ بالاتر از قلب خود قرار دهید
• در صورت توصیه پزشک از جوراب های فشاری استفاده کنید
• فعال بمانید و هر تمرین خاصی را که پزشکتان توصیه می کند، انجام دهید
• از نشستن بیش از ۱ ساعت در هر نوبت خودداری کنید و به طور منظم استراحت کنید
• نمک کمتر بخور
• از آسیب دیدگی پا جلوگیری کنید
• از روی هم زدن پاها خودداری کنید
• از گذاشتن بالش زیر زانو خودداری کنید
• انتهای تخت خود را 4 تا 6 اینچ بالا بیاورید
• تمام داروهای تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنید

خطرات ناشی از لخته شدن خون در پاها

هنگامی که یک لخته خون در وریدهای عمقی پای شما تشکیل می شود، به آن ترومبوز ورید عمقی می گویند . اگر لخته از پاهای شما خارج شود و به ریه ها برسد، ترومبوز ورید عمقی می تواند منجر به یک وضعیت بالقوه تهدید کننده زندگی به نام آمبولی ریه شود.

CDC می گوید که حدود یک سوم تا نیمی از افراد مبتلا به ترومبوز ورید عمقی نیز به وضعیتی به نام سندرم پس از ترومبوتیک مبتلا می شوند. این وضعیت زمانی اتفاق می افتد که دریچه های رگ های خونی شما آسیب ببینند. می تواند علائمی را در پای شما ایجاد کند، مانند:

• درد، تورم یا درد
• احساس سنگینی
• خارش
• مور مور
• گرفتگی
• زخم ها

آیا درمان خانگی برای رفع لخته های خونی در پا وجود دارد؟

یک لخته خون باید توسط یک متخصص پزشکی ارزیابی و درمان شود. هیچ راه اثبات شده ای برای درمان لخته خون در خانه با داروهای طبیعی وجود ندارد.

اگر سعی کنید یک لخته خون را در خانه درمان کنید، ممکن است باعث شود درمان مناسب پزشکی بیشتر طول بکشد. این اتفاق می تواند خطر ابتلا به یک بیماری بالقوه تهدید کننده زندگی را افزایش دهد.

برخی از غذاها و مکمل ها ممکن است به کاهش احتمال لخته شدن خون کمک کنند، اما نباید به عنوان جایگزینی برای درمان پزشکی استفاده شوند. قبل از ایجاد هرگونه تغییر در رژیم غذایی با پزشک مشورت کنید، زیرا برخی از غذاها و مکمل ها ممکن است با داروهای ضد انعقاد تداخل داشته باشند.

1 . بالا نگه داشتن پا و ایجاد فشار

بالا گذاشتن با و پوشیدن جوراب واریس بخشی از درمان ترومبوز ورید عمقی است. این کار به علایم مشخصه اینجاد لخته در پا یعنی کاهش تورم و درد کمک میکند. زمانی که جوراب فشرده سازی می پوشید مطمئن شوید که کاملا اندازه شما باشد و هر زمان که امکانش وجود داشت پاهایتان را بالاتر از باسن بگذارید با این کار گردش خون و جریان لنفاوی را به سمت قلب تحریک می کنید.

2 . درمان لخته خون پا با ورزش های فیزیکی منظم

ورزش منظم برای سلامت کلی بدن از جملمه پاها مفید است. ورزش های فیزیکی متوسط گردش خون را بهبود می دهد. برای این منظور حداقل 5 با در هفته به مدت 30 دقیقه پیاده روی کنید. اگر وقت خود را صرف خوابیدن یا نشستن می کنید مطمئن شوید که هر 2 تا 3 ساعت یک بار 10 دقیقه پیاده روی داشته با شید. برای ایجاد گردش خون بهتر می توانید از دویدن، دوچرخه سواری، شنا یا فعالیت های مشابه استفاده کنید. تمرینات پا روزانه به مدت 15 دقیقه بسیار سودمند است.

3 . درمان لخته خون پا با زنجبیل

زنجبیل حاوی سالیسیلات salicylate طبیعس است که با تجمع ویتامین K و ایجاد لخته خون مقابله می کند. همچنین باعث بهبود گردش خون در سیستم گردش خون می شود. همچنین از بالا رفتن سطح کلسترول پیشگیری می کند که عامل مهمی برای پیشگیری از آترواسکلروز Atherosclerosis است. آترواسکلروز بیماری است که با تشکیل پیاک در رگ های خونی مشخص می شود که به طور معمول جریان خون را کاهش داده و خطر ایجاد لخه های خونی را افزایش می دهد.

برای درمان لخته شدن خون در خانه می توانید زنجبیل تازه را بجوید یا روزانه از چای یا مکمل زنجبیل استفاده نمایید. با این حال قبل از مصرف حتما باید با پزشکتان مشورت نمایید.

4 . درمان لخته خون پا با زردچوبه

زردچوبه ادویه ای با خاصیت رقیق کنندگی خون است. ماده فعال زنجبیل کورکومین curcumin است که از ایجاد لخته های خونی پیشگیری کرده و خطر ایجاد پلاک آترواسکلروز در رگ های خونی و سایر عوامل ایجاد کننده ترومبوز عمیق پا را کاهش می دهد. همچنین به دلیل داشتن خواص ضد التهابی درد و تورم را نیز کاهش می دهد.

می توانید روزانه یکی دو بار مکمل زردچوبه یا آب آن را به همراه شیر یا عسل میل نمایید.

5 . درمان لخته خون پا با سیر

سیر به عنوان کاهش دهنده فشار خون شناخته می شود ولی باید بدانید که از ایجاد لخته خونی هم پیشگیری می کند. می توانید سیر را به صورت خام یا مکمل مصرف کنید یا از روغن سیر برای ماساژ پاهای و کم شدن آسیب های ایجاد شده استفاده نمایید.

6 . درمان لخته خون پا با فلفل کاین

فلفل کاین Cayenne یک رقیق کننده طبیعی خون است که برای لخته های خونی عمقی هم مفید است. کپسایسین Capsaicin موجود در فلفل کاین سبب بهبود گردش خون و پیشگیری از ایجاد لخته خونی می شود. سطح کلسترول و تری گلیسرید را کاهش می دهد و به طبیعی شدن سطح فشار خون کمک می کند. رگ های خونی و سیستم گردش خون را تقویت می کند. زنان باردار و مادران شیرده باید از مصرف فلفل کاین اجتناب کنند.
برای درمان لخته خون در پا می توانید به همراه غذاها فلفل کاین بخورید و یا از کرم هایی که بر پایه فلفل کاین ساخته شده اند روی منطقه آسیب دیده استفاده کنید یا در روز یکی دو بار یک لیوان آب اسفناج و فلفل کاین میل نمایید.

7 . درمان لخته خون پا با روغن ماهی

روغن ماهی به دلیل اسیدهای چرب امگا3 خواص فیبرینولیتیک fibrinolytic و آنتی بادی دارد. سطح کلسترول و فشار خون را پایین می آورد. خوراکی های غنی از امگا3 عبارتند از سالمون، شاه ماهی، ماهی خال خالی، دانه آفتابگردان، دانه کدو، گردو و روغن کانولا.

8 . درمان لخته خون پا با خوراکی های غنی از ویتامین E

ویتامین E با خواص ضد انعقادی و ضد تشنج آن شناخته می شود. برای این منظور غذاهای غنی از ویتامین E باید بخشی از رژیم روزانه شما باشند. خوراکی هایی که ویتامین E بالایی دارند عبارتند از: گردو، فندق، روغن زیتون، دانه آفتابگردان، آووکادو، کلم بروکلی و اسفناج. همچنین می توانید قرص های مکمل ویتامین E را هم مصرف کنید.

9 . داروهایتان را مصرف کنید

داروهای ضد انعقاد خون می تواند برای شما تجویز شود. معمولا این داروها را باید به مدت 3 تا 6 ماه و گاهی طولانی تر مصرف کنید. انجام دستورالعمل هایی که به شما ارائه می شود بسیاز مهم است چون اگر داروهایی که به شما داده می شود را بیش از حد استفاده کنید منجر به خونریزی شده و اگر کمتر مصرف کنید منجر به ایجاد لخته خون و عوارض جدی برایتان می شود.

نکاتی که هرگز نباید فراموش کنید

• از هرگونه سقوط یا جراحت اجتناب کنید و از ورزش هایی که امکان برخورد در آن ها وجود دارد دوری کنید.
• هر دارو یا مکملی که استفاده می کنید را با پزشکتان در میان بگذارید چون ممکن است با داروهای ضد انعقادی تداخل داشته باشند.
• به طور منظم آزمایش PTT ( زمان ترومبوپلاستی جزئی partial thromboplastin time ) را انجام دهید تا مطمئن شوید که دوز مناسب ضد انعقادی را دریافت می کنید یا این که باید اصلاح شود.
• بدون مشورت پزشکتان مصرف داروهای ضد انعقادی را متوقف نکنید.
• اگر می خواهید دوز داروهای ضد انعقادتان را به خاطر مصرف درمان های خانگی کم کنید حتما به پزشکتان اطلاع دهید.
• داروها را در ساعت مشخص و به صورت دقیق مصرف کنید.
• رژیم غذایی متعادل برای سلامتی بهتر داشته باشید.