سلامت نیوز:ماه ذی‌الحجه آغاز شده و آرام‌آرام موسم برگزاری مراسم حج تمتع در سرزمین وحی نزدیک می‌شود. بیش از ٨٥هزار زائر ایرانی از سراسر کشور امسال عازم سرزمین وحی شده‌اند تا حاجی شوند؛ میانگین سنی زائران ایرانی امسال نسبت به سال گذشته کمی افزایش پیدا کرده و به همین نسبت مراقبت از سلامت زائران در حج تمتع امسال با چالش‌های بیشتری مواجه است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شهروند ،بحث سلامت و درمان زائران ایرانی شاید از ماه‌ها قبل با برنامه‌ریزی‌های دقیق و آماده‌سازی نیروی انسانی مجرب و اقلام دارویی مورد نیاز به‌طور جدی از سوی مرکز پزشکی حج و زیارت آغاز شده و همه کارها براساس برنامه‌ریزی دقیق به خوبی انجام شده است تا شاهد برگزاری حج تمتع ٩٨ با کمترین خطرات و آسیب‌ها باشیم.
محمدتقی حلی‌ساز، رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال‌احمر از این مجموعه از اقدامات با عنوان «دیده‌بانی برای سلامت حج ٩٨» یاد می‌کند؛ او که این روزها در کنار کاروان‌های زائران ایرانی در مکه منوره حضور دارد و از نزدیک ناظر بر روند کار مراکز درمانی جمعیت هلال‌احمر در عربستان است، در گفت‌وگویی با «شهروند» از برنامه‌ریزی‌ها، چالش‌ها و آمار اقداماتی که تا امروز برای زائران ایرانی حاضر در مکه و مدینه انجام شده است، می‌گوید.
امسال متوسط سنی ایرانی‌ها در حج ٥٥سال است، حدود ٨هزار زائر بین ٧٠ تا ٨٠سال داریم و حتی ١٨٠٠زائر ایرانی بالای ٨٠سال هم حضور دارند و حدود ١٥٠ زائر زیر ١٨سال نیز داریم.
یکی از مهمترین نکته‌های حج تمتع، شرایط آب‌وهوایی این فصل از سال در شهرهای مکه و مدینه است؛ همین موضوع یکی از چالش‌های مهم تیم پزشکی همراه کاروان‌های ایرانی در حج محسوب می‌شود؛ به گفته حلی‌ساز دمای هوا رو به افزایش است و در هفته‌های بسیار گرم سال هستیم. در این فصل احتمال گرمازدگی بین زائران زیادتر بوده و به همین دلیل یکی از اصلی‌ترین توصیه‌های ما به زائران رعایت مواردی برای جلوگیری از گرمازدگی است.
از انتخاب تیم پزشکی مجرب تا تایید استطاعت جسمی ٨٥هزار زائر ایرانی
حلی‌ساز به شرایط سخت ارتباطی ایران و عربستان اشاره می‌کند و می‌گوید: «تلاش ما ارایه بهترین خدمات در این شرایط است، بر همین اساس تیم ٥٥٠ نفره از پزشکان مجرب و باتجربه که اغلب سال‌های پیش در عملیات حج حضور داشته و با فضا و شرایط آشنایی کامل دارند، انتخاب شده‌اند. ما پیش از اینکه حتی زائران برای حج ثبت‌نام کنند، پزشکان این حوزه را انتخاب کرده‌ایم که این فرآیند از طریق فراخوان در رسانه ملی، نظام پزشکی و وزارت بهداشت صورت گرفت. این پزشکان مسئول تعیین استطاعت جسمی زائر بوده و همه این اتفاق‌ها ماه‌های قبل از اعزام زائران انجام شد و آزمایش‌های غربالگری صورت گرفت و زائران انتخاب شدند.»
به گفته رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال‌احمر همزمان با تایید استطاعت جسمی زائران دو کار دیگر باید صورت می‌گرفت؛ اول بررسی مسئولیتی که مرکز پزشکی حج و زیارت در ایام حج در کشور عربستان دارد، مثل مسئولیت درمانگاه‌های جمعیت هلال‌احمر و مطب‌ها و مراکز درمانی و مهم‌تر از آن خرید دارو و تجهیزات بود که این اتفاقات به خوبی صورت گرفت و امروز می‌توانیم با افتخار بگوییم پیش از شروع سال ١٣٩٨ بسیاری از این کارها انجام شده بود.
حلی‌ساز درباره داروهای مورد نیاز زائران در ایام حضور در کشور عربستان توضیح می‌دهد: «خرید داروها پیش از عید شروع و بسته‌بندی و لیبل خورده‌شده آماده و ارسال شد؛ داروها بدون مشکل در مراکز درمانی مکه و مدینه توزیع شده است.»
نخستین گروه پیش‌پرواز به همراه کارگزاران حج یک ماه پیش عازم عربستان شدند. این تیم ٤٦ نفره شامل مجموعه‌ای از پرستاران، مسئولان آی‌تی و کارکنان مراکز درمانی بودند که برای برپایی و مهیاکردن مراکز درمانی پیش از عزیمت زائران به این مناطق اعزام شدند.
دو گروه دیگر هم با فاصله چند روز برای راه‌اندازی مراکز درمانی مکه و مدینه عازم عربستان شدند تا مقدمات ارایه خدمات به‌موقع و موثر به زائران از دقایق اولیه حضور در این کشور مهیا شود.
دکتر حلی‌ساز در توصیف روند کار مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال‌احمر عنوان می‌کند: «مجبور بودیم به برنامه‌ریزی سنگین در این یکی دو ماهی که حجاج در سرزمین وحی حضور دارند و این روزها که برگزاری مراسم حج تمتع را در پیش داریم؛ تا حجاج ایام مهم را با حداقل مشکلات سپری کنند.»
مشکلات شایع اسکلتی و عضلانی بین زائران ایرانی
حلی‌ساز بعد از توضیح مقدمات حضور زائران در سرزمین وحی عنوان می‌کند: «نخستین گروه زائران ١٧ تیرماه وارد مدینه منوره شدند. ما مجبور بودیم قبل از آنها بیاییم و همان‌طور که اشاره شد گروه راه‌انداز پیش از زائران عازم شده و مراکز از پیش تعیین شده برای پذیرایی از زائران مجهز شدند.
در مدینه منوره غیر از یک مرکز رئیسی، سه درمانگاه براساس تجمع زائران راه‌اندازی شده که هم پزشک عمومی دارد و هم پزشک متخصص، به علاوه این مرکز از حضور تخصص‌های زنان، اعصاب و روان و متخصص اورژانس نیز بهره می‌برد.» رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال‌احمر گفت:
«در بازدیدهایی که داشتیم به لطف خدا مشکل جدی وجود نداشته و مدیریت خوب و همکاری‌های بسیار خوبی با بقیه کارگزاران حج صورت گرفته و رضایتمندی قابل قبولی داشته‌ایم. زائران با مراجعه به این مراکز مشکلاتشان را رفع می‌کنند تا برای اعمال حج سلامت باشند.» حلی‌ساز توضیح می‌دهد: «در هفته‌های گذشته بیشترین درصد مراجعات مربوط به بیماری‌های اسکلتی و عضلانی بوده است. دومین مشکل شایع بین زائران تاول پاها و دردهای کمر و زانو عنوان شده است.»
حلی‌ساز تاکید می‌کند: «غیر از بیماری‌های اسکلتی و عضلانی، بیماری دیگری که می‌توان با رعایت زائران از بروز آن جلوگیری کرد، همان سرماخوردگی و گلودرد و سرفه است. البته یک‌سری بیماری‌ها هم وجود دارد که درواقع عود بیماری‌های زمینه‌ای در فرد است. مثلا کسی که بیماری آسم داشته باشد، وقتی به این‌جا می‌آید، ممکن است شرایطی پیش آید که حملات آسم به او دست بدهد. مشکلات فشارخون یا کنترل قند هم از این دست بیماری‌هاست.
همه مواردی که عنوان شد در برنامه‌ریزی‌ها پیش‌بینی شده و برای پاسخگویی به آن آماده‌ایم. خوشبختانه تا حالا موردی از گرمازدگی نداشتیم، البته نباید فراموش کنیم که هتل‌های کاروان‌های ایرانی در مدینه در مناطق مرکزی هستند و نزدیک به مسجدالنبی؛ در مکه شرایط کمی متفاوت و چالشی‌تر می‌شود. البته هنوز هم اعمال سخت شروع نشده و وارد فاز اصلی اعمال حج نشده‌ایم. اگر پیاده‌روی هم باشد، محدود و اندک است.
با این حال باید هشدارها را جدی گرفت. زائران باید دقت داشته باشند علایمی را که به شروع یک گرمازدگی شبیه است، جدی بگیرند، آموزش‌ها به خوبی داده شده است و تاکید ما بر روش‌های پیشگیری بود، زیرا معتقدم آموزش بهترین راه پیشگیری است و زائران اگر قبل از قرار گرفتن در شرایط خاص از توصیه‌های سلامت آگاهی داشته باشند، تا حدود زیادی می‌توانند از ابتلا به بیماری‌ها جلوگیری کنند.»
او در همین رابطه توضیح می‌دهد: «توصیه‌های بهداشتی پیش از عزیمت، حدود ١٠٠ توصیه مهم و ضروری در قالب بروشور چاپ و در اختیار زائران قرار گرفته است. در این‌جا هم از طریق کانال‌ها و شبکه‌های مجازی و پزشکان کاروان‌ها توصیه‌ها انتقال داده می‌شود.»
ارایه خدمات درمانی و پاراکلینیکی به بیش از ١٢هزار زائر ایرانی
رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال‌احمر از ارایه خدمات درمانی و پاراکلینیکی به بیش از ١٢هزار زائر ایرانی در کشور عربستان خبر می‌دهد. رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال‌احمر با اعلام این خبر عنوان می‌کند: «بیمارستان مکه مکرمه روزانه به بیش از ٥٠٠ نفر از زائران کشورمان خدمات پزشکی و درمانی تخصصی و فوق‌تخصصی ارایه می‌کند. بیشترین مراجعات زائران به این بیمارستان به دلیل مشکلات حساسیتی، ریوی، اسکلتی و عضلانی است.»
خدمات مرکز پزشکی حج و زیارت تنها برای زائران ایرانی است
بر اساس تفاهمنامه جمعیت هلال‌احمر با وزارت بهداشت کشور عربستان خدمات بهداشتی و درمانی مراکز درمانی جمعیت هلال‌احمر ایران در عربستان صرفا برای زائران ایرانی است. به گفته حلی‌ساز براساس این تفاهمنامه کادر درمانی جمهوری اسلامی ایران از ارایه خدمات به زائران سایر کشورها معذور هستند، بر همین اساس در ایام تشریق، در بیمارستان‌های مستقر در صحرای عرفات و منا نیز تنها پذیرای زائران ایرانی خواهیم بود.
هر اتفاقی در زمین مقدس به خواست الهی برمی‌گردد
حلی‌ساز در پایان به «شهروند» عنوان می‌کند: «ما فقط محتاج دعای هموطنان هستیم که مابقی دوران موسم حج به همین خوبی ادامه پیدا کند. امیدواریم هیچ‌کدام از زائران بیمار نشوند و حتی کسالت هم پیدا نکنند، تا این روزهای معنوی زیبا را در سلامتی کامل پشت سر بگذارند.
امیدواریم که در درجه اول زائران در سلامت کامل باشند، تا بتوانند استفاده کامل از حضورشان در این سرزمین را داشته باشند.» وقتی از رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال‌احمر می‌خواهیم به خاطراتی که از عملیات حج دارد اشاره کند؛ حلی‌ساز عنوان می‌کند: «خاطرات زیادی از روزهای حج دارم؛ آن‌چه همه خاطرات را در یک خصوصیت به هم نزدیک می‌کند این است که این سفر و حضور افرادی که در این زمین مقدس خواهند بود، به خواست و اراده خداوند برمی‌گردد.
گاهی اوقات خداوند علل و اسباب کار را به گونه‌ای تنظیم می‌کند که وقتی ما به گذشته نگاه می‌کنیم، تعجب می‌کنیم. اگرچه برخی اتفاقات به نظر و ظاهرا کاملا طبیعی است، ولی وقتی همه را در کنار هم قرار می‌دهیم، تنها و تنها تسلیم اراده خداوند می‌شویم، در اینکه آن فرد به این سرزمین آمده و حاجی شود.»
١١٢هزار ویزیت و ١٣ مورد بستری زائران ایرانی تا ١٢ مرداد
محمدتقی حلی‌ساز به بیماران بستری‌شده در بیمارستان مکه مکرمه اشاره می‌کند: «٧٤ زائر در بخش مردان، ٦٨ نفر در بخش زنان و ٣٣١ نفر نیز در بخش اورژانس بستری شده‌اند که تنها ٣٢نفر آنان هم‌اکنون در بیمارستان بستری هستند و سایر بیماران پس از تکمیل درمان ترخیص شده و به کاروان‌های خود بازگشته‌اند.
ارایه خدمات پاراکلینیکی به بیماران مراجعه‌کننده به بیمارستان هلال‌احمر در مکه مکرمه موضوع دیگری بود که حلی‌ساز به آن می‌پردازد: «تا ١٢ مرداد بیش از ١٢هزار مورد خدمات پاراکلینیکی به زائران ارایه شده که از این تعداد ٩هزارو ٨٦١ مورد خدمات آزمایشگاهی، ٢٣٦ مورد اکو و ٤٤٥ مورد رادیولوژِی صورت گرفته است، به‌طورکلی تا ١٢ مرداد، ١١٢هزار و٢٨٣ ویزیت توسط پزشکان در مطب‌های مجموعه‌ها و درمانگاه‌ها انجام شده که از این میان ٤٥هزار و ١٠٦ مورد خدمات پرستاری در مدینه و بیمارستان مکه شامل نوار قلب، قند‌خون و فشارخون، گچ‌گیری، تزریقات، پانسمان، سرم‌تراپی و بخیه به حجاج ایرانی ارایه شده است.»
حلی‌ساز همچنین با بیان اینکه همه داروهای لازم تا پایان فصل حج تامین شده است و هیچ کمبودی نداریم، بیان می‌کند: «٥هزار و ٩١١ پاسخگویی به زائران در بخش داروخانه‌‌های مدینه و مکه ثبت شده است و همچنین انجام ماموریت‌های مددکاری و امداد و انتقال بیش از ٣٢٤٩ مورد ازجمله تقاضای آمبولانس، انتقال بیمار به مجموعه‌ها و هتل‌ها و بیمارستان‌های سعودی انجام گرفته است.
تاکنون ١٣ زائر ایرانی در بیمارستان‌های سعودی بستری هستند و برای پیگیری امور درمانی زائران در بیمارستان‌های سعودی نیز پزشکانی داریم که رابطان بین درمانگاه‌های ایرانی و بیمارستان‌های سعودی هستند و نسبت به پیگیری روند درمانی بیماران اقدام می‌کنند.»
نظر شما