سلامت نیوز: روز گذشته شهردار تهران در ابلاغیهای از لزوم جلوگیری از زبالهگردی کودکان در سطح شهر سخن گفت. به نظر میرسد شهرداری که در ابلاغیه آن به روز جهانی منع کار کودکان اشاره شده است، در تلاش است برای همیشه دست کودکان کار را از «طلای کثیف» دور نگه دارد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همدلی ،اما با اجرای چنین ممنوعیتی، نگرانیهایی از روانه شدن کودکان زبالهگرد به سمت شغلهای سختتر و خطرناکتر به وجود آمده است، چیزی که سبب شده شهرداری تهران ضمن اعلام آمادگی برای اجرای این طرح با هدف جلوگیری از تبعات سختترِ آن، از سایر نهادهای حاکمیتی و نهادهای مردمی حمایتی طلب همکاری کند.
بیش از چهار هزار کودک زبالهگَرد کار کردن کودکان در شرایط سخت چیزی است که رویای کودکی را از آنها گرفته است. در این میان دیدن کودکانی که با دستان کوچک خودشان و با جثهای نحیف مشغول انجام کارهای سخت و طاقتفرسا هستند، همواره یکی از سختترین لحظات زندگی شهری است. ایستادنهای مداوم و بدون ملاحظه در سرما و گرما بر سر تقاطعها، و چهرههایی که از شدت ضربات داغ آفتاب تیره شدهاند، دستانی که برگههای فال و گلهای نرگسی را به رانندهها پیشنهاد میدهند، تمنای پاک کردن شیشه خودروها و بسیاری دیگر همگی از نشانههای پیدای این آسیب اجتماعی است.
اما در این بین دیدن کودکانی که هر کدام از آنها یک گونی بر روی دوش خود حمل میکنند و بر سر هر سطل زبالهای گاهی تا کمر در آن فرو میروند که حاصل دستان جستوجوگرشان بشود تعدادی زباله خشک، زبالههای خشکی که هر کدام از بچهها آن را به حساب کیلویی چند صد تومان میفروشند و از کنار پولی که دریافت میکنند کمک هزینه و خرج خانواده خودشان میشوند، از همه دردناکتر است. گاهی مجبور هستند برای اینکه سهم بیشتری از زبالهها داشته باشند، روزی 10الی11 ساعت قدم برداشتنهای خودشان را تکرار کنند، به هر سطل زبالهای سَرَک بکشند و بدون داشتن دستکش و ماسک در زبالهها جستوجوگری کنند.
آمارها نشان میدهد تعداد این زبالهگردها هم کم نیست، سال گذشته یکی از اعضای شورای شهر تهران اعلام کرد که «حدود 14هزار زبالهگرد در شهر وجود دارد که از این تعداد چیزی نزدیک به 4هزارو 700نفر آنها کودک هستند» کودکانی که بخش زیادی از آنها تبعه کشورهای دیگر هستند که به همراه خانواده یا اقوام درجه یک خودشان به ایران آمده تا بتوانند کسب روزی کنند؛ «مجید فراهانی» به ایرنا گفته بود که «فقدان نظارت دقیق و واگذاری مجوز جمعآوری زباله به پیمانکارانی که کودکان محروم را که برای نان ناچارند کار کنند را بهکار میگیرند، سببساز چنین اتفاقی شده است.»
تعداد کودکان کاری که روز گذشته «محمدرضا جوادی یگانه» معاون شهرداری تهران بر تعداد آن صحه گذاشته و با گفتن اینکه چیزی حدود 4هزار کودک زبالهگرد در سطح شهر تهران وجود دارد، از لزوم پیگیری چنین وضعیتی سخن گفته است.دستورالعمل مقابله با بهکارگیری کودک ابلاغ شده است«جوادی یگانه» با اشاره به آسیبهای کودک کار زبالهگرد و همچنین، روز جهانی منع کار کودکان گفت:«یک سال با برگزاری جلسات مختلف با مجموعههای داخل شهرداری، خارج از شهرداری و سمنها(سازمانهای مردم نهاد) به بررسی موضوع کودکان کار پرداختیم. بررسیها نشان داد که معمولا این کودکان در جمعهای کوچک خانوادگی کار میکنند و معمولا از کشور افغانستان و از شهر هرات آمدند که بر اساس روابط خانوادگی در گاراژها و گودهای خارج از تهران دور یکدیگر جمع شده و مشغول زبالهگردی هستند.»
حالا به نظر میرسد مجموعه این مطالعهها به نتیجه نشسته و آن طور که «جوادی یگانه» معاون شهرداری تهران گفته «دستورالعمل مقابله با بهکارگیری کودک در فرآیند جمعآوری پسماند تهران از سوی شهردار تهران ابلاغ شده است و از این پس در قراردادها، سازمان پسماند باید در مورد بهکارگیری کودکان زیر ۱۵سال دقت نظر بیشتری داشته باشد، در غیر این صورت شهرداران مناطق موظف به برخورد با آنها هستند.»
در همین باره روز گذشته شهردار تهران با اشاره به ابلاغیه منع بهکارگیری کودکان در زبالهگردی عنوان کرد که «جوامعی که نسبت به رنج آسیب پذیرترین و حساسترین گروه عضو خود بیتوجه باشند قاعدتاً در سایر حوزهها نیز همبستگی، اتحاد، مشارکت و شهروندی را تجربه نخواهند کرد. در ایران در طی سالهای گذشته تلاشها و اقدامات متعددی برای پایان دادن به کار کودک صورت گرفته اما متاسفانه هنوز هم اشکال مختلف بهکارگیری کودکان در مشاغل مختلف خدماتی، صنعتی و کشاورزی در سراسر کشور وجود دارد که باید برای آن چارهاندیشی کرد.»
لزوم همکاری نهادهای حاکمیتی و مردمی
بهکارگیری کودکان برای کار به مثابه یک بهرهکشی است که در امور مختلف از آنها استفاده میشود؛ کارهایی که ابعاد ظاهری و پنهانی دارد. «سید محمدحسن شمسداوودی» مدیر مدارس «صبح رویش» در گفتوگویی که شنبه گذشته با روزنامه «همدلی» درباره کودکان کار داشت، ضمن اشاره به بچههایی که در محیطهای آشکار مشغول به کار هستند، معتقد بود بخش زیادی از این بچهها در کارگاههای زیر زمینی و غیر مجاز کار میکنند و حتی کسی ممکن است از وجود این قبیل از کارگاهها اطلاعی نداشته باشد.
این همان چیزی است که سبب نگرانی شهردار تهران شده و معتقد است جلوگیری اساسی از زبالهگردی کودکان نیاز به همکاری گستردهای دارد. با توجه به لزوم همکاری گسترده سایر نهادها، «پیروز حناچی» شهردار تهران ضمن اشاره به اینکه «شهرداری تهران آمادگی دارد با تشدید نظارت خود بر پیمانکارانِ بازیافت مانع از بهکارگیری کودکان در این بخش شده و مسئولیت قانونی خود در این بخش را ایفا کند.» عنوان کرد:
«نکته بسیار مهم این است که صرف ایجاد ممنوعیت نمیتواند به لغو کار کودک یا بهبود شرایط زندگی کودک منجر شود.از آنجا که ریشه اصلی کار کودک، در فقر و مسائل معیشتی خانوارهاست، ارائه خدمات حمایتی و اجتماعی به کودکان یک بخش اصلی در این طرح خواهد بود. نگرانی مهم ما این است که اعمال ممنوعیت در بخش پسماند، به سوق یافتن کودکان به مشاغل سختتر منجر شود و عملاً وضعیت کودک را بدتر کند.
در نتیجه رصد وضعیت کودکان و ارائه خدمات اجتماعی به آنها با همکاری سایر نهادهای حاکمیتی و بویژه نهادهای مدنی باید بهطور همزمان با اجرای طرح ممنوعیت صورت پذیرد. شهرداری تهران آمادگی دارد در حد توان خود و با در نظر گرفتن محدودههای جغرافیایی تحت مسئولیت خود، خدمات اجتماعی و آموزشی لازم را فراهم سازد.»
نظر شما