به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری ،از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹ طلاق ۲۸درصد رشد داشته است. در میان این آمارها یکی از موضوعات این است که بسیاری از طلاق‌ها در 5سال اول زندگی رخ می‌دهد. همین شد که معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری، تدوین طرح ملی کنترل آسیب‌های اجتماعی با تمرکز بر کاهش نرخ طلاق را در دستور کار قرار داده است. به این معنا که با ورود مشاوران به زندگی زوج‌ها می‌توان بسیار مؤثر و کارساز بود و از طلاق زوج‌ها در سال‌های اول زندگی‌شان جلوگیری کرد. اما آیا چنین طرح‌هایی می‌تواند در تداوم ازدواج مؤثر باشد؟
مشاوره‌ها حضوری هم می‌شود
معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری از آغاز به‌کار خود در دولت سیزدهم ۲طرح را در حوزه آسیب‌های اجتماعی شروع کرد که یک طرح در حوزه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی با تمرکز بر طلاق و طرح دیگر در حوزه اشتغال بود. طرح حوزه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی با عنوان مشاوره فعال و پیشگیرانه خانواده برای زوج‌های نوپا در 4سال اول زندگی مشترک است که با همراهی دستگاه‌هایی چون سازمان بهزیستی که دارای نهاد و رکن مشاوره هستند، کلید می‌خورد.
قرار است با تمرکز بر کاهش نرخ طلاق، روابط زوجین، فرزندآوری و فرزندپروری آنها به‌صورت ویژه رصد شود. جلسات اولیه اجرای این طرح در حوزه آسیب‌های اجتماعی برگزار و موافقت دستگاه‌های متولی برای اجرای طرح گرفته شده است. برای این موضوع نیز پلتفرمی به شکل سامانه جامع مشاوره طراحی خواهد شد. سیده‌فاطمه موسوی، معاون برنامه‌ریزی و هماهنگی معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری می‌گوید: «برنامه‌ریزی برای اجرای این طرح در مرحله اولیه با سازمان بهزیستی کلید می‌خورد و مشاوران امر نیز وارد پلتفرم معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری می‌شوند و با صلاحیت‌هایی که این معاونت درنظر گرفته است برای زوج‌هایی که تازه ازدواج کرده و مراحل ثبت ازدواج آنها طی می‌شود، جلساتی درنظر گرفته خواهد شد.
زوج‌های جوان از طریق سامانه وزارت بهداشت وارد این پلتفرم می‌شوند و به ازای هر چند زوج، یک مشاور درنظر گرفته شده و مشاوران به شکل فعال با این زوج‌ها در طول سال به شکل مشاوره تلفنی در ارتباط هستند. درصورت نیاز مشاوره به‌صورت حضوری هم برگزار می‌شود؛ بنابراین اگر زوجی با ریسک بالا تشخیص داده شد، مشاوره‌های حضوری برای آنها برگزار می‌شود. در همین راستا موضوعات جمعیتی، فرزندآوری و فرزندپروری هم پیگیری خواهد شد.»
اجرای این طرح نیازمند تصویب در ستاد ملی زن و خانواده است. کلیات طرح این است که اگر در ستاد ملی زن و خانواده تصویب شود، زمینه اجرایی پیدا خواهد کرد. هم‌اکنون طرح به شکل جزئی و پایلوت در 2شهر ساوجبلاغ از استان البرز و اسلامشهر از توابع تهران با جلسات و موافقت‌هایی با دستگاه‌های اجرایی و توسط سازمان بهزیستی اجرا شده است. قرار است پس از تامین اعتبار در سال اول در 5استان پرمخاطره و در سال‌های بعدی به شکل فراگیر اجرا شود.
حرف‌درمانی مشکلی را حل نمی‌کند
سیدحسن حسینی، جامعه‌شناس خانواده و جمعیت معتقد است که هر پدیده اجتماعی از قاعده‌هایی پیروی می‌کند و با شناخت آن قواعد می‌توان در محدود کردن آن گام برداشت. وقتی در 5سال نخست ازدواج، آمار طلاق بیش از سال‌های دیگر است دلایلی می‌توان برای آن درنظر گرفت که شامل مسائل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و... می‌شود: «خانواده و روابط زناشویی بی‌شک تحت‌تأثیر عوامل ساختاری عمومی جامعه است؛ خصوصا اقتصاد؛ از این‌رو وقتی در جامعه بی‌ثباتی اقتصادی وجود دارد، در ابتدا باید در رفع این مشکل کوشید. به‌عبارتی گام نخست در به حداقل رساندن چنین مشکلاتی ایجاد ثبات اقتصادی در جامعه است.
پس از آن است که سایر پدیده‌های اجتماعی نیز ثبات خواهد یافت. البته که در همه جوامع مشکل طلاق وجود دارد، اما تبیین و واکاوی مشکلات در هر جامعه‌ای از مولفه‌های خاص خود پیروی می‌کند.» حسینی درباره اینکه در ایران سن ازدواج نیز افزایش داشته است، می‌گوید: «وقتی در قانون مدنی مرد به‌عنوان نان‌آور خانواده تعریف می‌شود، برای پایین آوردن سن ازدواج باید برای مردان شغل ایجاد کرد تا با درآمد مناسب امکان ازدواج پیدا کنند.» این جامعه‌شناس همچنین درباره افزایش آمار طلاق می‌گوید که دهه 60، کشور با نوعی انفجار جمعیت روبه‌رو شد.
همین جمعیت در دهه 80به سن ازدواج رسید و 40درصد آمار ازدواج را افزایش داد. این جمعیت در دهه 90آمار طلاق را تغییر داده است. این به‌معنای افزایش آمار طلاق به‌میزانی که بخواهد تأثیرگذار باشد، نیست. آنچه اهمیت دارد از منظر او واکاوی دلایل این تغییرات است: «در بدو انقلاب 31هزار طلاق ثبت شده و این عدد در دهه 80به 70هزار طلاق افزایش یافته و حالا بیش از 100هزار طلاق به ثبت رسیده است. در وهله نخست باید به فکر زنان و فرزندان طلاق بود؛ اینکه چه برنامه‌ای برای این افراد درنظر گرفته شده است.
در وهله بعد باید علل افزایش طلاق را بررسی کرد. درنظر بگیرید 3میلیون معتاد وجود دارد که 70درصد آنها متاهل هستند. برای همسران این معتادان چه راه‌حلی درنظر گرفته شده است؟ طرح و برنامه‌های ارائه شده باید با برنامه‌ریزی و شناخت کامل صورت بگیرد. این نوع مشاوره‌ها به‌نظر حرف‌درمانی است. این روش زمانی مؤثر است که ابزارهای مناسبی در اختیار داشته باشیم که پس از اطلاع از مشکل درصدد رفع آن تلاش و از ادامه آن جلوگیری کنیم. مشاوره باید توأم با حل مسئله باشد. اگر این طرح در حد حرف‌درمانی باقی بماند، نتیجه رضایت‌بخش نخواهد بود.»
نظر شما