به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه صبح نو، دریاچه ارومیه، به‌عنوان یکی از ذخایر آبی و زیستگاه ارزشمند پرندگان و جانوران کشور با صرف هزاران میلیون تومان وضعیت خوبی ندارد و پس از ۶سال که از آغاز ساخت تونل انتقال آب می‌گذرد، هر روز خشک‌تر می‌شود. آخرین تصاویر ماهواره‌ای از این دریاچه نشان از وضعیت وخیم آن دارد، به نحوی که با خشکسالی کامل و تبدیل شدن به یک شوره‌زار یا محل منشأ بروز ریزگرد تنها یک قدم فاصله دارد. در ابتدای دولت حسن روحانی و با ضمانت اجرایی سازمان حفاظت محیط زیست، ستاد احیای دریاچه ارومیه تشکیل شد. در پی آن تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه در اولین جلسه هیات دولت در سال ۱۳۹۲ مطرح و دریاچه ارومیه در قالب طرح‌های ستاد احیا قرار گرفت و مقرر شد ظرف مدت ۱۰ سال (از ۱۳۹۴) دریاچه به تراز اکولوژیک خود برسد.
تاکنون ۱۵هزار میلیارد تومان برای احیای این دریاچه هزینه شده است اما برای پی بردن به آخرین وضعیت این دریاچه یا بازخورد پولی که هزینه شده، باید صحبت‌های ناامیدکننده معاون فنی حفاظت محیط‌زیست آذربایجان غربی را بخوانیم تا پی ببریم که وضعیت این دریاچه مانند عکس‌های ماهواره‌ای آن چقدر اسفبار است. حجت جباری با بحرانی خواندن وضعیت فعلی دریاچه ارومیه گفته است: «با ادامه روند فعلی امسال بخش جنوبی دریاچه ارومیه را از دست می‌دهیم.» او با بیان اینکه در سال‌های اخیر وضعیت دریاچه ارومیه بهبود نسبی داشت، افزود: «متاسفانه به دلیل کاهش بارش‌ها و نیز عدم تامین حقابه موردنیاز به همراه عدم اتمام برخی طرح‌های احیای وضعیت دریاچه ارومیه مجددا به وضعیت بحرانی‌تر تبدیل شده است. اگر روند کاهش آب ورودی به دریاچه ارومیه ادامه یابد امسال بخش بیشتر دریاچه ارومیه به‌خصوص بخش جنوبی را از دست می‌دهیم، درحال‌حاضر سطح دریاچه ارومیه ۱۲۷۰. ۷۷ متر است که در مقایسه با سال گذشته ۶۶سانتی‌متر کاهش سطح تراز داشته است.» معاون اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌غربی با بیان اینکه در سال آبی جاری از ۳. ۴میلیارد مترمکعب حقابه دریاچه ارومیه، ۷۰۰میلیون مترمکعب به‌سوی دریاچه رهاسازی شده است، ادامه داد: «تا یک‌ماه در صورت ذوب شدن برف‌ها و رهاسازی منابع آبی ذخیره شده فرصت برای آبگیری دریاچه وجود دارد که بررسی نشان می‌دهد میزان آبگیری و وضعیت دریاچه نسبت به سال قبل وضعیت خوبی نخواهد بود.»
این گفته‌ها در شرایطی مطرح می‌شود که در سال۹۹ بیش از یک‌میلیارد و ۴۲۵میلیون مترمکعب آب به‌عنوان حقابه به دریاچه سرازیر شد و پارسال به‌غیر از چندین نوبت رهاسازی از سدهای استان که در فصل بهار انجام گرفت، به دلیل خشکسالی و کاهش ذخایر آب و برف، رهاسازی آب سدها با هدف تامین آب شرب و کشاورزی در تابستان متوقف و این موضوع سبب کاهش چشمگیر حجم و وسعت دریاچه ارومیه شد و این ادعا را که دریاچه تنها با نزولات جوی و آب‌های رهاسازی شده، جانی گرفته است، تقویت کرد. در همه این سال‌ها که ستاد احیای دریاچه ارومیه شکل گرفت، به‌رغم میلیاردها تومان بودجه مصوب، کمک‌های میلیون دلاری ژاپن هم از راه رسید. اما کارشناسان معتقدند؛ با نگاهی به وبسایت طرح می‌توان دریافت که حاصل این تلاش بین‌المللی برای دریاچه ارومیه چندین مورد گزارش درباره پایش و بررسی اثربخشی تکنیک‌های به‌زراعی و به‌نژادی برای کاهش برداشت آب با مشارکت جوامع محلی است و مشخص نیست این طرح بین‌المللی چه میزان در بهبود تالاب‌ها و از جمله دریاچه ارومیه موثر بوده است.
به جای ارس، از خزر به ارومیه آب منتقل شود
مدتی است که طرح انتقال آب رودخانه ارس به دریاچه ارومیه ازسوی مسوولان مطرح می‌شود؛ موضوعی که موردانتقاد کارشناسان ازجمله نمایندگان مجلس است. در آخرین اظهارنظرها، معصومه پاشایی‌بهرام، نماینده مردم مرند و جلفا در مجلس شورای اسلامی اعلام کرده که به‌جای انتقال آب رود ارس، آب دریاچه خزر به ارومیه منتقل شود.
او گفت: درحال‌حاضر بحث انتقال آب دریای خزر به دریاچه بین‌المللی ارومیه در بین مباحث استانی و شرکت‌های دانش‌بنیان مطرح شده است؛ در شهرستان سراب رودخانه‌ای وجود دارد که مستقیما به حوضه آبریز دریاچه ارومیه سرازیر می‌شود و نیاز به احداث کانال و لوله برای انتقال آب آن نیست، فقط باید آب دریای خزر طی تونلی به رودخانه سراب سرازیر و از رودخانه سراب به دریاچه ارومیه منتقل شود تا شاهد تبعات گران نابودی دریاچه ارومیه نباشیم؛ البته این طرح در مرحله مطالعاتی قرار دارد و از دولت سیزدهم تقاضا داریم هر چه سریع‌تر این موضوع را مورد بررسی قرار دهد.
پاشایی با اشاره به مشکلات انتقال آب رودخانه ارس تاکید کرد: در حوزه انتقال آب رودخانه ارس دچار مشکل شده‌ایم، در نظر بگیریم برای احیای دریاچه ارومیه باید از ظرفیت‌های درونی استفاده کنیم؛ اگر حاکمیت با قدرت بیشتر در راستای تصفیه آب‌های منطقه‌ای همت کند و اعتبارات مناسبی برای این مهم اختصاص دهد بی‌شک شاهد احیای بخشی از این دریاچه بین‌المللی خواهیم بود.
به گفته پاشایی؛ احیای دریاچه ارومیه ارتباط بین‌بخشی و حوزه‌ای را می‌طلبد، از وزارت نیرو گرفته تا وزارتخانه گردشگری و امورخارجه باید به گونه‌ای همکاری داشته باشند که رسیدگی به احیای این دریاچه جزء اولویت‌های نخستین آن‌ها باشد، گاهی مسائل محیط‌زیستی در اولویت مسوولان و متولیان امر قرار نمی‌گیرد، چراکه از عواقب آن بی‌خبر هستند؛ مولکول ریز نمک خطرات جبران‌ناپذیری برای سلامتی بشر به‌دنبال خواهد داشت، برای پیشگیری باید تمام سازمان‌ها از محیط‌زیست گرفته تا وزارتخانه‌های مربوطه به میدان بیایند تا شاهد زندگی دوباره این دریاچه باشیم.
پروژه انتقال آب به کجا رسید؟
در آخرین خبرها درباره نتیجه پروژه انتقال آب معاون عمرانی استاندار آذربایجان‌غربی اعلام کرده که کل پکیج انتقال آب از جنوب استان به دریاچه ارومیه حدود ۹۸درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
به گفته او، طرح بزرگ انتقال آب از جنوب آذربایجان‌غربی به دریاچه ارومیه از سه قسمت تشکیل شده است؛ سد کانی سیب، تونل ۳۶کیلومتری و خط انتقال ۱۴کیلومتری مسیر منتهی به دریاچه ارومیه همان سه قسمتی است که پکیج انتقال آب را تکمیل می‌کند. معاون عمرانی استاندار آذربایجان‌غربی در رابطه با میزان اعتبار لازم برای اتمام این طرح،
تاکید کرد: ۴۰۰میلیارد تومان برای بهره‌برداری از این طرح اعتبار نیاز است که با لحاظ بدهی ۲۰۰میلیارد به پیمانکار، سرجمع به ۶۰۰میلیارد تومان اعتبار نیاز نداریم. او با بیان اینکه پس از بهره‌برداری از این طرح سالانه حدود ۶۵۰میلیون مترمکعب آب به پیکره دریاچه ارومیه وارد خواهد شد، اضافه کرد: تمام این مقدار تنها بخشی از آب مازادی است که از کشور خارج می‌شود. طبق اعلام مسوولان پس از بهره‌برداری از طرح بزرگ انتقال آب به دریاچه ارومیه سالانه تراز دریاچه حدود یک متر افزایش خواهد یافت.
انتقال آب، مصرف را افزایش می‌دهد
محسن موسوی خوانساری، کارشناس منابع آب اما در گفت‌وگو با «صبح‌نو» معتقد است که پروژه انتقال آب نباید میزان مصرف و سطح زیر کشت زمین‌های کشاورزی اطراف را افزایش دهد. او می‌گوید: هم‌اکنون بسیاری از ذینفعان دریاچه دنبال این هستند مصارف آب را افزایش دهند. آن‌ها عنوان می‌کنند ما آب را منتقل می‌کنیم؛ بنابراین این امکان برای‌مان فراهم شده که مصارف را افزایش دهیم؛ البته این موضوع محدود به حوضه آبریز دریاچه ارومیه نیست و در تمام ایران آزمایش شده است که با انتقال آب، مصارف نیز افزایش پیدا می‌کند. از همین روست که باید کارگروه احیای دریاچه ارومیه، سازمان حفاظت محیط‌زیست، وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی مجموعه جلساتی را با هم داشته باشند و از افزایش مصرف آب در این منطقه خودداری کنند.
نظر شما