در طول چند روز گذشته فیلم مردی كه سه دختر خود را با شلیک گلوله به قتل میرساند به صورت گستردهای در میان مردم و فضای مجازی انتشار یافته است.
خشونت باعث تولید خشونت بیشتر میشود
كارشناسان اجتماعی عقیده دارند كه خشونت و بیتفاوتی دوعارضه اساسی امروزی جامعه هستند. دكتر مجید ابهری، آسیبشناس رفتاری در این باره به تهران امروز میگوید: «با توجه به افزایش خشونت در جامعه و گسترش آن توسط بعضی از رسانهها و افرادی كه اشتیاق به آزردهسازی عاطفی جامعه دارند، در دو دهه گذشته دو ناهنجاری در جامعه ما خودنمایی میكند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه تهران امروز از نگاه آسیبشناس رفتاری، بیتفاوتی واكنش رفتاری است كه در مقابل حوادث جاری در محیط افراد واقع میشود. متاسفانه بعضی از ضرب المثلهای موجود در زبان فارسی هم ریشههای این بیتفاوتی میشود و هم باعث پررنگ نمودن و پیوسته دانستن آنها. «ما چه كارهایم، دودستی كلاه خودت را چسبیدن، زبان سرخ سر سبز میدهد بر باد، مملكت صاحب دارد، ما دنبال دردسر نیستیم» و امثال این عبارتها آحاد جامعه را به جاده بیتفاوتی هدایت میكند. اگر در فاجعه سعادتآباد تماشاچیان لحظهای خود را به جای مضروب قرار میدادند، شاید امروز بر اساس یك اشتباه، پرونده زندگی دو نفر بسته نشده بود. در موضوع پل مدیریت احساس مسئولیت یك شهروند از بروز و گسترش یك فاجعه دیگر جلوگیری كرد. این بیتفاوتیها كه در مقابل آزارهای خیابانی، مزاحمتها، قانونشكنیها و جامعهستیزیها موجب میشود بعضی از افراد سكوت را به اعتراض ترجیح بدهند. این سكوت باعث خشونتهای بیشتری شده و تا جایی پیش میرود كه عكسها، تصاویر فجیع و آزاردهنده در گوشیهای همراه دست به دست گشته یا بلافاصله روی اینترنت قرار میگیرند.»
این استاد دانشگاه شهید بهشتی دلایل مختلفی را برای انتشار این فیلم برمیشمارد؛ «خشونت، باعث تولید خشونت بیشتر میشود. آثار منفی آن هم به تبع آن زیاد میشود. اگر بیاخلاقیها و بدرفتاریها توسط بعضی از رسانههای زرد بزرگنمایی نشوند، میتوان به نوعی از آثار و عوارض آنها جلوگیری كرد. یك فرد بیمار و معتاد با مرخصی گرفتن از زندان، كمر به قتل سه فرزندش میبندد و یكی از دختران از یكی از دلآزارترین صحنههای بشری فیلمبرداری كرده و معلوم نیست این فیلم از كجا به دست مبلغان خشونت رسیده و رسانهای شده است. این فرد معتاد به شیشه و توهم بوده كه توانسته سه فرزند بیپناه خود را به گلوله ببندد. گسترش فروش سلاحهای سرد و گرم، عدم توجه به روح و روان بزهكارانی كه از زندان آزاد شده یا مرخصی میگیرند، باعث وقوع این حادثه تلخ شده. لابهلای اخبار و حوادث روزنامهها بارها ملاحظه كردهایم كه یكی از زندانیها در دوران زندان مرتكب جرایم مختلفی شده و جرمهای بیشتری را نیز یاد میگیرد. محروم نمودن بزهكاران شناسنامهدار از امتیازهای اجتماعی، قراردادن تحت آموزشهای رفتاری و مدیریتی، كنترل رفتارهای زندانیان در دوران مرخصی و زندان اگر اجباری شود، میتوان از وقوع بسیاری از جرایم جلوگیری كرد. اما آنچه موجب توجه كارشناسان جامعه میگردد علت قراردادن صحنههای آزاردهنده بر روی اینترنت و دسترسی هر نوع از افراد جامعه است. معمولا دو گروه از افراد تمایل به تماشای این گونه صحنهها دارند. گروه اول اشخاصی هستند كه از روی كنجكاوی و حس دخالت در موضوعات به این گونه فیلمها و عكسها سر میزنند و در نهایت باعث آزار و اذیت روانی خود میشوند. دسته دوم افرادی هستند كه به خاطر داشتن روحیه خشونت طلبی، آزارجویی و تبلیغ خشونت نسبت به قراردادن اینگونه عكسها و فیلمها در سایتهای مختلف و تماشای آنها اقدام میكنند.»
انتشار فیلم حوادث، قبح خشونت را میشكند
یكی از اصلیترین دغدغهها و نگرانیهایی كه بعد از انتشار این نوع فیلمها همانند كلیپهای فاجعه سعادتآباد وجود دارد، تاثیر پذیری افراد جامعه از این نوع خشونتهاست. ابهری هم اعتقاد دارد انتشار فیلم این حادثه بر روی كودكان تاثیر مخرب طولانی مدت دارد؛ «بر اساس ملاحظات پژوهشی این گونه اشخاص دارای رفتارهای ناهنجار، آزارطلبی و لذت بردن از آزار دیگران هستند. استمرار این كارها موجب قبح شكنی و زشتیزدایی از خشونتها میشود. اگر این نوجوانان تا دیروز از این نوع صحنهها میترسیدند و به والدین پناه میبردند امروز همین طیف سنتی به استقبال تماشای این گونه صحنهها میروند! علت اساسی را میتوان بازیهای خشن رایانهای، فیلمهای تلویزیونی پر از قتل و تیراندازی این افراد دانست. عوارض رفتاری خشونت زایی و خشونت افزایی یك روی سكه بوده و طرف دیگر آن ایجاد حس بدبینی و حتی تنفر در كودكان و نوجوانان نسبت به والدین میباشد. یك نوجوان و جوان شاید وضعیت روحی قاتل كرمانشاهی را نداند و نشناسد و تنها اكتفا به این موضوع كند كه یك پدر فرزندان خود را به گلوله میبندد و در برابر عجز و لابه آن قدر خونسرد است كه حتی در فیلمهای هالیوودی نیز كمتر میبینیم! فرزندان با دیدن این صحنهها تصور میكنند همه والدین میتوانند خالق چنین حوادثی باشند. رسالت رسانههای مسئول ایجاب میكند كه باعث آگاهی جامعه شده و وضعیت بیمارگونه این پدر را اعلام كنند. بعضی از این افراد قصد دارند وقوع این جنایت را به فقر پیوند دهند و به خاطر اینكه نمیتوانسته جهیزیه دخترانش را بدهد دست به این جنایت هولناك زده است. یك پدر و بالاتر از آن یك انسان در بدترین شرایط به خود اجازه نمیدهد كه حتی اگر بیگانه هم باشد به كسی آزار برساند.»
این كارشناس اجتماعی راهحل كنترل تبعات این نوع آسیبها را بررسی ریشهای این حوادث میداند؛«باید به فكر چاره باشیم. یعنی نهادهای حمایتی و سازمان زندانها، نهادهای دولتی و خصوصی به یاری خانوادههای زندانی بشتابند و اجازه ندهند كه طومار عمر انسانهای بیگناه در هم پیچیده شود. پیشگیری از نمایش فیلمهای خشن كه بخش اعظمی از آن توسط ماهوارهها انجام میشود، جلوگیری از فروش و پخش بازیهای رایانهای و كالبدشكافی رسانهها میتواند از تكرار آنها جلوگیری كند. برای كاهش بیتفاوتی، والدین، رسانهها و نهادهای آموزشی با احیای مسئولیتهای اجتماعی برای افزایش همصدایی باید اقدام كنند. بیتفاوتی به اهانت به یك مامور دولت در انظار عمومی و متلكپراكنی به دختران در خیابان میتواند بیتفاوتی را گسترش دهد و امنیت اجتماعی و اعتماد عمومی را دچار مخاطره كند. عوامل انتشار این گونه تصاویر دچار اختلال هستند. والدین باید با آگاهسازی فرزندان خود، با تاكید بر احساس مسئولیت اجتماعی و برخوردی مسئولانه، آسیبهای اجتماعی جامعه را هدفگیری و آن را از بین ببرند.»
نظر شما