سلامت نیوز: جوش‌های زیرپوستی مقدمه پیدایش تمام جوش‌های بدن هستند. درواقع پیش‏درآمد ضایعه?های آكنه‌ای كه به آن جوش غرور جوانی هم می‌گوییم همین جوش‌های زیرپوستی هستند. معمولا از سنین بلوغ به بعد و در مواردی حتی در سنین پایین‌تر یا بالاتر به دلیل ایجاد برخی تغییرهای هورمونی در بدن و تكثیر بیش از حد یك باكتری كه فلور طبیعی پوست است، در فولیكول مو یا منافذ پوستی علایم التهابی ایجاد می‌شود. با تغییراتی كه رخ می‌دهد دهانه منافذ پوستی كه مجرای خروجی فولیكول مو هستند تنگ می‌شود و محتویات فولیكول شامل چربی، مواد شاخی و كراتینی تجمع و احتباس پیدا می‌كنند و باعث ایجاد جوش‌ها می‌شوند.

تفاوت این جوش‌ها با جوش‌هایی كه در سطح پوست كاملا مشخص هستند، چیست؟

این جوش‌ها زیر پوست نیستند. درحقیقت جوش‌های كوچكی هستند كه التهاب ندارند و همرنگ پوست به نظر می‌رسند. درواقع مجرای این منافذ به سمت خارج بسیار تنگ شده است. وقتی تجمع محتویات داخل آنها افزایش می‌یابد و دیواره فولیكول تحریك می‌شود، سلول‌های التهابی به آن قسمت حمله می‌كنند و باعث ایجاد جوش‌های قرمزرنگی در سطح پوست می‌شوند. اگر تجمع محتویات داخل فولیكول بیش از اندازه و دیواره فولیكول پاره شود، جوش‌های چركی به وجود می‌آیند بنابراین جوش‌های ریزی كه به آنها زیرپوستی می‌گویید مقدمه پیدایش ضایعه‌های بعدی است.

اشاره كردید كه فولیكول‌ها در تمام سطح بدن وجود دارند اما بیشترین جایی كه جوش‌ها در آن دیده می‌شوند كدام قسمت‌ها هستند؟

قسمت‌هایی كه بیشتر تحت‌تاثیر هورمون‌های جنسی قرار دارند مانند صورت، ناحیه فوقانی و قدامی تنه، پشت و قسمت بالای بازوها. معمولا پایین‌تر از این قسمت‌ها مثل ساعد، شكم یا ران و... كمتر جوش دیده می‌شود. عمده ضایعه‌ها در قسمت‌هایی دیده می‌شود كه فولیكول‌های مو تحت كنترل هورمون قرار دارند.

به جز عوامل هورمونی آیا عوامل دیگری مانند خوردن غذاهای چرب، چرب بودن پوست، آلودگی هوا و.... هم می‌توانند در ایجاد این جوش‌ها تاثیر داشته باشند؟

به جز تاثیر هورمونی تنها عواملی كه باعث ایجاد و تشدید جوش‌ها می‌شوند استرس و دستكاری آنهاست. نقش تغذیه خیلی شناخته‏شده نیست. عده‌ای استفاده از مواد كربوهیدرات و قندی را در ایجاد جوش‌ها دخیل می‌دانند. مقاله‌هایی هم درباره مصرف لبنیات و تاثیرشان در بروز جوش‌ها منتشر شده است. بعضی هم مصرف ادویه‌جات تند مانند فلفل و موادغذایی خاص را موثر می‌دانند ولی هیچ‌كدام از این موارد به اثبات نرسیده است و بیشتر پزشكان مصرف یا پرهیز را به عهده بیماران می?گذارند. بیشتر كسانی كه زیاد جوش‌ می‌زنند و شكل‌های شدید بیماری را دارند معمولا پوست خیلی چربی دارند. چربی در بروز یا شدت جوش‌ها تاثیر دارد ولی آن هم مانند خود جوش‌ها ثانویه به تغییرات هورمونی و مسایلی است كه در فرد وجود دارد.

آیا ماهیت جوش‌هایی كه به دلیل اصلاح در بدن ایجاد می‌شوند هم از همین نوع جوش‌ها هستند؟

بله، به هم شبیه هستند و اتفاقا بیشتر در افرادی دیده می‌شوند كه استعداد جوش زدن دارند. یعنی ممكن است در حالت عادی فرد هیچ مشكلی نداشته باشد یا تعداد جوش‌هایش كم باشد اما با اصلاح صورت یا استفاده از دستگاه‌های موكن یا هر روشی كه مو را از داخل فولیكول بیرون می‌كشد، جوش‌هایش تشدید می‌شود.

بروز جوش‌ها معمولا تا چه سنی ادامه دارد و از چه سنی به بعد غیرطبیعی محسوب می‌شود؟

معمولا 70 تا 80 درصد موارد تا سن 20 سالگی تكلیفشان مشخص می‌شود. اقلیتی از افراد بعد از 20 سالگی هم این مشكل را دارند كه حداكثر تا 30 سالگی طول می‌كشد. جوش بعضی از افراد هم خیلی دیرتر ایجاد می‌شود یعنی ممكن است بروز جوش‌ها تازه بعد از 25 سالگی شروع شود و تا 30 سالگی ادامه داشته باشد. افراد بسیار نادری هم هستند كه حتی ممكن است بعد از 30 سالگی جوش بزنند مثلا ما بیمارانی داریم كه 50-40 سالشان است اما هنوز جوش می‌زنند اما تعدادشان بسیار اندك است.

برای درمان جوش‌ها چه توصیه‌ای به افراد دارید؟

افرادی كه زیاد جوش می‌زنند باید برای درمانشان حتما به متخصص پوست مراجعه كنند و از خوددرمانی بپرهیزند زیرا جوش‌ها شكل‌های مختلفی دارند. بعضی از آنها بسیار ملایم، برخی متوسط و بعضی بسیار شدید هستند. هر كدام از آنها هم درمان‌های متفاوتی دارند. بالاخره روزی تمام این جوش‌ها بهبود پیدا می‌كنند اما آنچه مهم است این است كه بعد از اتمام دوره جوش، پوست چه وضعیتی پیدا كرده است. بسیاری از نازیبایی‌ها، اسكارها، لك‌ها و بدشكلی‌هایی كه روی پوست باقی مانده‌اند به دلیل دستكاری،‌ خوددرمانی و عدم استفاده از داروهای مناسب است. البته عوارضی مانند لك یا فرورفتگی‌های ایجادشده روی پوست و... به شدت آكنه‌ها بستگی دارد. در موارد متوسط تا شدید اغلب عمق ضایعه‌ها زیاد است و عوارض آنها با جوش‌های ملایم و ریز روی پوست متفاوت است. درنتیجه باید با آنها برخورد جدی كرد و درمان آنها را به درستی انجام داد. خیلی از افراد برای درمان جوش‌هایشان به داروخانه مراجعه می‌كنند تا دارویی برای درمان آن دریافت كنند. این كار به شدت اشتباه است. گاهی جوش‌هایی در ظاهر خفیف هستند اما جایشان روی پوست می‌ماند یا ایجاد فرورفتگی می‌كنند بنابراین از همان ابتدای بروز جوش‌ها درمان باید تحت‌نظر پزشك انجام شود تا فعالیت آنها زودتر محدود شود و پوست صورت خراب نشود اما متاسفانه بسیاری از افراد ابتدا هر كاری كه خود صلاح بدانند انجام می‌دهند و بعد وقتی نتیجه نمی‌گیرند یا پوستشان خراب می‌شود به متخصص پوست مراجعه می‌كنند.

این افراد تا چه زمانی باید تحت‌نظر پزشك باقی بمانند؟

معلوم نیست. دوره بیماری بعضی از افراد بسیار كوتاه و خفیف است و تا بخواهند تصمیم بگیرند كه برای درمان اقدام كنند، ممكن است جوش‌ها خودشان محدود شوند. دوره بیماری بعضی از بیماران هم ممكن است سال‌ها طول بكشد. آنچه مهم است این است كه فرد درمان خود را ناقص رها نكند بلكه صبور باشد و دوره درمانی خود را حتی اگر مدت‌ها به طول انجامید كامل كند.
منبع:‌ هفته نامه سلامت