سلامت نیوز : شمارش معکوس برای آغاز سیاست‌های جدید جمعیتی در کشور آغاز شده است؛ سیاستهایی که دیگر کنترل تعداد فرزندان را پیگیری نمی کند بلکه خواستار افزایش فرزندان است تا کشور با پیری جمعیت مواجه نشود. کنترل جمعیت در ایران از سال 1337 شروع شد اما برنامه‌های منسجم کنترل جمعیت از سال 1348 از سر گرفته شد که بر مبنای همین برنامه ها، در سال‌های قبل از انقلاب اسلامی‌ایران رشد جمعیت از 3/1 درصد به 2/1 درصد کاهش نشان داد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه مردم سالاری ؛ بعد از انقلاب و به واسطه عوامل مختلف از جمله جنگ ایران و عراق رشد جمعیت در ایران به شدت افزایش یافت به طوری که در سال 1365 به بالاتر از 2/3 درصد رسید. در سال 1367 که مسئولان خطرات افزایش بی رویه جمعیت در کنار کمبود منابع را درک کردند سیاست‌های جلوگیری از موالید در دستورکار دولت قرار گرفت و با شعار فرزند کمتر، زندگی بهتر، به مرور زمان، نرخ رشد جمعیت ایران در مدت کوتاهی از 2/3درصد به 2/1درصد در سال رسید. اما در آغاز دهه 1390 و با مشخص شدن نتایج عمومی‌سرشماری 1390، مشخص شد که روند کاهش جمعیت حتی از پیش‌بینی‌ها هم بیشتر بوده است. هرچند در ابتدا، هدف از طرح شعار «فرزند کمتر، زندگی بهتر» ایجاد یک سیاست برای کنترل جمعیت بیان شد اما در سال‌های بعد، این شعار در خانواده‌های ایرانی نهادینه شد و تک فرزندی محبوبیت یافت. در حالی که بُعد خانوار (تعداد نفرات یک خانواده) در سال‌های 1375 و 1385 به ترتیب 4/4و 4 نفر محاسبه شده بود، این عدد در سال 1390 به 6/3 نفر کاهش یافت. از همان زمان هشدارها نسبت به پیامدهای منفی کاهش جمعیت و افزایش سالمندان در جامعه ایران و بروز مشکلات حاصل از آن که در کشورهای غربی رخ نموده است افزایش یافت. البته نخستین مقام مسئولی که در مورد سیاست‌های کاهش جمعیت هشدار داد محمود احمدی نژاد بود.

وی در پائیز 1385 در جلسه مشترک هیات دولت و مجلس شورای اسلامی، مخالفت خود را با شعار «فرزند کمتر» اعلام کرد و بیان داشت که ایران ظرفیت یکصد‌و‌بیست میلیون نفر جمعیت را دارد. وی در این جلسه اظهار داشت: این که می‌گویند دو بچه کافی است، من با این امر مخالف هستم. کشور ما دارای ظرفیت‌های فراوانی است. ظرفیت دارد که فرزندان زیادی در آن رشد پیدا کنند، حتی ظرفیت حضور 120 میلیون نفر را نیز داراست. همچنین در فروردین 1389 مجددا مخالفت خود را با شعار «دو بچه کافی است» بیان داشت و گفت: «این مساله سیاست غلطی بود که غربی‌ها انتخاب کرده و امروز پشیمان هستند و سرمایه سنگینی برای حفظ هویت و فرهنگ خود می‌پردازند، چرا باید در مسیری قرار بگیریم که نتیجه آن مشخص است.» اما موضوع پیامدهای منفی کاهش جمعیت زمانی به طور جدی مورد توجه قرار گرفت که مقام معظم رهبری به این موضوع پرداختند و از آن زمان پیگیری برای اجرای سیاست‌های جدید جمعیتی آغاز شد. اکنون دیگر شعار دو بچه کافیست سر داده نمی‌شود بلکه تعداد مناسب فرزندان برای هر خانواده سه فرزند اعلام شده است؛ هر چند که با توجه به عادتی فرهنگی که طی بیش از دو دهه در جامعه شکل گرفته و مشکلات اقتصادی مردم، مشخص نیست که رویکرد مردم نسبت به این سیاست جدید چگونه باشد. در همین راستا مدیرکل سلامت خانواده و جمعیت وزارت بهداشت گفت: وزیر بهداشت ضرب‌الاجل 100 روزه‌ای را برای اجرای سیاست‌های جدید جمعیتی گذاشته‌ و قانون جدید تنظیم جمعیت در مجلس در حال بررسی است.

علی سنگی اظهار داشت: قانون تنظیم جدید جمعیت در مجلس در حال اصلاح و بازنگری است و در این قانون نرخ کلی باروری در کشور به طور متوسط 5/2 دیده شده یعنی هر خانواده ایرانی سه فرزند داشته باشد. وی در مورد رویکرد ارائه خدمات وزارت بهداشت به خانواده‌ها گفت: توجه ما بیشتر به مشاوره‌های حین و پس از ازدواج به زوجین جوان در مبحث باروری و فرزند‌آوری است و اینکه زوجین جوان به فاصله‌گذاری مناسب برای داشتن فرزند قبل از سنین 30 سالگی توجه کنند چرا که ممکن است بارداری‌های 30 سالگی و بعد از آن عوارض خاص خود را داشته باشد و مادر با بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت یا فشار خون مواجه شود. مدیرکل سلامت خانواده، جمعیت و مدارس وزارت بهداشت گفت: وزیر بهداشت از معاونت‌های مختلف این وزارتخانه از جمله معاونت درمان، تحقیقات و بهداشتی خواسته‌است تا برنامه‌های قابل اجرای خود را در حوزه جمعیت ارائه کنند و در حوزه معاونت بهداشتی 7 یا 8 مورد از جمله سیاست‌های جدید جمعیتی را جزو برنامه‌های صد روزه خود گذاشته‌اند و توجه ویژه به سیاست‌های جمعیتی را یکی از موارد اصلی کار خود می‌داند. سنگی در پاسخ به این پرسش که در سال گذشته وسایل پیشگیری از بارداری در خانه‌های بهداشت رسماً ارائه نمی‌شد و آیا این روند ادامه خواهد داشت گفت: در دستورالعمل شماره یک سیاست‌های جمعیتی اعلام کرده‌ایم که به هیچ عنوان خدمات پیشگیری از بارداری برای افراد پرخطر و بارداری‌های پرخطر قطع نشود و همچنان ادامه یابد اما دیگر به زوج‌های جوان و در ابتدای زندگی آموزش پیشگیری از بارداری نمی‌دهیم و وسایل پیشگیری را به طور رایگان ارائه نمی‌کنیم. بلکه بیشتر به آنها آموزش فرزند‌پروری و فرزند‌آوری را به همراه فاصله‌گذاری مناسب و مراقبت‌های اولیه ارائه می‌کنیم.

سنگی در پاسخ به این پرسش که حتی وسایل پیشگیری به مادران شیرده در خانه‌های بهداشت ارائه نمی‌شود گفت: رویکرد ما ترویج شیردهی بین مادران به ویژه در 6 ماهه اول نوزاد است. منابع علمی ثابت کرده که اگر مادری به طور مداوم و مستمر بدون استفاده از غذای کمکی به فرزند خود شیر دهد دچار بارداری ناخواسته نمی‌شود. اما اگر به هر دلیلی مادری برای پیشگیری الزام داشته باشد با نظر تیم تخصصی دانشگاه خدماتی به او ارائه می‌شود.