دکتر علی اصغری، داروساز در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز گفت:« نسخه نویسی الکترونیک پرده آخر پروژه عظیم پرونده الکترونیک سلامت می باشد. این پروژه امکان بررسی سوابق بیماری افراد و ارائه خدمات پزشکی و دارویی را بهتر فراهم می کند، با پیاده سازی سامانه اطلاعاتی به صورت یکپارچه قابلیت کاربری و طیف گسترده ایی از اطلاعات بیمار در اختیار پزشک و سایر کادر درمان قرار می گیرد و سبب می شود تا داده ها و اطلاعات بالینی و مالی که مرتبط با مراقبت های بهداشتی و درمانی فرد است به صورت یکجا و مستند در اختیار کادر درمان قرار گیرد.»

وی در ادامه گفت:« در انگلیس فرایند آنلاین سازی اطلاعات بیمار در سال ۹۴ آغاز شد که به علت هزینه های بیش از حد متوقف شد و طرح جدیدی که از سال ۹۵ آغاز شد هنوز اجرایی نشده و نمی توان آنرا موفقیت ارزیابی کرد. در روسیه ،استرالیا و ترکیه پرونده الکترونیک در حال اجراست اما نکته قابل توجه این است که اجرای آن در ایران قرار است بدون فراهم آوردن زیرساختهای آن و با تعجیل انجام گیرد. همانطور که در ابتدا اشاره شد نسخه الکترونیک مرحله آخر اجرای پروژه پرونده الکترونیک سلامت است در صورتی که هنوز سامانه یکپارچه پرونده الکترونیک اجرا نشده می خواهند جامعه پزشکی را مجبور به اجرای گام آخر یعنی نسخه نویسی و نسخه پیچی الکترونیک کنند گویی می خواهند سرنا را از سر گشاده بزنند.»

دکتر اصغری افزود:« بیمه سلامت از ابتدای ماه آذر بدون توجه به انتقادهای جامعه پزشکی و صاحب نظران فقط خدماتی را تحت پوشش قرار می دهد که به صورت الکترونیک باشد که این امر موجب خسارت مالی فراوان بیماران در این شرایط نامناسب اقتصادی شده است این در حالی است که به علت مشکلاتی که در ادامه ذکر خواهد شد بسیاری از نسخ همچنان کاغذی نوشته می شود که متاسفانه با ابلاغ آن بخشنامه عملا بخش زیادی از خدمات درمانی و دارویی از پوشش بیمه خارج و باید توسط بیمار کامل(به صورت آزاد)پرداخت شود، از طرفی خارج کردن بسیاری از داروها از پوشش بیمه بار مالی زیادی بر دوش بیماران قرار داده است. بیمه تامین اجتماعی نیز قرار بود اجرای کامل نسخ الکترونیک را از ابتدای دی ماه دنبال کند که با عقب نشینی دقیقه آخر اجرای کامل آن را موکول به اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۱ کرده است.»

نظر جامعه پزشکی پرسیده نشده است

وی خاطرنشان کرد:«این طرح بصورت ضرب الاجلی و به بهانه اجرای برنامه ششم توسعه و در بدترین شرایط بدلیل شیوع بیماری کرونا انجام شد در حالی که این طرح صرفا در زمینه یک‌نظام ارجاع صحیح و با در نظر گرفتن حقوق کامل همه اجزا و افراد دخیل در اجرا ارزشمند است در اجرای این طرح نظر جامعه پزشکی پرسیده نشده است.»

وی گفت:« کم بودن پهنای باند و پایین بودن سرعت اینترنت سبب اتلاف وقت زیادی می شود همچنین قطعی مکرر برق موجب خارج شدن سیستم از دسترس می شود که بصورت معنی داری بر تمرکز پزشک و تشخیص پزشک و ارتباط با بیمار تاثیر می گذارد. نکته قابل توجه اینکه ادعا شده با اجرای این طرح می توان موجب صرفه جویی در مصرف دارو و ازمیان برداشتن قاچاق دارو شد عملا تاثیری بر صرفه جویی در مصرف دارو و جلوگیری از قاچاق دارو نخواهد داشت. برای بیمار هم هیچگونه نفعی نداشته و بیشتر موجب سرگردانی و ضرر مالی بیمار شده است.»

وی گفت: «فقدان یک سیستم یکپارچه و وجود درگاه های متفاوت تامین اجتماعی و خدمات درمانی موجب سردرگمی کادردرمان شده است.» در زیر فهرست مشکلات اصلی گروه های استفاده کننده آمده است:

✅مشکلات اختصاصی هر گروه :

◀️ مشکلات پزشکان:

 ۱. نحوه جستجوی دارو و آزمایش ها بسیار سخت و گاه به فارسی و گاه به انگلیسی است
۲.از واژه ها و ترجمه های غیر متعارف برای آزمایش ها استفاده شده است
۳.پزشکانی هم که با بیمه ها قرارداد ندارند بخاطر بیماران مجبورند هزینه کنند و وقت بگذارند
۴. امکان تجویز آزمایش بدون تاریخ برای چند ماه بعد و مراجعه بعدی وجود ندارد
۵. امکان تجویز دارو برای مدت بیش از سه ماه وجود ندارد که موجب آسیب مالی به بیماران دارای بیماری مزمن می شود
۶. گاهی ثبت پاراکلینیک و دارو همزمان امکان پذیر نیست
۷.امکان حذف خدمات در درگاه تامین اجتماعی وجود ندارد
۸. گاهی شماره تلفن بیمار اشتباه وارد شده و امکان تصحیح وجود ندارد
۹.گاهی دسترسی به سوابق نسخ مقدور نیست
۱۰. بیمه های تکمیلی هنوزهم نسخ فیزیکی طلب می کنند
۱۱.بعد از دریافت دارو از داروخانه نسخه قابل تصحیح نیست
۱۲. امکان تجویز بعضی داروهای برند و گیاهی وجود ندارد بخصوص در سایت بیمه سلامت (خدمات درمانی)
۱۳.حتما باید از طرف پزشک به بیمار کد رهگیری داده شود و گاهی  کد رهگیری فراموش شده و معضل ایجاد می شود
۱۴. دسترسی به سایت موبایل بیس نیست و حتما باید داخل درمانگاه انجام شود
۱۵. در درمانگاه های شبانه روزی که بیمار اورژانسی و ضیق وقت وجود دارد ، ارزش زمان در نظر گرفته نشده است
۱۶. سختی کار سیستمیک برای پزشکان مسن

◀️ مشکلات آزمایشگاهها:

۱.مهمترین مشکل، کدهای درخواستی اشتباهی است که توسط پزشکان ثبت می شود و با کدهای آزمایشگاه متفاوت است کدهای پر کاربرد میبایست توسط سازمان های بیمه  بصورت پیش فرض گذاشته شده و یا بصورت دفترچه به پزشکان تحویل گردد
۲. عدم همخوانی قیمت های بیمه سلامت با سایت و محاسبه
۳. عدم تعریف علایم اختصاری بین المللی برای ازمایش ها که موجب زمانبر بودن درج نسخه توسط درمانگر و نیز ثبت اشتباه ازمایش می شود
۴.عدم تعریف ازمایش های مختلف در شرایط و زمان های خاص و همچنین آزمایش های دینامیک به طور مثال آزمایش قند خون ساعت ۳ و ۵ عصر و یا آزمایش اندازه گیری سطح کورتیزول در زمان ۶۰،۹۰،۱۲۰دقیقه بعد مصرف دگزامتازون

◀️مشکلات رادیولوژی و سونوگرافی:

۱-متاسفانه برخی پزشکان تجویز کننده در حوزه نسخه نویسی دچار اشتباهاتی در رابطه با وارد کردن کد خدمات می شوند به ویژه حوزه غربالگری ها و چند قلویی ها
۲-در سایت بیمه سلامت لزوم ورود کد رهگیری علاوه برکدملی،موجب ایجاد مشکلاتی گردیده از جمله فراموشی کد رهگیری و ... از این باب سازمان تامین اجتماعی به دلیل نیاز به واردکردن صرفا کد ملی چالش های کمتری دارد
۳-برخی سونوگرافی ها مثل کلیه، مثانه ،پروستات پر و خالی مشخص نمی کند که حتما نیاز به درج باقیمانده ادراری هست یا خیر، به عنوان مثال پزشکان در صورت نیاز به pvr باید در بخش شرح حال توضیحات را قید کنند.
۴.گرفتن پرینت از سایت با مرورگرها دچار به هم ریختگی و اشکالاتی است که می بایست برطرف گردد یا آموزش هایی جهت کار بیشتر با مرورگر ها به اپراتور ها ارائه گردد

◀️مشکلات فیزیوتراپیست ها:

۱.طراحی سایت متناسب با الزامات درخواستی خود بیمه ها نیست مثل درج تشخیص توسط پزشک
۲. عدم نمایش تعداد جلسات ثبت شده در یک روز ، عدم امکان حذف جلسات اضافی و عدم نمایش کل دوره درمان در سایت بیمه سلامت
۳.گاهی در زمان پذیرش بیمار سایت دچار اعلام خطا در پوشش بیمه ای است
۴.صورتحساب و هزینه جلساتی که در ماه بعد از پذیرش نسخه انجام شده است بصورت دو قسمتی پرداخت شده و موجب بی انضباطی مالی برای مراکز می شود
۵.اغلب تعداد جلسات ثبت شده با تعداد جلسات پرداخت شده همخوانی ندارد و کمتر است

◀️ مشکلات اپتومتریست ها در بخش دولتی :

۱. بیمه ها بابت انجام پاراکلینیک با غیرپزشک قرارداد ندارند و اپتومتریست مجبور به انجام پاراکلینیک بنام چشم پزشک و توسط یوزر و با پسورد ایشان است در حالی که قانونا فقط متحمل کار اضافی شده و کارانه یا حق الزحمه ای بابت آن دریافت نمی کند

◀️مشکلات ماماها:

۱- با توجه به تورم بالا و کاهش آمار مراجعه کنندگان امکان تهیه لپ تاپ و... برای خیلی از همکاران ماما وجود ندارد
۲- سازمان های بیمه گر بعضی از موارد مندرج در شرح وظایف شامل بعضی از داروها و درخواست های پاراکلینیک را بصورت سلیقه ای حذف کرده و نمی پذیرند که این مورد  بدلیل پیش بینی نشدن در تجویز نسخ اشکال ایجاد می کند

◀️ مشکلات داروخانه ها:

۱-عدم آشنایی به روال نسخ الکترونیک باعث ایجاد یک سیر باطل و رفت و آمد بیشتر بیماران به مطب ها و داروخانه ها شده است.
۲-فرمت مناسب برای کدهای رهگیری که به بیماران داده می شود درنظر گرفته نشده و کدها روی جلد، پشت جلد،پشت آخرین نسخه، روی آخرین برگ، روی یک تکه کاغذ باطله و... نوشته می شود و این امر موجب بروز اشتباهات زیاد گردیده است
۳-روال ارجاع نسخ سایراقشار نظام ارجاع برای بیماری های مزمن و پرخطر مثل دیابت و یا بیماران تصادفی و اورژانسی تسهیل گردد به شیوه ای که برای بیماران سرطانی و خاص این کار انجام شده است.
۴-صدور نسخ الکترونیک و کاغذی در سربرگ پزشک برای بیمه شدگان تامین اجتماعی بدون احراز هویت قطعا موجبات سوء استفاده شده و از سوی دیگر می تواند عواقب انتظامی برای پزشک و داروساز و سایر ارائه دهندگان خدمت به بار آورد.
۵- در سایت تامین اجتماعی ، سقف ۹۰ روزه برای مصرف دارو تعیین شده است و این امر بیماران بیمه شده ای را  که دارای بیماری مزمن بوده و با فاصله زمانی بیشتری ویزیت می شوند ، متضرر می کند
۶-در تایید نسخ الکترونیک سازمان تامین اجتماعی ،سقف تعداد مشخص نبوده و پس از طی تمام مراحل و ثبت بارکد دارو ، سامانه خطا می دهد. این امر هم موجب اتلاف وقت و هم موجب ابطال موقت یا دائم بارکد مربوطه می گردد.
۷-داروها با کدهای مختلف و بعضا بدون قیمت در سامانه ها موجود بوده که به دنبال انتخاب توسط تجویز کننده قابلیت ویرایش نداشته و این امر هم بیمار را متضرر می کند
۸-در فرم چاپ نسخه در سایت سازمان تامین اجتماعی کد ملی درج نمی شود و برای ثبت مجدد هم بایستی کد ملی مکررا اخذ  شود.
۹- لازم است تامین اجتماعی به بیمه های تکمیلی دسترسی چاپ نسخ تجویزی را با استفاده از  کد ملی بدهد
۱۰- به فاصله چند دقیقه از عدم فعالیت در سایت تامین اجتماعی سایت از دسترس خارج می گردد و برای جستجوی نسخه بعدی بایستی مجددا با وارد کردن نام کاربری و رمز عبور  احراز هویت انجام گیرد که این امر موجب اتلاف وقت بیش از پیش مراکز می گردد
۱۱.عدم امکان درج دستورات خاص توسط درمانگر مانند taper کردن کورتون ها و داروهای آرامبخش
۱۲.عدم انطباق نسخه تجویز شده با آنچه به عنوان نسخه الکترونیک در داروخانه مشاهده می شود

◀️ مشکلات دندانپزشکان:

١ - تعداد زیادی از داروها و تست های آزمایشگاهی حذف شده و عملا تحت پوشش بیمه نیستند
  ٢ - رادیوگرافی های پری اپیکال ناحیه دندانی را نمی توان ثبت کرد و فقط تعداد آنرا می شود درخواست داد که دندانپزشک مجبور می شود علاوه بر سیستم روی سرنسخه هم درخواست بدهد .  
 ٣- رادیوگرافی بایت وینگ در سیستم تعریف نشده که بسیار مورد نیاز می باشد.

بدون مشورت با کادر درمان و حل مشکلات،
طرح نسخه نویسی الکترونیک محکوم به شکست خواهد بود

وی در انتها تاکید کرد:« در اجرای این طرح بار مالی زیادی بر دوش تک تک اعضای جامعه پزشکی قرار گرفته است که برنامه ای برای جبران آن توسط سازمان های بیمه وجود ندارد همچنین طبق قانون بیمه بعد از دریافت نسخ و رسیدگی باید سهم سازمان را پرداخت کند که در نسخ ارسالی که همان لحظه ارسال می گردد و نیاز به بررسی خاصی ندارد پرداختی بعد از ماه ها انجام می گیرد که باعث مشکلات مالی مضاعف برای جامعه پزشکی شده است.»
وی افزود:« امنیت حفظ اطلاعات شخصی بیماران و در آینده پرونده الکترونیک را چه کسی تضمین می دهد؟همانطور که چندی پیش اطلاعات بیمه ایی شخص اول متولی سلامت کشور(وزیر بهداشت)به راحتی در محیط مجازی وایرال شد این خود زنگ خطری است که اطلاعات سایر بیمه شدگان اعم از اطلاعات شخصی و پرونده بیماری و پروفایل مصرف دارو آنها به راحتی توسط هکرها و افراد سود جو قرار گیرد.»
وی خاطرنشان کرد:« تضمین امنیت اطلاعات و داده های شخصی برای جامعه پزشکی اهمیت دوچندان دارد. چه کسی تضمین می دهد که نام کاربری و رمز عبور کادر درمان مورد سواستفاده قرار نگیرد؟ ممکن است بنام یک پزشک نسخه ای ثبت شود یا نسخه ای توسط داروساز تحویل بیمار گردد که خود آنها از آن بی خبر باشند در آن صورت عواقب انتظامی و قضایی متوجه چه کسی خواهد بود؟ به عقیده بنده بدون مشورت با ذینفعان یعنی کادر درمان و حل مشکلاتی که در بالا گوشه از آن اشاره شد و همچنین عدم جبران هزینه های مالی که بر دوش کادردرمان افتاده اجرای این طرح محکوم به شکست خواهد بود.»