به گزارش سلامت نیوز حسین عباسی اقدم طی یادداشتی به سلامت نیوز از اهمیت و نقش جامعه ناشنوایان در کشور نوشت و ادامه داد: جامعه ناشنوایان نه تن‌ها گروهی با محدودیت شنیداری، بلکه جامعه‌ای فرهنگی با زبان، هویت و تاریخ‌چه خاص خود است. زبان اشاره برای این افراد نه فقط ابزار ارتباطی، بل‌که نماد هویت، فرهنگ و پیوند اجتماعی آن‌ها محسوب می‌شود. ناشنوایان در بسیاری از جوامع با چالش‌هایی مواجه هستند که محدود به مشکلات شنیداری نیست، بل‌که موانع اجتماعی، آموزشی و فرهنگی نقش تعیین‌کننده‌ای در محدود کردن فرصت‌های آن‌ها دارد.

چالش‌های اصلی شامل موارد زیر است:

1) دست‌رسی محدود به آموزش و اطلاعات: بسیاری از مدارس و رسانه‌ها هنوز امکانات کافی برای آموزش به زبان اشاره یا ارائه محتواهای مناسب ندارند.
2) فرصت‌های شغلی محدود: ناشنوایان غالباً با تبعیض یا نبود شرایط مناسب کاری مواجه می‌شوند.
3) موانع اجتماعی و فرهنگی: نگرش‌های قالبی و ناآگاهی جامعه باعث تبعیض یا حاشیه‌نشینی افراد ناشنوا می‌شود.
4) دست‌رسی به خدمات بهداشتی و عمومی: کم‌بود مترجمین زبان اشاره و نداشتن زیرساخت‌های مناسب موجب محدودیت در بهره‌مندی از خدمات عمومی می‌شود.

چارچوب‌ها و رویکردهای نظری مرتبط

چند رویکرد نظری کلیدی به بررسی جایگاه و مسائل ناشنوایان کمک می‌کنند:
1) مدل اجتماعی ناتوانی: (Social Model of Disability). بر این باور است که مشکل ناشنوایی صرفاً در محدودیت‌های جسمی یا حسی نیست، بل‌که موانع اجتماعی و فرهنگی هستند که افراد ناشنوا را از مشارکت کامل در جامعه باز می‌دارند. این رویکرد تأکید می‌کند که اصلاح محیط، سیاست‌ها و آموزش می‌تواند توان‌مندی و مشارکت جامعه ناشنوایان را افزایش دهد.
2) نظریه هویت فرهنگی ناشنوایان: (Deaf Cultural Identity Theory). ناشنوایان به عنوان یک جامعه فرهنگی با زبان، تاریخ و ارزش‌های خاص خود دیده می‌شوند. این نظریه بر اهمیت شناخت و احترام به زبان اشاره و فرهنگ ویژه ناشنوایان و ضرورت مشارکت فعال آن‌ها در تصمیم‌گیری‌ها تأکید دارد.
3) رویکرد توان‌مندسازی: (Empowerment Approach). تمرکز این رویکرد بر ظرفیت‌ها و قابلیت‌های ناشنوایان است و بر ضرورت ایجاد فرصت‌های برابر آموزشی، شغلی و اجتماعی تأکید دارد تا این جامعه بتواند نقش فعال و مؤثر خود را در توسعه اجتماعی ایفا کند.
4) رویکرد حقوق بشری: (Human Rights Approach). مطابق کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت سازمان ملل (2006)، ناشنوایان حق دارند به آموزش، اطلاعات، خدمات و فرصت‌های برابر دست‌رسی داشته باشند. احترام به این حقوق به معنای تضمین مشارکت کامل آن‌ها در جامعه و ارتقای کیفیت زندگی است.
گرامی‌داشت روز جهانی یا ملی ناشنوایان، بیش از یک مناسبت ساده، یادآور ضرورت همبستگی، رفع موانع و به رسمیت شناختن زبان و فرهنگ ناشنوایان است. ناشنوایان بخش مهمی از جامعه هستند و باید از طریق سیاست‌گذاری، آموزش، رسانه و زیرساخت‌های دست‌رس ‌پذیر، فرصت‌های برابر برای حضور فعال در جامعه داشته باشند. این روز به ما یادآوری می‌کند که سکوت ناشنوایان نه محدودیت، بل‌که زبان زندگی و بیان توانمندی‌هاست که نیاز به شنیده شدن دارد.