به گزارش سلامت نیوزبه نقل از ایسنا،تنبلی چشم یا آمبلیوپی زمانی رخ میدهد که مغز در دوران رشد، از استفاده از یکی از چشمها اجتناب میکند و به تدریج بینایی چشم ضعیفتر کاهش مییابد. درمان این اختلال معمولاً در کودکی با پوشاندن چشم قویتر و وادار کردن کودک به استفاده از چشم ضعیف صورت میگیرد. اما سوال اینجاست که آیا میتوان این مشکل را در بزرگسالی هم درمان کرد؟ تحقیقات جدید به رویکردی نوین اشاره دارند که شاید بتواند برای بزرگسالان نیز مفید واقع شود.
یافتههای جدید: قطع موقت ورودی بینایی برای بهبود بینایی
مطالعات اخیر در مدلهای حیوانی نشان داده است که قطع موقت ورودی بینایی به چشم ضعیف میتواند باعث جهشی در فعالیت عصبی شده و فرآیند درمان آمبلیوپی را آغاز کند. این تحقیق، که در نشریه Cell Reports منتشر شده است، بر این فرضیه تأکید دارد که اگر شبکیه چشم ضعیف به طور موقت غیرفعال شود، فعالیت نورونها در مغز به شکلی هماهنگ شروع به کار میکند که میتواند به بهبود عملکرد بینایی کمک کند.
بنابراین، با قطع موقت فعالیت شبکیه، در واقع شرایطی مشابه با الگوی طبیعی رشد مغز در دوران جنینی ایجاد میشود، که این فرآیند میتواند در درمان آمبلیوپی مؤثر باشد. به گفتهی بن تامپسون، استاد دانشگاه واترلو در کانادا، این رویکرد امیدبخش است، ولی باید تحقیقات بیشتری برای استفاده از این روش در انسانها صورت گیرد.
چگونگی اجرای این روش در آزمایشها
در این تحقیق، از داروی تترودوتوکسین برای غیرفعال کردن موقت شبکیه موشها استفاده شد. تترودوتوکسین مادهای سمی است که برای ایجاد بیحسی یا تسکین درد بهطور کنترلشده استفاده میشود. در این آزمایش، تزریق این دارو به موشها باعث شد که ورودی بینایی از چشم ضعیف قطع شود و سیگنالی به مغز ارسال نگردد.
یک هفته بعد، نتایج نشان داد که موشهای درمانشده، بهبود قابل توجهی در تعادل فعالیت مغز و عملکرد بینایی چشمهایشان داشتند. به عبارت دیگر، چشم ضعیفتر به تدریج توانست عملکرد خود را به چشم سالم نزدیک کند.
چالشها و امیدها برای درمان انسانی
این روش نوین در حیوانات نتایج امیدوارکنندهای داشته است، اما متخصصان هشدار میدهند که تحقیقات بیشتری برای ارزیابی اثربخشی و ایمنی این درمان در انسانها ضروری است. برخی پژوهشگران مانند دِنِس لوی، استاد دانشگاه برکلی نیز از این روش استقبال کردهاند اما با احتیاط به آن نگاه میکنند و تأکید دارند که تلاشهای پیشین برای معکوسکردن تنبلی چشم در جوندگان در انسان به نتیجه نرسیده است.
یکی از مزایای بزرگ این روش این است که چشم سالم هیچ خطری نمیبیند و تنها چشم ضعیف تحت تأثیر قرار میگیرد. این موضوع میتواند امیدها را برای استفاده انسانی از این روش افزایش دهد.
آیندهای روشن برای درمان آمبلیوپی؟
اگرچه تحقیقات اولیه در مدلهای حیوانی نشاندهنده نتایج مثبت هستند، اما هنوز راه طولانی برای استفاده این درمان در انسانها باقیمانده است. با این حال، کشف اینکه شلیکهای عصبی گروهی در مغز میتوانند موجب بازیابی بینایی شوند، یک گام بزرگ در درمان آمبلیوپی است.
به گفتهی تامپسون، ممکن است در آینده روشهای غیرتهاجمی برای تحریک مغز و بازسازی شبکههای عصبی مورد استفاده قرار گیرند، بدون اینکه نیازی به تزریق مواد شیمیایی مانند تترودوتوکسین باشد.
در حالی که این روش هنوز به تأسیس در درمان انسانی نیاز دارد، نتایج این تحقیقات امید جدیدی برای درمان تنبلی چشم در بزرگسالانی که از کودکی با این اختلال زندگی کردهاند، بهوجود آورده است. این یافتهها بهویژه برای افرادی که سالها با آمبلیوپی دستوپنجه نرم کردهاند، نویدبخش به نظر میرسد و میتواند در آیندهای نه چندان دور درمانهای نوینی را در اختیار آنان قرار دهد.
نظر شما