به گزارش سلامت نیوز ایسنا، رژیم غذایی بدون گلوتن، که شامل حذف گلوتن از تمامی مواد غذایی می‌شود، به طور معمول به عنوان یک انتخاب سالم برای بسیاری از افراد معرفی می‌شود. اما این رژیم تنها برای برخی گروه‌های خاص لازم و مفید است. از جمله افرادی که به بیماری سلیاک مبتلا هستند یا به گندم حساسیت دارند، که برای آنها پیروی از این رژیم امری ضروری و حیاتی است. در عین حال، متخصصان تغذیه و سلامت بر این باورند که رژیم بدون گلوتن برای افراد سالم، مزایای ثابت‌شده‌ای ندارد و در بعضی موارد می‌تواند آسیب‌هایی به سلامت وارد کند.

با وجود تبلیغات گسترده‌ای که در مورد فواید رژیم بدون گلوتن وجود دارد، مطالعات جدید نشان می‌دهد که بسیاری از این فواید به دلیل کاهش مصرف غذاهای فوق‌فرآوری‌شده است، نه خود حذف گلوتن. در واقع، بیشتر غذاهایی که به رژیم بدون گلوتن اضافه می‌شوند، ممکن است با کاهش مصرف غذاهای فرآوری‌شده‌ای همچون چیپس، شیرینی‌ها و غلات صبحانه شیرین، سلامت فرد را بهبود ببخشند.

گلوتن یک پروتئین است که در انواع مختلف گندم، جو و چاودار یافت می‌شود و همانطور که می‌دانیم، یکی از اجزای اصلی است که بافت نرم و کشسانی بسیاری از غذاهایی همچون پیتزا و پاستا را می‌سازد. رژیم بدون گلوتن به معنای حذف این غلات و هر ماده مشتق‌شده از آنها است.

اما آیا حذف گلوتن برای همه افراد مفید است؟ کارشناسان سلامت می‌گویند برای افرادی که به دلایل پزشکی مجبور به رعایت این رژیم هستند، نظیر مبتلایان به بیماری سلیاک یا افرادی که به گندم حساسیت دارند، حذف گلوتن ضرورتی حیاتی دارد. سلیاک یک بیماری خودایمنی است که در آن، مصرف گلوتن به روده کوچک آسیب می‌زند و باعث علائمی مانند اسهال، نفخ و گاز زیاد می‌شود. تنها درمان شناخته‌شده برای سلیاک، پیروی مادام‌العمر از رژیم بدون گلوتن است.

حساسیت غیرسلیاک به گلوتن نیز یک مشکل دیگر است که برخی افراد به آن دچارند. این افراد پس از مصرف گندم یا محصولات حاوی گلوتن، علائمی مشابه با سلیاک پیدا می‌کنند، اما نتایج آزمایش‌های مربوط به سلیاک یا آلرژی به گندم در آنها منفی است.

با این حال، برای افرادی که به هیچ یک از این مشکلات مبتلا نیستند، حذف گلوتن از رژیم غذایی لزوماً به معنای سلامت بیشتر نیست. در واقع، گلوتن جزو مواد مغذی اصلی برخی از غذاهای حاوی گندم است که منابع خوبی برای فیبر، ویتامین‌های گروه ب، آهن و منیزیم به حساب می‌آیند. حذف این گروه‌های غذایی بدون جایگزین مناسب می‌تواند منجر به کمبود برخی مواد مغذی ضروری شود. از طرفی، محصولات بدون گلوتن در بازار معمولاً نسبت به محصولات گلوتن‌دار، ارزش غذایی کمتری دارند و حتی ممکن است گران‌تر هم باشند.

مطالعات مختلف نشان داده‌اند که محصولات بدون گلوتن معمولاً پروتئین کمتری دارند و ممکن است حاوی قند و کالری بیشتری باشند. تحقیقات علمی حتی نتواسته‌اند هیچگونه تأثیر معنی‌داری از رژیم بدون گلوتن بر کاهش وزن، اندازه دور کمر یا میزان چربی بدن نشان دهند.

به رغم این حقایق، چرا رژیم بدون گلوتن در سال‌های اخیر محبوب شده است؟ متخصصان معتقدند که این محبوبیت بیشتر به دلیل کاهش مصرف غذاهای فوق‌فرآوری‌شده است تا خود گلوتن. بسیاری از افرادی که رژیم بدون گلوتن را دنبال می‌کنند، در حقیقت به دلیل کاهش مصرف مواد غذایی پرکالری و پرچرب که معمولاً حاوی گلوتن هستند، احساس بهبود پیدا می‌کنند.

اگرچه رژیم بدون گلوتن می‌تواند منجر به بهبود احساس برخی افراد شود، این به دلیل مصرف غذاهای طبیعی‌تر و سالم‌تر است که به‌طور طبیعی بدون گلوتن هستند، مانند میوه‌ها، سبزیجات، گوشت، ماهی، مرغ، حبوبات، مغزها و دانه‌ها. بنابراین، اگر هدف شما از حذف گلوتن، بهبود سلامتی است، بهتر است که رژیم غذایی شما متنوع و متعادل باشد و به جای جایگزینی محصولات فرآوری‌شده گلوتن‌دار با نسخه‌های بدون گلوتن، روی مصرف غذاهای طبیعی و کم‌پروسه تمرکز کنید.

در نهایت، اگر مشکلی پزشکی یا حساسیتی ندارید، پیروی از رژیم غذایی بدون گلوتن به تنهایی نمی‌تواند تضمینی برای افزایش سلامتی شما باشد. بلکه تغذیه متعادل و متنوع، همراه با فعالیت بدنی منظم، بهترین راه برای رسیدن به سلامت پایدار است.