سلامت نیوز: گرانی‌ها به اوج رسیده و هرروز خبرهای مختلفی از افزایش قیمت مواد خوراکی منتشر می‌شود. مردم این گرانی‌ها را به خوبی حس می‌کنند و مجبور می‌شوند کم کم برخی مواد غذایی را از سبد خریدشان حذف کنند. حذفی که به قیمت به خطر افتادن سلامت شان انجام می‌شود و نسل آبنده ایران را هم به خطر می‌اندازد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات،گوشت قرمز و سفید، لبنیات و حالا تخم مرغ. قیمت این مواد خوراکی نسبت به سال گذشته چند برابر شده و دیگر افزایش قیمت به روز و لحظه رسیده است.

براساس اعلام مرکز آمار در شهریور ۱۴۰۰، در گروه لبنیات در شهریور افزایش قیمت ۴٫۱۰ درصدی نسبت به مرداد و افزایش ۷۳ درصدی نسبت به‌مدت مشابه سال قبل ثبت شده است. بنا بر همین آمار بیشترین افزایش قیمت لبنیات مربوط به ماست، پنیر و شیر پاستوریزه است.

همچنین در ‌شهریور امسال، نان و غلات ۵٫۲ درصد، میوه ۵٫۷ درصد و سبزیجات و حبوبات ۹٫۹ درصد، گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها نیم درصد و ماهی‌ها و صدف‌داران ۴٫۲ درصد افزایش قیمت داشته‌اند. مساله‌ای که باعث حذف این مواد غذایی از سبد خرید اقشار کم درآمد و خانواده‌هایی شده که زیر خط فقر قرار گرفته اند. مساله‌ای که متخصصان علم تغذیه به آن ناامنی غذایی می‌گویند.

طبق آمار رسمی مصرف سرانه گوشت در کشور از ۱۲کیلوگرم در سال به ۶کیلوگرم رسیده و با ۵۰درصد کاهش مصرف مواجه شده است. مصرف لبنیات هم کاهش ۵۰ درصدی داشته و سرانه آن به سالی ۶۰ تا ۷۰ کیلوگرم رسیده که این میزان در کشورهای توسعه یافته ۳۵۰ کیلوگرم است. نتیجه کوچک شدن سفره مردم و حذف مواد غذایی از سبدهای خرید، وضعیت بد تغذیه در استان‌های محرومی چون سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان، کرمان، خراسان جنوبی و خوزستان است.

فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد) خبر از سوءتغذیه ۴٫۷ درصد از جمعیت کشور در سال‌های ۹۶ تا ۹۸ داده بود اما حالا با افزایش ۴۵ تا ۷۰ درصدی قیمت بعضی از خوراکی‌ها این مشکل جدی‌تر شده و حتی مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت اعلام کرده سوءتغذیه در بخش‌هایی از ایران بسیار جدی‌تر و شدیدتر شده است.

سبد خالی از منبع پروتئین

حالا ببینیم این کاهش خرید و حذف خوراکی‌هایی مانند گوشت قرمز و تخم مرغ و لبنیات چه تاثیرات منفی بر سلامت ایرانی‌ها خواهد داشت.

گوشت قرمز یکی از اولین مواد غذایی بود که مصرف آن بین مردم کاهش پیدا کرد چون مدت هاست قیمت آن بالا رفته است. متخصصان تغذیه معتقدند که گوشت قرمز بهترین منبع پروتئین و آهن و ویتامین ۱۲ است و کمبود آن بر رشد قدی و مغزی تاثیر می‌گذارد. دکتر سیدعلی کشاورز، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص تغذیه می‌گوید: «کمبود دریافت پروتئین حیوانی در بخشی از جامعه وجود داشت و وقتی که مصرف گوشت قرمز به نصف کاهش پیدا کند مسلما این اقشار پایین جامعه هستند که دچار مشکل می‌شوند و طبیعتا بالاخص کودکان و نوجوانان، زنان باردار و شیرده اینها افرادی هستند که در معرض آسیب قرار می‌گیرند و جای تردیدی نیست که شاهد طیف گسترده‌ای از افراد باشیم که دچار سوتغذیه می‌شوند.»

به گفته او بدن به دلیل کاهش مصرف گوشت قرمز ضعیف شده و بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌ها می‌شود. در واقع هم عمر متوسط کم می‌شود هم خطر ابتلا به بیماری‌هایی مثل کرونا، انواع بیماری‌های ویروسی باکتریایی و… بیشتر می‌شود. مرغ و ماهی و حبوبات جایگزین‌هایی بودند که پیش از این گفته می‌شد می‌توانند کمبود گوشت قرمز را تا حدی جبران کنند اما اکنون این مواد غذایی هم گران شده اند و اقشار آسیب پذیر به سختی می‌توانند آنها را تهیه کنند.

تخم مرغ هم پرید

تخم مرغ یکی دیگر از مواد غذایی است که افزایش عجیب و غریب قیمت آن در چند هفته گذشته سروصداهای زیادی ایجاد کرد. افزایش حدود ۳۵ درصدی تخم مرغ یعنی حذف آن از سبد غذایی کسانی که پیش از این غذاهایی چون نیمرو و املت برایشان غذاهایی سیرکننده و مقوی و نسبتا ارزان بود.

تخم مرغ به دلیل داشتن پروتئین با کیفیت بالا دارای تمام ۹ اسید آمینه ضروری و مقدار زیادی ویتامین‌ و مواد معدنی ضروری مانند ید، فسفر، روی، آهن، سلنیم و کلسیم است. علاوه بر این کولین تخم مرغ، صرف نظر از تأثیر قابل توجه بر روی عملکرد مغز و سیستم عصبی، بر روی سلامت قلب و عروق نیز مؤثر است و توانایی یادگیری را تقویت می‌کند. تخم مرغ منبع خوبی از ویتامین ب ۱۲ است و گفته می‌شود در کاهش احتمال خطر ابتلاء به بیماری‌های قلبی-عروقی، اسکیزوفرنی و آلزایمر و برخی سرطان‌ها نقش دارد.

متخصصان تغذیه معتقدند که در برنامه غذایی کودکان بعد از ۶ ماهگی باید تخم مرغ وجود داشته باشد تا ضمن تأمین بخشی از نیازهای غذایی کودکان از ابتلاء به کوتاه قدی این گروه سنی پیشگیری شود. ضمن اینکه تخم مرغ به دلیل داشتن پروتئین و ویتامین‌های فراوان یکی از اقلام غذایی ضروری در برنامه غذایی مادران باردار است. اکنون و با حذف این ماده غذایی ارزشمند بسیاری از مردم با کمبود این ویتامین‌ها و مواد مغذی روبه رو می‌شوند.

از پوکی استخوان تا کاهش بهره هوشی در غیاب لبنیات

قیمت لبنیات هم مدت هاست آرام و قرار ندارد. از ماست‌های نجومی تا پنیر که هر دفعه با قیمت تازه و عجیب عرضه می‌شود. لبنیات مدت هاست کمتر در سبد خرید اقشار کم درآمد حضور دارد و این یعنی عوارضی چون مشکلات استخوان، کم خونی، سرطان، عدم کارآیی، عدم تحمل کار طولانی، خستگی و کاهش بهره هوشی. به گفته عطیه رزازی، کارشناس تغذیه، کاهش توان ذهنی و خستگی، پوکی استخوان، اختلال در خون سازی، کم خونی، سرطان ناشی از عدم خروج و دفع رادیکال‌های آزاد و فلزات سنگین در بدن، از عوارض کاهش مصرف لبنیات است. او می‌گوید: «بسیاری از افراد تصور می‌کنند بدون مصرف این مواد هم می‌توان به زندگی ادامه داد، در حالی که عوارض مصرف نکردن لبنیات در دراز مدت حدود ۱۰ تا ۱۵ سال به بعد به صورت پوکی استخوان و… بروز پیدا می‌کند. به طوری‌که هزینه‌های مصرف نکردن آن در موارد مراقبت، نگهداری و درمان برای خود افراد و همچنین جامعه، چندین برابر هزینه‌های تهیه و مصرف آن است. شیر و لبنیات منبع خوبی از کلسیم ، منیزیم و پتاسیم هستند.»

مصرف کم شیر و لبنیات از علل مهم کمبود ویتامین B2 است که عوارض و نشانه‌هایی چون رنگ پریدگی دهان، ترک‌های سطحی در گوشه لب‌ها، ورم ملتحمه و ترس از نور «فتوفوبیا»، کاهش نیروی جسمی، ناراحتی عمومی، ضعف بدن و لاغری همراه دارد. جوانان و نوجوانان گروهی هستند که از کاهش مصرف لبنیات آسیب فراوانی می‌بینند. به علت وجود اسیدهای آمینه ضروری، کلسیم و فسفر در شیر و لبنیات و افزایش نیاز کودکان و نوجوانان در سنین رشد به این مواد مغذی، مصرف روزانه در حدود ۱۳۰۰ میلی گرم کلسیم معادل سه تا چهار لیوان شیر و لبنیات توصیه می‌شود. اما اگر مصرف لبنیات در سنین رشد به اندازه کافی مصرف نشوند، کودکان و نوجوانان در این سنین با کمبود این مواد و در نتیجه عدم کفایت رشد مواجه می‌شوند.